PALYATİF BAKIM DENEYİMİ BULUNAN SAĞLIK ÇALIŞANLARININ SOSYAL HİZMET UZMANLARINA YÖNELİK DEĞERLENDİRMELERİ

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 24, 17 - 36

Berra Cansız Kösesoy , Merve Nur Oktar

Öz

Bu çalışmanın amacı; palyatif bakım biriminde görevli sağlık çalışanlarının, sosyal hizmet uzmanlarına yönelik değerlendirmelerini ve sosyal hizmet uzmanlarına hangi konularda ihtiyaç duyduklarını keşfetmektir. Palyatif bakımda sosyal hizmet uzmanına yönelik mevcut algının ortaya çıkarılması, sosyal hizmet uzmanlarının sahada karşılaştıkları sorunların görünür kılınması açısından önemlidir. Nitel yöntem ile gerçekleştirilen çalışmada, betimsel fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Veriler MAXQDA 2020 programı ile çözümlenmiştir. Elazığ Fırat Üniversitesi Hastanesi palyatif bakım merkezinde görev yapan, palyatif bakım çalışma deneyimine sahip, sağlık çalışanları (dokuz hemşire ve üç hekim) araştırmanın çalışma grubunu oluşturmaktadır. Araştırmada sosyal hizmet uzmanlarının ve sosyal hizmet uygulamalarının, palyatif bakım ekip üyeleri, kurum, hastalar ve yakınları açısından ihtiyaç olarak görüldüğü keşfedilmiş ve ana tema “Multidisipliner Ekibin Elzem Üyesi” olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Palyatif bakım, sosyal hizmet, sosyal hizmet uzmanı

EVALUATIONS OF HEALTH WORKERS WITH PALLIATIVE CARE EXPERIENCE TOWARDS SOCIAL WORKERS

Öz

The aim of this study is to explore the evaluations of healthcare professionals working in palliative care units towards social workers and the issues in which they need social workers. Exploring the perception of social workers in palliative care can make visible the problems faced by social workers in the field. In this qualitative study, a descriptive phenomenology design was used. The data were analyzed with MAXQDA 2020. Healthcare workers (nine nurses and three physicians) working in the palliative care center of Elazığ Fırat University Hospital, who have palliative care working experience, constitute the study group of the research. In the study, it was discovered that social workers and social work practices were seen as a need for palliative care team members, the institution, patients and their relatives and the main theme was determined as "Essential Member of Multidisciplinary Team".

Anahtar Kelimeler

Palliative care, social work, social worker

Kaynakça

• Aksakal, H. (2023). Palyatif bakım hastasına yönelik bakım yeri tercihi üzerine bir inceleme. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 10(2), 200-206. https://doi.org/10.52880/sagakaderg.1196739
• Arıkan, G. D. (2016). Palyatif bakım tanımı ve felsefesi. Klinik Tıp Aile Hekimliği, 8(3), 1-5.
• Aslan, Y. (2020). Türkiye’de ve Dünya’da palyatif bakım modellerine genel bakış. Anadolu Güncel Tıp Dergisi, 2(1), 19-27. https://doi.org/10.38053/agtd.632674
• Avcı, K. (2015). Evde sağlık hizmetlerinde hasta ve sağlık bakım sunucuların güvenliği. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(4), 181-188.
• Blacker, S., & Deveau, C. (2010). Social work and interprofessional collaboration in palliative care. Progress in Palliative Care, 18(4), 237-243. https://doi.org/10.1179/096992610X12624290277141
• Cadell, S., Johnston, M., Bosma, H., & Wainright, W. (2010). An overview of contemporary social work practice in palliative care. Progress in Palliative Care, 18(4), 205-211. https://doi.org/10.1179/096992610X12775428636700
• Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi [CİMER]. (2023). CİMER Başvuru Sorgulama. https://www.turkiye.gov.tr/cimer-basvuru-sorgulama?detay=getir&basvuruSayisi=2305660055
• Creswell, J. W., & Creswell, J. D. (2023). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (6th ed.). London: Sage Publication.
• Creswell, J. W. (2018). Nitel araştırma yöntemleri (S. B. Demir, Çev.). Ankara: Siyasal Kitapevi.
• Çalışkan, A. N., & Durukan Köse, S. (2020). Palyatif bakım merkezlerinin maliyet analizi: Denizli Devlet Hastanesi örneği. Eurasian Journal Of Health Technology Assessment, 4(2), 68-89.
• Çoban, M., & Esatoğlu, A. E. (2021). Evde bakım hizmetlerinin Almanya ve Türkiye örneğinde karşılaştırılması: Nitel bir araştırma. Sosyolojik Bağlam Dergisi, 2(3), 55-71. https://doi.org/10.52108/2757-5942.2.3.4
• Çölgeçen, Y., & Güney Aslan, M. (2022). Palyatif ve hospis bakımın Türkiye açısından değerlendirilmesi. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, (20), 134-155. https://doi.org/10.46218/Tshd.1134616
• Dünya Sağlık Örgütü [DSÖ]. (2020). Palliative care. Erişim tarihi: 5 Ocak 2024, https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/palliative-care
• Dünya Sağlık Örgütü [DSÖ]. (2024). Palliative care. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2024, https://www.who.int/health-topics/palliative-care
• Gwyther, L. P., Altilio, T., Blacker, S., Christ, G., Csikai, E. L., Hooyman, N., ... Howe, J. (2005). Social work competencies in palliative and end-of-life care. Journal of Social Work in End-Of-Life & Palliative Care, 1(1), 87-120. https://doi.org/10.1300/j457v01n01_06
• Henriksen, K., Joseph, A., & Zayas Cabán, T. (2009). Human factor of home health care: A conceptual model for examining safety and quality concerns. J Patient Saf, 5(4), 229-236. https://doi.org/10.1097/PTS.0b013e3181bd1c2a
• Işıkhan, V. (2016). Palyatif bakım hizmetlerinde sosyal hizmet mesleğinin yeri ve geleceği. Toplum ve Sosyal Hizmet, 27(2), 97-113.
• İşler, A. M., & Yıldırım, B. (2022). Hospis bakımın önemi. V. Duyan, M. Karataş, & M. D. P. Güre (Ed.), Onkolojik sosyal hizmet içinde (ss. 275-285). Ankara: Yeni İnsan Yayınevi.
• Jünger, S., Payne, S. A., Costantini, A., Kalus, C., & Werth, J. L. (2010). The EAPC task force on education for psychologists in palliative care. Eur J Palliat Care, 17(2), 84-87.
• Kabalak, A. A. (2014). Türkiye’de palyatif bakım: Güncel gelişmeler, gereksinimler. Anestezi Dergisi, 22(3), 121‐123.
• Kabalak, A. A. (2017). Türkiye'de palyatif bakım çalışmaları. Türkiye Klinikleri Anesthesiology Reanimation Special Topics, 10(1), 7-12.
• Kangalgil Balta, G., & Bekiroğlu, S. (2021). Palyatif bakım merkezleri kapsamında verilen psikososyal destek hizmetleri: Sosyal hizmet uzmanları ve psikologların gözünden nitel bir değerlendirme. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, 17, 130-154. https://doi.org/10.46218/tshd.908861
• Karaağaç, H. (2022). Onkolojik sosyal hizmet alanında çalışan sosyal hizmet uzmanlarının rol ve fonksiyonları. Ankara: Yeni İnsan Yayınevi.
• Karakaya, C., & Işıkhan, V. (2020). Palyatif bakım hastalarına bakım veren aile üyelerinde yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(4), 1437-1458. https://doi.org/10.33417/tsh.737324
• Kıral, B. (2021). Nitel araştırmada fenomenoloji deseni: Türleri ve araştırma süreci. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 10(4), 92-103.
• Lorenz, K. A., Lynn, J., Dy, S. M., Shugarman, L. R., Wilkinson, A., Mularski, R. A., ... Shekelle, P. G. (2008). Evidence for improving palliative care at the end of life: A systematic review. Ann Intern Med, 148(2), 147-159. https://doi.org/10.7326/0003-4819-148-2-200801150-00010
• Madenoğlu Kıvanç, M. (2017). Türkiye’de palyatif bakım hizmetleri. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 4(2), 132-135. https://doi.org/10.17681/Hsp-Dergisi.316894
• National Association of Social Workers [NASW]. (2003). Standards for social work practice in palliative and end of life care. Washington, DC: NASW.
• Özbesler, C. (2022). Tıbbı sosyal hizmete giriş ve tıbbi sosyal hizmet uzmanının rolleri. S. A. Özden & E. Özcan (Eds.), Tıbbi sosyal hizmet içinde (ss. 3-13). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Saunders, D. C. (2001). Social work and palliative care the early history. British Journal of Social Work, 31, 791-799. Saruç, S. (2013). Palyatif ve yaşam sonu bakımda sosyal hizmet uzmanının rolleri ve sosyal hizmet mesleği standartları. Toplum ve Sosyal Hizmet, 24(2), 193-208.
• Small, N. (2001). Social work and palliative care. British Journal of Social Work, 31(6), 961-971.
• Strauss, A., & Corbin, J. M. (1990). Basics of qualitative research: Grounded theory procedures and techniques. Sage Publications, Inc.
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2011). Türkiye’de özellikli planlama gerektiren sağlık hizmetleri 2011-2013. Erişim tarihi: 10 Ocak 2024, https://dosyamerkez.saglik.gov.tr/Eklenti/4198/0/turkiyede-ozellikli-planlama-gerektiren-saglik-hizmetleri-2011-2023pdf.pdf
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2012). Birinci basamak sağlık hizmetleri veri rehberi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2024, https://www.halksagligiokulu.org/Kitap/DownloadEBook/8d1fe0f9-269e-4414-ab27-cb7c510fc70d
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2015a). Palyatif bakım hizmetlerinin uygulama usul ve esasları hakkında yönerge. Erişim tarihi: 7 Ocak 2024, https://dosyamerkez.saglik.gov.tr/Eklenti/2817,palyatif-bakim-hizmetleri-yonergesipdf.pdf?0
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2015b). Palyatif bakım hemşireliği sağlık alanı sertifikalı eğitim standartları. Erişim tarihi: 25 Ocak 2024, https://dosyamerkez.saglik.gov.tr/Eklenti/4074/0/palyatif-bak-hems-sep-standartlaripdf.pdf
• Tuncay, T. (2013). Yaşam sonu bakımda sosyal hizmet uzmanının rolleri. Toplum ve Sosyal Hizmet, 24(2), 145-153.
• Turgut, A. Ş., & Soylu, G. (2020). Palyatif bakım hasta yakınları ile nitel bir çalışma. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 31(2), 460-476. https://doi.org/10.33417/tsh.662982
• Türk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Derneği. (2016). Yaşamın son döneminde sağlık hizmetlerinde anestezi ve reanimasyon, yoğun bakım uzmanlarının rolü. Türk Tabipleri Birliği Toplum ve Hekim Dergisi, 31(1), 63-78.
• Türk Dahili ve Cerrahi Bilimler Yoğun Bakım Derneği. (2016). Yoğun bakım ünitelerinde yaşamın sonuna gelmiş hastalarda karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri: Türk Dahili ve Cerrahi Bilimler Yoğun Bakım Derneği'nin görüşleri. Türk Dahili ve Türk Tabipleri Birliği Toplum ve Hekim Dergisi, 31(1), 42-46.