Sosyal Hizmet Bölümü Öğrencilerinin İş Bulma Endişeleri ve Umutsuzluk Düzeylerine Yönelik Bir Araştırma

Yıl 2022, Cilt: 33 Sayı: 3, 707 - 734, 29.07.2022

Murat Çay , Beraat Akpınar

https://doi.org/10.33417/tsh.981945

Cited By: 4

Öz

Bir amacı gerçekleştirmede sıfırdan az olan beklentiler olarak ifade edilen umutsuzluk sosyal hizmet öğrencileri ve öğrencilerin iş bulma endişeleri açısından irdelenmeye değer bir konudur. Yürütülen bu araştırmada sosyal hizmet bölümü öğrencilerinin iş bulma endişeleri ile umutsuzluk düzeylerini belirleyerek bunları çeşitli değişkenlere göre irdeleme ve bu doğrultuda var olan durumu daha iyi anlama amacı taşımaktadır. Nicel olarak tasarlanan çalışmaya 1592 sosyal hizmet bölümü öğrencisi katılmıştır. Araştırmada temel demografik soru formu, katılımcıların sosyal hizmete dair bilgi ve tutumlarını öğrenmek amacıyla araştırmacılar tarafından oluşturulan soru formu ve Beck Umutsuzluk Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma verileri araştırmacılar tarafından oluşturulan internet tabanlı formlar üzerinden sosyal medya araçları yoluyla toplanmıştır. Araştırmada toplanan verilerin analizi neticesinde katılımcıların umutsuzluk düzeylerinin iş bulma endişesi, sosyal hizmete dair tutum ve beklentilere, demografik özelliklere göre anlamlı bir şekilde farklılaştığı tespit edilmiştir. Bulgular sosyal hizmet bölümü için öğrencilerin istihdam olanaklarının ve gelecek beklentisinin umutsuzluk açısından önemli olduğunun altını çizmektedir. Ayrıca sosyal hizmet eğitimi sürecinde öğrencilerin sosyal hizmete dair sahip olduğu tutum, beklenti, geleceğe yönelik kaygı, iş bulma umudu gibi durumların umutsuzluk düzeyinde etkili olduğu anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Umutsuzluk, iş bulma, sosyal hizmete yönelik tutum ve beklentiler.

A Research on Social Work Students Job Finding Concerns and Hopelessness Levels

Öz

Hopelessness, which is expressed as expectations less than zero in achieving a goal, is a subject worth examining in terms of social work students and students' concerns about finding a job. In this research, it is aimed to determine the anxiety and hopelessness levels of the students of the social work department, to examine them according to various variables and to better understand the existing situation in this direction. 1592 social work students participated in the study, which was designed quantitatively. In the study, the basic demographic questionnaire, the questionnaire created by the researchers to learn the knowledge and attitudes of the participants about social work, and the Beck Hopelessness Scale were used. Research data were collected through social media tools through internet-based forms created by the researchers. As a result of the analysis of the data collected in the research, it was determined that the hopelessness levels of the participants differed significantly according to their anxiety about finding a job, attitudes and expectations about social work, and demographic characteristics. Findings underline that students' employment opportunities and future expectations are important in terms of hopelessness for the social work department. In addition, it is understood that during the social work education process, the attitudes of the students towards social work, expectations, anxiety about the future, hope of finding a job are effective on the level of hopelessness.

Anahtar Kelimeler

Hopelessness, finding a job, attitudes and expectations towards social work.

Kaynakça

• Alptekin, K., Topuz, S., & Zengin, O. (2013). Türkiye’de çocuğun korunması: kapsayıcı bir yaklaşım arayışı. Türkiye’de sosyal hizmet eğitiminde mevcut durum: tespitler, analizler ve öneriler. Sosyal Hizmet Sempozyumu, ss. 353-366. Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi.
• Akalın, Ö. (2006). Okul öncesi öğretmen adaylarının mesleki algıları ile geleceğe yönelik umut düzeylerinin karşılaştırılması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya
• Akbulut, N. (2010). The relationship between vocational maturity and hopelessness among female and male twelfth grade students. (Unpublished Thesis). Middle East Technical University, Ankara
• Akçay, S., Alpoğlu, İ. E. (2020). Sosyal hizmet uzmanlarının işsizlik deneyimleri. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(1), ss. 47-69.
• Alloy, L. B., Abramson, L. Y., Metalsky, G. I., Hartlage, S. (1988). The hopelessness theory of depression: Attributional aspects. British Journal of Clinical Psychology, 27(1), 5-21.
• Alptekin, K., Topuz, S., Zengin, O. (2017). Türkiye’de Sosyal Hizmet Eğitiminde Neler Oluyor? Toplum ve Sosyal Hizmet, 28(2), 50-69.
• Altınsoy, F., Özyer, K. K. (2018). Liseli ergenlerde okula aidiyet duygusu: Umutsuzluk ve yalnızlık ile ilişkileri. Elementary Education Online, 17(3) ss.1751-1764
• Angı, U. (2018). Üniversite Öğrencilerinde Umutsuzluk Düzeyleriyle Depresyon Ve Anksiyete Belirtilerinin İlişkisinin İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
• Aydın, M., Erdoğan, S., Yurdakul, M., Eker, A. (2013). Sağlık yüksekokulu ve sağlık meslek lisesi öğrencilerinin umutsuzluk düzeyleri. SDÜ Sağlık Bilimleri Dergisi, 4 (1), ss.1-6.
• Başer, D. (2018). Sosyal hizmet öğrencilerinin kpss'ye hazırlık süreçlerinin sosyal hizmet eğitimine yansımaları: nitel bir araştırma. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 18 (41), ss. 359-383.
• Beck, A. T., Weissman, A., Lester, D., Trexler, L. (1974). The measurement of pessimism: the hopelessness scale. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 42(6), ss. 861-865
• Brausch, A. M., Muehlenkamp, J. J., (2007). Body image and suicidal ıdentation ın adolescents, Body Image, 4(2), ss. 207-212.
• Büyüköztürk, Ş. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. (22.bas.). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. Ankara.
• Cebeci, F., Artan, T., Karaman, M. (2020). Sosyal hizmet bölümü stajyer öğrencilerinin iş bulma kaygısını azaltmaya yönelik grup çalışması. Turkish Studies, 15(3). ss. 1721-1738.
• Çam Çelikel, F., Erkorkmaz, U. (2008). Üniversite öğrencilerinde depresif belirtiler ve umutsuzluk düzeyleri ile ilişkili etmenler. Noropsikiatri Arsivi, 45(4). Ss. 122-129
• Çifçi, G., Özerk, H. (2018) Kabin ekibi üyelerinin mesleğin gerektirdiğini düşündükleri ego durumları ile kendilerinde algıladıkları ego durumlarının örtüşmesinin (bağdaşımının) geleceğe yönelik umutsuzluk düzeyleri ile ilişkisi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9(16), 879-907.
• Dereli, F. ve Kabataş, S. (2009). Sağlık yüksekokulu son sınıf öğrencilerinin iş bulma endişeleri ve umutsuzluk düzeylerinin belirlenmesi. Yeni Tıp Dergisi, 26 ss. 31-36.
• Deveci, S., Ulutaşdemir, N., Açık, Y. (2011). Bir mesleki eğitim merkezi öğrencilerinde umutsuzluk düzeyi ve etkileyen faktörler. Dicle Tıp Dergisi, 38 (3), ss. 312-317.
• Dilbaz N, Seber G, (1993). Umutsuzluk kavramı: depresyon ve intiharda önemi. Kriz Dergisi, 1(3), ss. 134-138.
• Dominelli, L. (2009). Introducing Social Work, Short Introduction. (3. Basım). Cambridge: Polity Press:
• Döner, M. (2018). Özel Lise Öğrencilerinin Yalnızlık ve Umutsuzluk Düzeyleriyle İnternet Bağımlılığı Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
• Dinçer, B. (2013). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının mesleğe karşı tutum, algı ve umutsuzluk düzeylerinin incelenmesi (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Durak, A., Palabıyıkoğlu, R. (1994). Beck umutsuzluk ölçeği geçerlilik çalışması. Kriz Dergisi, 2(2), ss. 311-319.
• Gençay, S. (2009). Beden eğitimi öğretmeni adaylarının umutsuzluk ve yaşam doyumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(27) ss. 380-388.
• Güler, K. (2015). Beden imajının üniversite öğrencilerinde yaşam doyumu ve umutsuzluk üzerine etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Gültekin, B.K. (2010). Ruhsal bozuklukların önlenmesi: kavramsal çerçeve ve sınıflandırma. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 2(4): 583-594.
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E. ve Tatham, R. L. (2013). Multivariate Data Analysis: Pearson Education Limited.
• Fırıncık, S., Gürhan, N. (2019). Sigara, alkol ya da madde bağımlılarında problem çözme becerisinin; özkıyım, depresyon, umutsuzluk üzerine etkisi ve birbirleriyle olan ilişkileri. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 10(1), ss.39-47.
• Işıkhan, V., Erbay, E., Akçay, S., Ege A. (2016). Sosyal hizmet bölümü öğrencilerinin mezuniyet sonrası gelecek planları: Ankara, Başkent ve Hacettepe Üniversitesi örneği. Toplum ve Sosyal Hizmet, 27(1) ss. 7-24.
• İmamoğlu, A., Yavuz A., (2011). Üniversite gençliğinde dini inanç ve umutsuzluk ilişkisi. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 13(23), 205-244.
• Kalaycı Kırlıoğlu H. İ, Kırlıoğlu, M., Başer, D. (2016). Hegemonik erkekliğin inşasında duvar yazıları. Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 19(1), ss. 221-237.
• Karaman, M. (2015). Rekreasyonel amaçlı spor yapan bireylerin yaşam tatmini ve umutsuzluk düzeylerinin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karasar, N. (1999). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın.
• Kazgan G. (2006). İstanbul Gençliği: Gençlik Değerleri Araştırması. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Kırlıoğlu, M. (2020). Sosyal hizmet uzmanlarının kişisel ve mesleki güç algılarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(1) ss. 174-202.
• Kızılgeçit, M. (2011). Yalnızlık Umutsuzluk Ve Dindarlık İlişkisi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Kiziroğlu, M. (2012). Sınıf öğretmenlerinin sosyodemografik özelliklere göre umutsuzluk düzeyleri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Minkoff, K., Bergman, E., Beck, A. T., Beck, R. (1973). Hopelessness, depression, and attempted suicide. American Journal of Psychiatry, 130(4), p 455-459. Özmen, D, Erbay Dündar, P, Çetinkaya AÇ., Taşkın, O, Özmen, E. (2008). Lise öğrencilerinde umutsuzluk ve umutsuzluk düzeyini etkileyen etkenler. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 9, ss. 8-15.
• Pakdemir, M. (2011). Çatışma Yaşanan Bölgelerdeki Üniversite Gençlerinin Umutsuzluk Düzeylerinin Yordanmasında Travmatik Yaşantılar, Sosyal Destek ve Dünyaya İlişkin Varsayımların Rolü Ve Çatışma Yaşanmayan Bölgelerdeki Üniversite Gençleri İle Karşılaştırılması (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Saraç, T. (2015). Ahi Evran Üniversitesi Son Sınıf Öğrencilerinin Gelecek Kaygısı Ve Umutsuzluklarının İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ahi Evran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kırşehir.
• Sarı, B. (2016). Lise Öğrencisi Ergenlerde (15-19 Yaş) Problem Çözme Becerileri İle Umutsuzluk Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Savaşır, I., Hisli-Şahin, N. (1997) Bilişsel-davranışçı terapilerde değerlendirme: sık kullanılan ölçekler, Türk Psikologlar Derneği Yayınları, Ankara, ss. 9-37.
• Seber, G., Dilbaz, N., Kaptanoğlu, C., Tekin, D. (1993). Umutsuzluk ölçeği geçerlilik ve güvenirliği. Kriz Dergisi, 1(3), ss. 139-142
• Sevim, K. ve Altun, F. (2017). Sosyal hizmet bölümü öğrencilerinin geleceğe yönelik mesleki ve akademik beklentileri. AÇÜ Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), ss. 51-65
• Şahin, C. (2009). Eğitim fakültesinde öğrenim gören öğrencilerin umutsuzluk düzeyleri. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 271-286.
• Şahin, Ü. (2015). Lise Öğrencisi Ergenlerde Problem Çözme, Yalnızlık, Umutsuzluk Düzeyi Ve İlişkili Faktörler. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Tuna, F. (2018). Sanatsal Etkinliklerle Uğraşan Yetişkinlerde Yaşam Kalitesi, Umutsuzluk ve Benlik Saygısının İncelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• TÜİK (2018). Eğitim Durumuna Göre İşgücü Durumu, Temmuz 2017, Temmuz 2018.
• TÜİK, 2020. İşgücü İstatistikleri. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Isgucu-IstatistikleriAralik-201933783#:~:text=%C4%B0%C5%9Fsizlik%20oran%C4%B1%20%13%2C7%20seviyesinde,%13%2C7%20seviyesinde%20ger%C3%A7ekle%C5%9Fti. Erişim Tarihi: 9.7.2020
• Tümkaya S. Aybek B., Çelik M. (2007) A prediction of hopelessness and state-trait anxiety levels among teacher candidates before the KPSS exam. Educational Sciences: Theory & Practise, 7(2), p. 967-974.
• Tümkaya, S. (2005). Ailesi yanında ve yetiştirme yurdunda kalan ergenlerin umutsuzluk düzeylerinin karşılaştırılması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(4), 445- 459.
• Vidinlioğlu, S. Ö., (2010), Ortaöğretim Öğrencilerinin Benlik Algısı ve Umutsuzluk Düzeyleri Arasındaki İlişki (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Yalçın, L. K., ve Özmen, D. (2019) Emekli astsubayların yaşam doyumu ve umutsuzluk düzeyleri ilişkisi ve etkileyen faktörler. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 35(3), ss. 93-102.
• Yüksel, İ. (2005). İşsizlik olgusunun psikolojik boyutu: görgül bir araştırma. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 60: ss. 256-274.