S. CHARITONIDIS - L. KAHIL - R. GINOUVÈS, Les mosaiques de la Maison du Ménandre à Mytilène (Sechstes Beiheft zur Halbjahresschrift "Antike Kunst", herausgegeben von der Vereinigung der Freunde antiker Kunst). Francke-Verlag, Bern, 1970. [Kitap Tanıtımı]

Yıl 1970, Cilt: 34 Sayı: 136, 665 - 668, 20.10.1970

Arif Müfid Mansel

Öz

Lesbos (Midilli) adası eski eserler müfettişi Charitonidis, Fribourg (İsviçre) Üniversitesi arkeoloji profesörü L. Kahil ve Paris-Ouest Üniversitesi arkeoloji Profesörü R. Ginouvès tarafından yazılmış olan bu eser Mytilène (Midilli) şehrinde, antik tiyatronun 500 m. kadar güney-batısında, Tokar camii mahallesinde 1961/62 yıllarında kısmen meydana çıkarılmış olan ve M.S. 3. yüzyılın son yarısına tarihlenen bir antik evin iki odasında ve orta avlunun kuzey galerisinde bulunmuş olan zemin mozaiklerini etüt konusu olarak ele almaktadır. 6,25 x 6,50 m ebadında olan birinci odanın (yazarlar tarafından S harfiyle gösterilmiştir) zemininde Tesalyalı şarkıcı Orfevs sekizgen bir çerçeve içinde tanımlanmıştır. Şarkıcının etrafını kare, eşkenar dörtgen ve üçgen çerçeveler içine yerleştirilmiş çeşitli hayvanlar çevirmekte ve bütün bu motifler gayet dakik bir incelemeye tabi tutulmaktadır. Yunan resim ve mozayik sanatında pek çok defalar ele alınmış olan Orfevs motifi üslûp ve kompozisyon bakımından tamamlandıktan sonra en çok Galya'daki mozayikler serisiyle ilgili gösterilmektedir. 6,25 x 5,50 m. ebadında olan ikinci odanın (yazarlar tarafından T harfiyle gösterilmiştir) zemin mozayikleri ise çok daha ilginçtir. Bu mozayikler T şeklinde tertiplenmiş on figürlü kare panodan ve onları U şeklinde çeviren geometrik desenli şeritlerden meydana gelmekte ve bu tertip salonun üç kline almak üzere yapılmış olduğunu, yani Roma çağı evlerindeki "triclinium" ya da yemek odasıyle eşit olduğunu açığa vurmaktadır. Panolar yazarlar tarafından T 1 - T 10 olarak numaralanmaktadır. Birinci panoda, yazıtından anlaşıldığı gibi, "Yeni Komedya"nın en ünlü yazarı Menandros'un portre büstü yer almakta, bu portrenin elimizde bulunan Menandros ikonografyası arasında önemli bir yer aldığı yazarlar tarafından ortaya konmaktadır. Çünkü bu tasvir idealize edilmiş olmayıp tam anlamıyle bir portre karakteri taşımaktadır. Diğer panolarda ise (T 3 ve T 4 dışta kalmak üzere) Menandros'un komedilerinden (her halde en enteresan) bir sahne tanımlanmakta, ekser hallerde 3 kişinin temsil ettiği bu sahnenin hangi komediden alındığı ve kaçıncı perdeye ait olduğu bildirilmekte, ayrıca o piyeslerde aktörlerin taşıdıkları adlar da teker teker tasrih olunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Mytilène, Lesbos, Midilli, Antik Yunan, Ev Mimarisi, Sanat, Gündelik Yaşantı