Osmanlılar ve Kitap: Bazı Düşünceler

Yıl 2024, Sayı: 4, 126 - 139, 30.06.2024

Johann Strauss

Öz

Kitabın 19. yüzyılda Anadolu toplumundaki yerini ortaya koyan bu diyalog, farklı açılardan ilginçtir: Edebiyatçıların değer verdiği klasik yazarların aslında Anadolulular tarafından bilinmediğini ve onlar için sadece dini kitapların ilgi çekici ve anlamlı olduğunu göstermektedir. Bununla beraber, ilginç bir şekilde, Türkçe bir sözcük olan kitab’ın Gayrimüslimler tarafından dahi bilindiğini gözler önüne sermektedir.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı matbu kitap, Çok dilli yayıncılık, Osmanlı kültür tarihi

Kaynakça

• Âsar-ı Rif´at Paşa. Takvimhane-i Amire Matbaası, 1275.
• Başaran, Ayşe Tek. “The Ottoman Printing Enterprise: Legalization, Agency and Networks, 1831-1863”. Doktora Tezi, Boğaziçi Üniversitesi, 2019.
• Çözülmüş Orhon Yazıtları. Çev. Vedat Köken. Ankara: TDK Yayınları, 1993.
• Dığıroğlu, Filiz. Osmanlı´da Dinî Matbuat: Sultan Abdülhamit ve II. Meşrutiyet Devrinde Kurumlar, Aktörler, Denetim ve Sansür Politikaları. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2022.
• Dictionnaire français-arabe-persan et turc, enrichi d’exemples en langue turque avec des variantes et de beaucoup de mots d’arts et de sciences. 3 cilt. Moskova 1840-1841.
• Eldem, Edhem. L´Alhambra, à la croisée des histoires. Paris: Les Belles Lettres, 2021.
• Evliya Çelebi: Das Reisebuch. Die Welt zwischen Wien und Mekka. Ausgewählt. Çev. Yay. Haz. Klaus Kreiser. Münih: C.H. Beck, 2023.
• İhsanoğlu, Ekmeleddin. Mısır’da Türkler ve Kültür Mirasları. İstanbul: IRCICA, 2006.
• Jinbashian, Manuel M. "Modern Armenian Translations of the Bible”, Armenia and the Bible, yay. haz. Christoph Burchard. Atlanta, 1993.
• Necib Asım, Seyâhatnâme, c. 1.
• Necip Asım. Orhun Abideleri. İstanbul, Matbaa-i Amire, 1924.
• Özyıldırım, Ali Emre. “Divan-ı Haşim Efendi 1252/1836’da mı basıldı? Bir Yaygın Yanlışın Tashihi ve Yeni Sorular”, Müteferrika 58 (Kış 2020/2): 41-54.
• Škaljić, Abdulah. Turcizmi u srpskohrvatskom-hrvatskosrpskom jeziku, 2.baskı. Sarajevo: Svjetlost, 1973.
• Strauss, Johann. “Langue(s) sacrées et recherche de langue(s) sacrée(s) dans l´Empire ottoman au XIXe siècle”, Hiéroglossie 1. Moyen âge latin, monde arabo-persan, Tibet, Inde, yay. haz. Jean-Noel Robert. Paris, 2019: 115-152.
• Şemseddin Sami, Orhun Abideleri, yay. haz. Giyasettin Aytaş. Ankara: Akçağ, 2012.
• Tamari, Ittai Joseph. “Jewish Printing and Publishing Activities in the Ottoman Cities of Constantinople and Saloniki at the Dawn of Early Modern Europe”, The Beginnings of Printing in the Near and Middle East. Jews, Christians and Muslims. Wiesbaden: Harrassowitz, 2001: 9-10.
• Teotig. Dib u Dař. İstanbul, 1913.
• Thomsen. Vilhelm. Inscriptions de l´Orkhon déchiffrées. Helsingfors, 1896.
• Türesay, Özgür. Être intellectuel à la fin de l’Empire ottoman Ebüzziya Tevfik (1849-1913) et son temps Paris: Peeters, 2023.
• Türkiye Yazma Eserler Kurumu https://www.yek.gov.tr/Home/Index_?n_id=168 (erişim tarihi: 08/06/2024): 1915-1917; Vikipedia: 1915-1917; Özege: 1917-1919.
• Vámbery, Arminius. The Story of My Struggles. 3. Baskı. Londra, 1905.
• Viardot, Louis. Histoire des Arabes et des Mores [sic] d´Espagne, 2 cilt. Paris, 1833.
• Wilson, M. Brett. “The Qurʾan After Babel: Translating and Printing the Qurʾan in Late Ottoman and Modern Turkey”. Doktora Tezi, Duke University, 2009.
• Yakovalı Louis Arbanas. Deutsch-albanisches und Albanisch-deutsches Wörterbuch. Viyana ve Leipzig: n.d. [1916].
• Ziya Paşa, Endülüs Tarihi. Yay. Haz. Yasemin Ödük, Kâzım Masumi, vd. İstanbul: Selis Kitapları, 2004.