MEME KANSERİ HASTALARININ BAŞ ETME STRATEJİLERİNİN SOSYO-DEMOGRAFİK DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2017, Sayı: 10, 37 - 56, 01.12.2017

Ercüment Erbay , Hande Albayrak Ferman Erim Filiz Bek

Öz

Gerekçe: Meme kanseri ülkemizde en sık rastlanan kanser türlerinden biridir. Yol açtığı psikososyal sorunlar ve stres nedeniyle hastaların başetme stratejilerini kullanmasını gerektirir. Hastalarla psiko-sosyal iyilik hali için çalışmalar yapan profesyonellerin bireyin baş etme stratejilerini etkileyen değişkenlerin farkında olarak çalışmalar yapmaları gereklidir. Amaç: Bu çalışmada meme kanseri hastalarının baş etme stratejilerinin ortaya çıkarılması ve kullandıkları başetme stratejileri ile sosyodemografik değişkenler arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Kanserle Mücadeleyi Destekleme Derneği’nden destek alan meme kanseri hastası 151 kadın çalışmanın örneklemini oluşturmaktadır. Bu betimleyici niceliksel çalışmada veri toplamak amacıyla Başa Çıkma Stratejileri Kısa Formu Brief-COPE ve araştırmacı tarafından hazırlanan sosyodemografik bilgi formu kullanılmıştır. Bulgular: Katılımcıların meme kanseri ile baş etme süreçlerinde en çok, dikkatini başka yöne yöneltme ve aktif başa çıkmayı; en az ise duyguları açığa vurmayı kullandıkları sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcıların başetme stratejileri çeşitli değişkenlere göre değişim göstermekte olup 41-50 yaş arası olanların kabullenme tutumlarının; lisans ve üstü mezunu olanların reddetme tutumları puanının, tedavi gördüğü süre 2-3 yıl arası olanların duygusal sosyal destek arama ve kendini suçlama stratejilerinin yüksek olduğu; tedavi gördüğü süre 3 yıl üstü olanların amaca yönelik sosyal destek arama tutumlarının ve bekâr olanların ise kabullenme tutumu puanı en yüksek olduğu görülmüştür. Psikolojik destek alanların özellikle ölçeğin Planlama alt boyutundan aldıkları puan daha yüksektir. Sonuç: Baş etme stratejileri hastaların yaşamını çeşitli şekillerde etkilemektedir bunun yanında kadınların bio-psiko-sosyal durumları ve tedavi süreçleri gibi değişkenler de baş etme stratejilerini etkilemektedir. Bütüncül iyilik halinin sağlanması için başetme stratejilerinin tanımlanması ve psikososyal destek programları doğrultusunda bireysel ve grup çalışmaları düzenlenmesi gereklidir

Anahtar Kelimeler

Meme kanseri, Başa çıkma stratejileri, Tıbbi sosyal hizmet, Profesyoneller

ANALYSIS OF BREAST CANCER PATIENTS’ COPING STRATEGIES IN TERMS OF SOCIO-DEMOGRAPHIC VARIABLES

Öz

Background: Breast cancer is one of the most common cancer types in our country. It is necessary that patients use coping strategies because of psychosocial problems and stress. Professionals working with patients for their psycho-social wellbeing need to be aware of the variables affecting coping strategies. Aims: In this study, it is aimed to investigate coping strategies and the relationship between coping strategies of breast cancer patients and socio-demographic variables. Materials and Method: The sample includes 151 women with breast cancer who received support from the Cancer Struggle Support Association. In this descriptive quantitative study, Brief-COPE and socio-demographic information form prepared by researcher are used for collecting data. Findings: It is reached that participants' coping processes with breast cancer most commonly use self-distraction and active coping; whereas they use revealing emotions at the very least. Participants' coping strategies show a change according to various variables, it is seemed that acceptance attitudes of those aged 41-50, scores of rejection attitudes of graduates and undergraduates, self-blame and seeking emotional support strategies those with a period of 2-3 years of treatment are high; attitudes of social assistance seeking those with a period of above 3 years of treatment and acceptance attitude score of single patients are highest. Participants using psychological support have a higher score particularly in the Scale Planning subscale. Conclusions: Besides the coping strategies influence the lives of the patients in various ways variables such as the bio-psychosocial situation of patients and treatment processes effect coping strategies. In order to ensure that individuals’ holistic wellbeing; it needs to be described coping strategies and organized individual and group works in line with psychosocial support programs

Anahtar Kelimeler

Breast cancer, Coping strategies, Medical social work, Professionals

Kaynakça

• Altınova, H.H. ve Duyan, V. (2013). Onkolojik Sosyal Hizmet. T.J.F.M.P.C.. 7(3), 40-45 doi:10.5455/tjfmpc.45290.
• Altpeter, M., Mitchell, J. & Pennel, J.,(2005). Advancing social workers' responsiveness to health disparities: the case of breast cancer screening. Health&SocialWork. Vol.30.
• Babaoğlu Akdeniz, E.(2012). Meme kanseri olan evli kadın hastaların eşler arası uyum ve baş etme biçimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Psikiyatri Hemşirliği Dergisi, 3(2), 53-60.
• Babu, G. R., Samari, G., Cohen, S.P, Mahapatra, T., Wahbe R.M., Mermash S.& diğ. (2011). Breast cancer screening among females in ıran and recommendations for improved practice are view. Asian Pac. J. Cancer Pev. 12(7), 1647-55.
• Ben-Zur, H. & Gilbar, O., Lev S. (2001). Coping With Breast Cancer: Patient, Spouse and Dyad Models. Psychosom Med. , 63 (1), 32-39.
• Bond, G.G. & Wellish, K. D.(1990). Psycho social care in Cancer treatment. Haskell, C.M.(ed). Philadelphia, W.B.Saunders.
• Bower, J. E. (2008). Behavioral symptoms in patients with breast cancer and survivors. Journal of Clinical Oncology, 26,768–
• Burg, M. A.,Zebrack, M., Walsh, K., Maramaldi, P., Lim, J. W., Smolinski, K.M. & Lawson K.(2010). Barriers to accessing quality health care for cancer patients: a survey of members of the association of oncology Social Work. Social Work in HealthCare. (1), 38-52. doi: 10.1080/00981380903018470.
• Bussell, V. A., & Naus, M. J. (2010). A longitudinal investigation of coping and posttraumatic growth in breast cancer survivors.
• Journal of Psychosocial Oncology, 28, 61-78. doi: 10.1080/07347330903438958
• Carver, C. S.(1997) .You want to measure coping but your protocol’ too long: consider the brief cope. Int. J. Behav. Med.; 492
• Carver, C. S., Scheier, M. F., & Weintraub, J. K. (1989). Assessing Coping strategies: a theoretically based approach. Journal
• Of Personality And Social Psychology, 56, 267-283. David, D., Montgomery, G.H. & Bovbjerg, D.H.(2006). Relations between coping responses and optimism-pessimism in predicting anticipatory psychological distress in surgical breast cancer patients. Pers. Indiv. Differ.40(2), 203-213.
• Geyer, S., Koch-Giesselmann, H.& Noeres, D. (2015). Coping with breast cancer and relapse: stability of coping and long-term outcomes in an observational study over 10 years, Soc. Sci. Med. 135, 92-98.
• GLOBAN. (2012). http://globocan.iarc.fr/Pages/fact_sheets_population.aspx.
• Hilton, B. A., Crawford, J. A..& Tarko, M. A. (2000). Men’s perspectives on individual and family coping with their wives’ breast cancer and chemotherapy. Western Journal of Nursing Research, 22, 438–459.
• Holland, K.D. & Holahan, C.K. (2003). The relation of social support and coping to positive adaptation to breast cancer. PsycholHealth. 18 (1), 15-29.
• IFSW. (2014). Global definition of social work, http://ifsw.org/policies/definition-of-social-work/.
• Işıkhan, V. (2007). Kanser ve sosyal destek. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 18 (1), 15-29.
• Khalili, N., Farajzadegan, Z., Mokarian, F. & Bahrami, F.(2013). Coping strategies, quality of life and pain in women with breast cancer, Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research. 18 (2), 105-111.
• Knobf, M. T.,Ferruci, L. M., Cartmel, B., Jones, B. A., Stevens, D., Smith, M. & diğ.,(2012). Needs assesment of cancer survivors in connecticut. J. Canser Surviv. 6 (1), 1-10.
• Kornblith, A. B.,Herdon, J. E., Zuckerman, E., Viscoli, C. M., Horwitz, R. I., Cooper, M. R. & et al. (2001). Social support as a buffer to the psychological impact of stressful life events in women with breast cancer. Cancer. 91 (2), 443-454.
• Kraemer, L.M., Stanton, A.L., Meyerowitz, B.E., Rowland, J.H. & Ganz, P.A.(2011). A longitudinal examination of couples coping strategies as predictors of adjustment to breast cancer. J. Fam. Psychol. 25 (6), 963-972.
• Lazarus, R. S. & Folkman, S. (1984). Stress, appraisal and coping. New York: Springer.
• Lengacher, C.A., Johnson-Mallard, V., Post-White, J., Moscoso, M.S., Jacobsen, P.B., Klein T.W. & diğ.(2009). Randomized controlled trial of mindfulness-based stres reduction [mbsr] for survivors of breast cancer. Psycho-Oncology, 18, 1261-1272.
• Manne, S. L.,Ostroff, J. S., Sherman, M., Glassman, M., Ross, S., Goldstein, L., & Fox, K. (2003). Buffering effects of family and friends support on associations between partner unsupportive behaviors and coping among women with breast cancer.
• Journal of Social and Personal Relationships, 20, 771-792. Mehrabi E.,Hajian S., Simbar M., Hoshyar M. İ & Zayeri F. (2015). Coping response following a diagnosis of breast cancer: a systematic review. Electron Physician, 7 (8), 1575–1583. ICID: 1204378.
• Özkan, S. ve Alçalar, N. (2009). Meme kanserinin cerrahi tedavisine psikolojik tepkiler. Meme Sağlığı Dergisi. (5), 60-4.
• Reynolds, P., Hurley, S., Torres, M., Jackson, J., Boyd, P.& Chen, V.W. (2000). Use of coping strategies and breast cancer survival: results fromthe black/white cancersurvivalstudy. Am. J. Epidemiol , 152, 940–949.
• Schnipper, H.H. (2011). Social work and breast cancer care. Dirbasand, F.M.,Scott-Conner, C.E.H.(eds.), Breast surgical techniques and ınterdisciplinary management, s. 27-34, doi:10.1007/978-1-4419-6076-4_4.
• Stanton, A.L., Danoff-Burg, S. Huggins, M.E. (2002). The first year after breast cancer diagnosis: hope and coping strategies as predictors of adjustment. Psycho-Oncology. 11 (2), 93-102.
• Tuncay, T. (2014). Coping and quality of life in turkish women living with ovarian cancer. Asian Pac J Cancer Prev. 15 (9), 4005- doi: 10.7314/APJCP.2014.15.9.4005
• Tuncay, T., Musabak, I., Gok, D.E.& Kutlu, M. (2008). The relationship between anxiety, coping strategies and characteristics of patients with diabetes. Health Qual Life Outcomes, 6, 79. doi:10.1186/1477-7525-6-79
• Tuna, M. E. (2003). Cross-cultural differences in coping strategies as the predictors of university adjustment of turkish and u.s. students (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kanser Daire Başkanlığı.(2016). Türkiye’de Kanser kayıtçılığı http://kanser.gov.tr/daire- faaliyetleri/kanser-kayitciligi/108-türkiyede-kanser-kayitcigi.html, Erişim tarihi: 16 Kasım 2016.
• Vos, P. J., Garssen, B., Visser, A. P., Duivenvoorden, H. J. & De Haes, H. C. J. M. (2004). Early stage breast cancer: explaining level of psychosocial adjustment using structural equation modeling. Journal of Behavioral Medicine, 27 (6), 557-580. doi:10.1007/s10865-004-0003-z
• Wang, A.W.-T.,Chang, C.-S., Chen, S.-T., Chen, D.-R., Hsu, W.-Y. (2014). Identification of posttraumatisk growth trajectories in the first year after breast cancer surgery. PsychoOncol. 23, 1399-1405.
• Yu, Y.& Sherman,K.A. (2015). Communication avoidance, coping and psychological distress of women with breast cancer.
• Journal of Behavioral Medicine, 38, 565–577. DOI 10.1007/s10865-015-9636-3