XVI. Asrın İkinci Yarısında Türkiye'de Fiyat Hareketleri

Yıl 1970, Cilt: 34 Sayı: 136, 557 - 608, 20.10.1970

Ömer L. Barkan

Öz

Türkiye İktisat ve Maliye Tarihi için büyük bir ehemmiyet arz etmekte olmasına rağmen, bu memleketteki fiyat hareketlerinin sistemli bir şekilde tetkiki şimdiye kadar mümkün olamamıştır. Eşya ve hizmet fiyatlarına ait büyük adetlerle muntazam seriler teşkil eden standart malzemenin el-altında bulunmayışı, metroloji'ye ve para tarihine dair bilgilerimizin henüz çok noksan bulunuşu, bu durumun belli-başlı sebepleri arasında zikredilebilir. Gerçekten, elde mevcut mahdut ve dağınık bazı eşya fiyatlarını ilmi bir şekilde mukayese etmek; çok defa mahallin özel piyasa şartları, malın değişik kalitesi, her bölge için ayrı ölçeklerin kullanılmakta olması, mevsim farkları, siyasi ve askeri durum ve nihayet para ayarının bozukluk derecesi gibi türlü tesirleri hesaba katmak mecburiyeti dolayısıyla çok güç olduğu gibi; resmi makamlar tarafından empoze edilmek istenilen narh fiyatları ile çarşı ve pazarlarda fiili olarak tatbik edilmiş olan hakiki fiyatları bilhassa büyük inflation devirlerinde, birbirinden ayırmak da mümkün bulunmamaktadır. Bu şartlar altında, gelişi-güzel derlenmiş olan bazı şüpheli rakamlara dayanarak Türkiye'deki fiyat hareketlerinin hakiki mahiyet ve seyrini takibe ve hattâ benzeri rakamlarla hazırlanacak istatistik tabloları ve grafiklerden hareketle bütün bir devrin iktisadî ve malî konjoktür’ünü tayine ve dolayısıyla siyasi ve içtimaî mühim olayları tefsire çalışmak tehlikeli bir yol haline gelmektedir.

Anahtar Kelimeler

XV. Yüzyıl İkinci Yarısı, 1650-1700, Fiyat Hareketleri, İktisadî Tarih, Türk Ekonomi Tarihi, Ekonomi Politikaları