EVDE SAĞLIK HİZMETLERİN ERİŞİLEBİLİRLİK: KONYA SEYDİŞEHİR DEVLET HASTANESİ EVDE SAĞLIK HİZMETLERİ BİRİMİ ÖRNEĞİ

Yıl 2014, Sayı: 4, 18 - 25, 01.12.2014

Emrullah İncesu Cihan Tombul Mücahit Arkan Harun Babuçcu

Öz

Evde Sağlık Hizmeti verilmesinde hizmete erişilebilirlik düzeyi, hizmetin verimliliğini, kalitesini ve hasta memnuniyetini artırmaktadır. Bu çalışma Konya Seydişehir Devlet Hastanesi Evde Sağlık Hizmetleri Birimince verilen hizmete erişilebilirliği ve hastaların bu hizmetten faydalanma durumlarını tespit etmek amacı ile yapılmıştır. Çalışma tanımlayıcı nitelikte olup, çalışmanın evrenini Konya Seydişehir Devlet Hastanesi Evde Sağlık Hizmetleri Birimine kayıtlı olup bu hizmeti alan N=173 hastalar oluşturmaktadır. Evrende yer alan hastalardan n=122’sine ulaşılmıştır ulaşılma oranı %70,5 . Çalışmanın verileri, içinde iki bölüm 24 değişken içeren 3’lü likert ölçeğine göre evet, biraz, hayır hazırlanmış anket formu ile 12.01.2012-20.04.2012 tarihleri arasında uygulanarak toplanmıştır.Anket katılımcılara gönüllük esasına göre yüz yüze yapılmıştır. Anket soruları literatür taraması ve saha çalışanları ile yapılan görüşmelerden yararlanılarak yazar tarafından oluşturulmuştur. Elde edilen veriler SPSS 16.0 paket programında sayı ve yüzde olarak değerlendirilmiştir. Hastaların sıklıkla n=35 %28,7’sinin 61-70 yaş aralığında olduğu, n=64 %52,5’inin erkek olduğu, n=121 %99,2’sinin sosyal güvenceye sahip olduğu, n=99 %81’inin evli olduğu, n=55 %45,1’inin ilçe merkezinde yaşadığı, n=70 %53.4’ünün yaşadığı yerin evde sağlık hizmetleri birimine olan uzaklığı 1-10 km arasında olduğu, n=26 %21.3’ünün kanser olduğu için bu hizmeti aldığı, n=21 hastanın hiç geliri olmadığı, n=83 %68’inin kendi evinde 1. derece yakını ile beraber yaşadığı, n=55 %45.1’inin bu hizmeti almak için ilk başvurusunu en yakın Evde Sağlık Birimini arayarak gerçekleştirdiğini, n=45 %36.9’unun ilk başvuruyu yaptıktan 2 gün sonra hizmeti almaya başladığı tespit edilmiştir. Hastaların tamamı n=122,%100 bu hizmetten kolay faydalandığını, n=117 %95,9’ününevde sağlık hizmeti birimine telefonla ulaşabildiği, n=116 %95,1’inin öneri ve şikâyetlerinin değerlendirildiği, n=121 %99,2’sinin bakım süreci hakkında bilgilendirildiği, n=100 %82’sinin belirlenen zamanda ziyaret edildiğini, n=121 %99,2’sinin tıbbi cihaz ve malzeme kullanımına ilişkin raporların çıkarılmasına yardım edildiğini, n=69 %56,6’sinin gerekli ilaçlar için reçete yazıldığını ve n=103 %84,4’ü tedavilerinin zamanında yapıldığını belirtmişlerdir. Sonuç olarak Konya Seydişehir Devlet Hastanesi Evde Sağlık Hizmetleri Biriminin vermiş olduğu hizmete, hastaların erişilebilirliğinin üst düzeyde olduğu, üst yönetimin desteği ile gerekli insan kaynaklarının temini, teknik donanım ve araçla bu hizmeti vermede iyi bir organizasyon sergilendiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Evde Sağlık Hizmetleri, Hizmete Erişilebilirlik, Evde Sağlık Hizmetlerine Erişilebilirlik

ACCESSIBILITY OF THE HEALTH SERVICES AT HOME: KONYA SEYDISEHIR STATE HOSPITAL HOME HEALTH CARE UNIT CASE

Öz

Home health service in the given to the accessibility level, the efficiency of the service, improve quality and patient satisfaction.This study aims to detect the accessibility of services which are provided by department of Konya Seydisehir state hospital health services at home and the accessibility of patients to these services. This study is definitive, and the space of this study, which is constructed by patients getting this s ervice N=173 , is registered to department of Konya Seydisehir state hospital health services at home.It is reached to n=122 patients who are in the space reaching rate is 70,5 % . Data of study was collected on the dates between 12.01.2011 and 20.04.2012 according to questionnaire, which was generated by triple likert scale and has 24 variables. The survey was conducted face to face on a voluntary basis to the participants.Questions of Questionnaire are generated by using the interviews of fieldworkers and literature search.Acquired data is evaluated by SPSS 16.0 program according to frequency and percentage.28.7% of patients n=35 are often in between 61-70 age scale, 52.5% of patients n=64 are men, 99.2% of patients n=121 have a social security, 81% of patients n=99 are married, 45,1% of patients n=55 are living city center, 53,4% of patients n=70 are living at home which takes 1-10 km to health services centre, 21,3% of patients n=26 are getting this service because of to be cancer patient, 21 patients have no income, 68% of patients n=83 are living in their own home with first degree relatives, 45,1% of patients n=55 did their first application by calling nearest department of health service at homein order to get health service,36,9% of patients n=45 started to get health service 2 days later after they did first application, 100% of patients n=122 declared that they used service so easily, 95,9% of patients n=117 declared that they could achieve to health service at home by using telephone , 95,1% of patients’ n=116 suggestions and complaints were evaluated, 99,2% of patients n=121 are informed about maintenance period, 82% of patients n=100 were visited on time, 99,2% of patients n=121 were declared that they were informed how to use medical appliances, 56,6% of patients n=69 were declared that they were supplied necessary pills and prescription, 84,4% of patients n=103 were declared that their treatment was done on time.Consequently, it is been detected that department of Konya Seydisehir State hospital health services at home is accessed by patients quite easily due to well-organized management system

Anahtar Kelimeler

Home health services, accessibility of service, accessibility of health service at home

Kaynakça

• Aksayan, S. ve Cimete, G., (1998). Kronik Hastalıklı Bireylerin Evde Bakım Gereksinimleri Olanakları ve Tercihleri, I.Ulusal Evde Bakım Kongresi Kitabı, İstanbul.
• Altun, İ. (1998). Hasta Yakınlarının Bakım Verme Rolünde Zorlanma Durumları, Ulusal Evde Bakım Kongresi Kitabı, İstanbul.
• Başgül, Ç., Keskin, İ., Kara, H., Aksoy, M.,(2011). Sağlık Alanında Yeni Bir Hizmet: Evde Sağlık Hizmeti. Ankara İl Sağlık Müdürlüğü Sağlığın Başkenti Dergisi, 20,s:50
• Dramalı, A., Demir, F. ve Yavuz, M., (1998). Evde Kronik Hastaya Bakım Veren Hasta Yakınlarının Karşılaştıkları Sorunlar, Ulusal Evde Bakım Kongresi Kitabı, İstanbul.
• Evde Bakım Hizmetleri Sunumu Hakkında Yönetmelik,(2005).T. C. Resmi Gazete,10.Mart.2005
• Fadıloğlu, C., (1992).Yaşlılıkta Psikososyal Sorunlar. Ege Üniversitesi Yüksekokulu Dergisi,42 (2): 63-73
• Karabağ, H.(2007). Evde Sağlık Bakım Hizmetlerinin Türkiye’de Uygulanabilirliğine İlişkin Hekimlerin Görüşleri ve Kardiyoloji Hastaları için Hastane Destekli Evde Bakım Hizmetleri Model Önerisi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi,Ankara.
• Karahan, A. ve Güven, S. (2002). “Yaşlılıkta Evde Bakım”, Geriatri Dergisi,5(4): 155-159.
• Pınar, R.(2010). Türkiye’de Evde Bakımda Mevcut Durum. Akademik Geriatri Dergisi,10:153-156
• Sağlık Bakanlığınca Sunulan Evde Sağlık Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Yönerge,(01Şubat 2010:madde 1)
• Savaş, B.S. Karahan, O. ve Saka, O. HealthCareSystems in Transition: Turkey. Ed. Thomson, S. ve Mossialos, E. European Observatory on Health Care Systems. 2002; Copenhagen.
• Seyyar, A.(2005). Dünyada ve Türkiye’de Yaşlılığa Bağlı Bakım Sorununa Karşı GüvenceSistemleri. Özveri Dergisi. 2(1):377-503
• Ol, M., Doğanay. S.,Pekel, Ö., Turhan. E., Tözün. M.,(2013).Sağlık Alanında Yeni Bir Hizmet İzmir İli’nde Evde Sağlık Hizmeti Alan Bireylerin Değerlendirilmesi.16.Ulusal Halk Sağlığı Kongresi bildiriler kitabı s:625
• http://www.ailehekimligi.gov.tr/index.php?option=com_ content&view=article&id=148:evdebakım hizmetlerinin –avantajlar & catid=59:evde-bakmhizmeti&Itemid=201 Erişim Tarihi 11.07.2011). http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?tb_id=39&ust_id= 11. Erişim Tarihi: 14.08.2011.