THE EFFECT OF ALZHEİMER’S PATİENS CARE ON CAREGIVING WOMEN

Yıl 2016, Sayı: 7, 6 - 12, 01.06.2016

Halilcan Karaca Suzan Yazıcı Nilüfer Korkmaz

Öz

The aim of the study is to evaluate the effects of care giving of relatives with Alzheimer diseases on caregiver women and to give possible ways to ease the caregiver burden. Qualitative method have been used. 10 caregiving women have been interviewed Descriptive analysis technique have been used.The respondents were complaining of estranging from social life, having psyhoclogical and physical problems. In order to adapt the new role as an Alzheimer patient carer, they have to compromise their families and relatives which also concerns about their own future. The need of care resulting from Alzheimers disease does not just effect the patient him/herself. It has negative effects on friends and relatives and the caregiver. Professional support can ease the burden of the caregiver and might improve family relations. Day care centers specifically forAlzheimers disease could give such a support.

ALZHEİMER HASTASI YAŞLI BAKIMININ AİLE ÜYESİ BAKICI KADINLARA ETKİSİ

Öz

Bu çalışmada, ailesindeki Alzheimer hastası yaşlıya bakım veren kadınların bakım sürecinden nasıl etkilendiklerini ortaya koymak ve bakım sürecine yönelik çözüm önerileri sunmak amaçlanmıştır. Nitel yöntemin benimsendiği çalışmada, araştırmayı kabul eden ve araştırma kriterlerine uyan 10 kadın bakıcı ile yarı yapılandırılmış soru formu ile görüşmeler yapılmıştır. Görüşmeler kaydedilerek deşifre edilmiştir. Veriler betimleyici analiz tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre bakım veren kadınlar, sosyal çevreden soyutlanmakta ve aynı zamanda psikolojik ve fiziksel olarak bakım sürecinden etkilenmektedir. Kadınların toplumda var olan rollerinin üzerine, bakıcı rolü de eklenmekte ve bu rollerini yerine getirilebilmek için kendileri,aileleri eşleri ve çocukları ve çevreleri için gerekli olan enerjilerinden ve zamanlarından ödün vermeleri gerekmektedir. Bu durum bakıcıların gelecek kaygılarının oluşmasına yol açabilmektedir. Alzheimer hastalığı sonucu ortaya çıkan bakıma muhtaçlık sadece hastayı değil aynı zamanda çevresini özellikle de bakıcının yaşamını olumsuz etkilemektedir. Profesyonel destek, aile içinde genellikle bakımı üstlenen kadın bakıcının yükünü hafifletmeye yardımcı olabilecektir. Geliştirilecek Alzheimer Gündüz Bakım Merkezleri, profesyonel bakım ve danışmanlık hizmetleri bakım verene destek sağlayabilir.

Anahtar Kelimeler

Alzheimer, bakım yükü, aile üyesi bakıcı

Kaynakça

• Akış, A.G. (2014). Evde Bakım Parasının Evde Yaşlı Bakım Sürecine Etkisinin Bourdieu’cü Bir Yaklaşımla İncelenmesi: Antalya Örneği. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Akyar, A. G. İ., ve Akdemir, N. (2009). Alzheimer hastalarına bakım verenlerin yaşadıkları güçlükler. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 16(3):032-049.
• Alpteker, H. (2008). 65 Yaş ve Üstü Bireylere Evde Bakım Verenlerin Yaşadıkları Güçlüklerin Belirlenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Bolu.
• Arpacı, F. (2009). Yaşlıya Bakan Kadınların Bakım Yüklerinin İncelenmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 2(1):61-72.
• Bilgili, N. (2000). Yaşlı Bireye Bakım Veren Ailelerin Yaşadıkları Sorunların Belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara.
• Cankurtaran, M. ve Arıoğul, S. (2006). Alzheimer Hastalığı Risk Faktörleri. Geriatri ve Gerontoloji içinde, der. M. Arıoğul, ss. 953-968, Ankara: Mn Medical ve Nobel Tıp Kitap
• Cingil, D. (2013). Bağımlı Yaşlısına Bakan Aile Üyelerine Sunuş Yoluyla Verilen Eğitimin Bakım Verme Yeterliliği ve Yaşlı Bakımı Bilgi Düzeyine Etkisi. Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi), Erzurum.
• Dalan, G. (2013). Alzheimer Hastalığının Antropolojisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Antropoloji Anabilim Dalı, İstanbul.
• Dang, S.,Badive, A., Kelkar G. (2008). The dementia caregiver- a primary care approach. Southern Medical Journal, 101(12):1246-51.
• Dökmen, Z. (2012). Yakınlarına Bakım Verenlerin Ruh Sağlıkları İle Sosyal Destek Algıları Arasındaki İlişkiler. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1):3-38. Doi: 10.1501/Sbeder_0000000038
• Etters, L., Goodall D., Harrison B.E., (2008). Caregiver burden among dementia patient caregivers: a review of literature. Journal of the American Association of Nurse Practicioners, 20 (8):423-428.
• Glesne, C. (2012). Nitel Araştırmaya Giriş. Çev eds.: A. Ersoy, P. Yalçınoğlu. Ankara: Anı Yayınları.
• Gupta, R. (2007). The perceived caregiver burden scale for caregivers of elderly in India. Journal of Applied Gerontology, 26(2):120-138.
• Koyuncu Yaşar, E. (2009). Yaşlıya Evde Bakım Veren Aile Bireylerinin Bakım Yükü ve Etkileyen Faktörler. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İzmir.
• Oğlak, S. (2007). Evde Bakım hizmetleri ve Bakım Sigortası. İskenderun: İskenderun Belediyesi Kültür Yayınları-6
• Özdemir, İ. (2004). Hastaya Bakım Veren Kişi Olmak. R. Petersen (der), Mayo Clinic Alzheimer Hastalığı içinde (ss. 161-168). Ankara: Güneş Kitabevi.
• Öztop ve ark. (2008). Evde Bakımın Yaşlı ve Aile Açısından Olumlu ve Olumsuz Yönleri. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 1(1): 39-49.
• Papastavrou, E.,Kalokerinou, A., Papakostas SS., Tsangari, H., Sourtzi,P. (2007). Caring for a relative with dementia: family care giver burden. Journal of Advanced Nursing, 58(5):446-57
• Phillips, J. (2007). Care. Cambridge: Polity Press.
• Robison, J.,Fortinsky, R., Kleppinger, A., Shugrue, N., Porter M. (2009). A broader view of family caregiving: effects of caregiving and caregiver conditions on depressive symptoms, health, work and socialisolation. Journal of Gerontology Psychological Sciences,64B (6):788-798.
• Qureshi, H., Walker, A. (1989). The caring relationship. London: MacMillan.
• Scott, C. B. (2013). Alzheimer’s disease caregiver burden: does resilience matter? Journal of Human Behavior in theSocial Environment, 23(8):879-892, Doi:10.1080/10911359.2013.803451
• Stenberg, U., Ruland, C.M., Miaskovski, C. (2010). Review of the literature on the effects of caring for a patient with cancer. Journal of Psychology- Oncology, 19(10):1013-1025.
• Swore, F.B., Dodd, M. (2008). Symptom experience of famil caregivers of patients with cancer. Onchological Nursing Forum, 35(2):E23-E44.
• Taşkesen C.G. (2012). Türkiye’de Yaşlılık ve Evde Yaşlı Bakımı: Resmi karar ve uygulamaların yerinde tespiti Isparta İli Araştırması, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyoloji Bölümü
• TUİK. (2013). Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni. http://www.tuik.gov.tr/ PreHaberBultenleri.do?id=13466 erişim:24.03.2013
• WHO, (2013). http://www.who.int/topics/chronic_diseases/en/ erişim: 27.03.2013
• Türkiye Alzheimer Derneği. (tarihsiz). http://www.alzheimerdernegi.org.tr/. Erişim: 24.03.2013
• TDK, (2014). Türk Dil Kurumu. www.tdk.gov.tr erişim: 12.02.2014
• Yacı, Ö. (2011). Çeşitli Evrelerdeki Alzheimer Hastalarına Bakım Veren Yakınlarındaki Bakıcı Yükü Ve Depresyonun Karşılaştırılması.Tıpta Uzmanlık Tezi. İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı, İstanbul.
• Yılmaz, A.,& Turan, E. (2007). Alzheimer hastalarına bakım verenlerde tükenmişlik, tükenmişliğe neden olan faktörler ve baş etme yolları. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 27(3):445-454.