Analysis of Aging and Services for the Elderly in the Republican Era

Yıl 2025, Cilt: 36 Sayı: 1, 127 - 144, 29.01.2025

Cemil Bülent Şen

https://doi.org/10.33417/tsh.1445425

Öz

The concept of aging during the establishment of the Republic, along with the scope of needs, resources, and services provided, as well as the developments over the past 100 years and the progress made in terms of human rights and elderly rights, have been examined through a traditional and critical review, considering practices in other countries within the framework of international and national publications, agreements, constitution, laws, regulations, implementation examples, policy documents, and national action plans. Throughout this review process, the steps of literature scanning, evaluation, analysis, and synthesis have been followed. It has been determined that particularly after 2000, the population of Turkey has been rapidly aging, especially between 1923 and 1935. It has been recognized that measures for the rapidly increasing elderly population in Turkey, which is expected to almost double the youth population aged 0-15 according to the 2080 projection, need to be planned with rational social policies from today onwards. It has been evaluated that the most important task in the creation of these social policies falls upon the social work profession. It has been emphasized that elderly services should be provided within the framework of the principles of independent living, participation, care, self-realization, and dignity/human dignity in line with the United Nations principles for improving the quality of life of the elderly, and the contributions of the social work profession to the field of aging have been reviewed in this process. It is recommended that in the social work profession, both undergraduate and graduate education curricula should be enhanced and enriched with courses and research topics on social work with the elderly, and effective collaboration should be established with policymakers through interdisciplinary studies to utilize the results and recommendations obtained.

Anahtar Kelimeler

aging, services for the elderly, elderly rights

Cumhuriyet döneminde yaşlılık ve yaşlılara yönelik hizmetlerin analizi

Öz

Cumhuriyetin kuruluş günlerindeki yaşlılık tanımı, ihtiyaçlar, kaynaklar ve verilen hizmetlerin kapsamı ile 100 yıllık süreç içerisinde gelişmeler ve gelinen noktada ne kadar yol alındığı insan hakları ve yaşlı hakları kapsamında diğer ülkelerdeki uygulamalar da değerlendirilerek geleneksel ve eleştirel derleme türünde incelenmiştir. Bu kapsamda uluslararası ve ulusal yayınlar, anlaşmalar, anayasa, kanun, yönetmelikler, uygulama örnekleri, politika belgeleri ve ulusal eylem planları incelenmiştir. Bu derleme çalışması esnasında literatürün taranması, değerlendirilmesi, analiz ve sentez edilmesi basamakları takip edilmiştir. 1923-1935 yılları arasında Türkiye nüfusunun özellikle 2000 yılından sonra hızla yaşlanmaya başladığı tespit edilmiştir. Türkiye’de bu hızla artan ve 2080 projeksiyonuna göre 0-15 yaş grubu genç nüfusun neredeyse iki katına ulaşacak yaşlı nüfus için gereken tedbirlerin bugünden planlanan akılcı sosyal politikalarla alınması gerektiği görülmüştür. Bu sosyal politikaların oluşturulmasında en önemli görevin sosyal hizmet mesleğine düştüğü değerlendirilmiştir. Yaşlı hizmetlerinin Birleşmiş Milletler yaşlı yaşam kalitesinin iyileştirilmesine ilişkin ilkelerden bağımsız yaşam, katılım, bakım, kendini gerçekleştirme ve saygınlık/insan onuruna yaraşır yaşam ilkeleri kapsamında yapılması gerektiği vurgulanmış ve bu süreçte sosyal hizmet mesleğinin yaşlılık alanına katkıları gözden geçirilmiştir. Sosyal hizmet mesleğinde gerek lisans ve lisans üstü eğitimi müfredatında yaşlılarla sosyal hizmet ders ve araştırma konularının geliştirilerek artırılması gerekse sosyal politika yapıcılarla disiplinler arası çalışmalardan elde edilen sonuç ve önerilerle etkin iş birliğinde bulunulması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

yaşlılık, yaşlılara yönelik hizmetler, yaşlı hakları

Kaynakça

• Akpolat, M. F. (2018). Türkiye’de artan yaşlı nüfus ve huzurevlerinin sürdürülebilirliği: istanbul ili özel huzurevleri örneği, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
• Arasıl, T. (2017). Yaş alırken eklem hastalıklarından korunmak mümkün mü? Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi – 2017, AKÇAKAYA, İ. B. ve ÖZMETE, E. (Ed.) Ankara, Sağlık Bakanlığı Yayını s. 119-123. 24.03.2024 tarihinde http://yasam.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/259/2018/09/e-kutuphane.pdf adresinden alındı.
• Arı, M. (2023). Küresel yaşlanma serüveninde yaşlanan Türkiye üzerine bir değerlendirme. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(Özel Sayı), 261-278.
• Arun, Ö. (2014). ‘Que Vadis’ Türkiye? 2050’ye Doğru Yaşlanan Türkiye’yi bekleyen riskler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Enstitüsü Dergisi, 32, 1-12. https://dergipark.org.tr/tr/pub/susbed/issue/61812/924668