Turizm Sektöründe Girişimcilik Eğilimini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Konya Örneği

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 18, 1 - 21, 30.06.2021

Ceyhun Can Özcan , Selman Bayrakcı

Öz

Turizm sektöründe yer alan girişimciler ve girişimci işletmeler, turizmde nite¬likli büyümeyi teşvik eden en önemli unsurlardan biridir. Bilimsel yazında yer alan çalışmalar göstermektedir ki; girişimcilik eğilimlerinin artması, pek çok sektörde olduğu gibi turizm sektöründe de sektörel gelişime katkı sağlamaktadır. Bu nedenle turizm sektöründe hizmet eden girişimcilerin performanslarının arttırılması sektörel açıdan önem teşkil etmektedir. Bu doğrultuda çalışmanın amacı, Konya turizm sektöründe girişimciliği ve girişimcilik eğilimini belirleyen faktörlerin araştırılarak, turizmci bireylerin girişimcilik eğilimleri ve düzeyleri ile ilgili bilgileri öğrenmeleri ve kurum bünyesinde paydaşlar ile bilgi alışverişi sağlayarak turizm çalışanlarının ekonomik entegrasyonunu sağlamaktır. Nicel araştırma yaklaşımı ile hazırlanan araştırmada genel tarama modellerinden betimleyici tarama modeli kullanılmıştır. Çalışma kapsamında detaylı bir literatür taraması yapılmış ve bu doğrultuda veri toplama aracı olarak anket formu oluşturulmuştur. Belirlenen örneklem doğrultusunda veriler, Konya’da (Merkez ve Merkez ilçeler dahil) turizm sektöründe çalışan kişilerle yüz yüze anket tekniği kullanılarak toplanmıştır. Bu doğrultuda çalışmada analiz edilmesi için 407 anket toplanmış ve toplanan veriler analize tabi tutulmuştur. Analiz sonuçlarına göre Konya turizm sektöründe girişimciliği belirleyen faktörler, yönetsel yetkinlikler, psikolojik yetkinlikler, girişimci motivasyon, sosyal yetkinlikler olarak boyutlandırılmıştır. Bu boyutlar kapsamında katılımcıların yaşa, medeni duruma, işletmelerdeki çalışma pozisyonuna ve girişimcilik eğitimi alma durumlarına göre farklılaştıkları görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Turizm Sektörü Çalışanları, Girişimcilik Eğilimi, Girişimcilik Potansiyeli, Girişimcilik Faktörleri

Destekleyen Kurum

T. C. Mevlana Kalkınma Ajansı

Proje Numarası

TR52/18/TD/0082

Determination of Factors Affecting Entrepreneurship Tendency in Tourism Sector: The Case of Konya

Öz

Entrepreneurs and entrepreneurial enterprises in the tourism sector are one of the most important factors that encourage qualified growth in tourism. Literature show that increasing entrepreneurial tendencies contribute to sectoral development in the tourism sector as well as in many other sectors. For this reason, increasing the performance of entrepreneurs serving in the tourism sector is of importance in terms of the sector. The aim of the study is to investigate the factors that determine entrepreneurship and entrepreneurship tendency in Konya tourism sector, to learn about the entrepreneurship tendencies and levels of tourism individuals and to provide economic integration of tourism employees by providing information exchange with stakeholders within the institution. The descriptive survey model was used in the study prepared with a quantitative research approach. The literature was scanned for the study and a questionnaire form was used as a data collection tool. In line with the determined sample, the data were collected using face-to-face questionnaire technique with people working in the tourism sector in Konya (including central and central districts). 407 questionnaires were collected for analysis in the study and the collected data were analyzed. According to the results of the analysis, the factors determining entrepreneurship in Konya's tourism sector are dimensioned as managerial competencies, psychological competencies, entrepreneurial motivation, and social competencies. Within the scope of these dimensions, it is seen that the participants differ according to their age, marital status, working position in the enterprises, and their status of entrepreneurship training.

Anahtar Kelimeler

Tourism Sector Employees, Entrepreneurship Tendency, Entrepreneurial Potential, Entrepreneurship Factors

Proje Numarası

TR52/18/TD/0082

Kaynakça

• Altuntaş, G. ve Dönmez, D. (2010). Girişimcilik yönelimi ve örgütsel performans ilişkisi: Çanakkale Bölgesinde faaliyet gösteren otel işletmelerinde bir araştırma, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 39(1): 50-74.
• Arıkan, S. (2004). Girişimcilik (2. bs.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Artuğer, S., Ayazlar, G. ve Bahar, O. (2016). Otel çalışanlarının girişimcilik yönelimlerinin sosyo-demografik değişkenlere göre incelenmesi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 17(37): 37-52.
• Atar, A. ve Konaklıoğlu, E. (2016). Stratejik insan kaynakları yönetimi uygulamalarının örgüt inovasyonu ve iç girişimcilik üzerindeki etkisinin belirlenmesi: Oteller üzerinde bir araştırma. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(2): 104-123.
• Aydemir, B., Uzun, D. ve Göçmen Z. G. (2016). Ödemiş-Tire-Kemalpaşa yöresi kırsal turizm ve girişimciliğini tespite yönelik bir araştırma. Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 6(2): 1-6.
• Başar, M. (2008). Girişimcilik ve girişimcinin özellikleri. (5. bs.) Ed. Y. Odabaşı içinde, Girişimcilik (s. 1–19). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Cihangir Çamur, K. ve Cihangir, E. (2017). Turizm temelli girişimciliğin gelişiminde yerel ve mekânsal dinamiklerin Göreme (Nevşehir- Kapadokya) örneğinde analizi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(3): 227-237.
• Çiçek, E. U. (2010). Tanımlayıcı istatistikler. Ed. Ş. Kalaycı içinde, SPSS Uygulamalı çok değişkenli istatistik değişkenleri (s. 51-58). Ankara: Asil Yayıncılık.
• Dönmez, D., Altuntaş, G. ve Birgören, T. (2011). Girişimci yönetim biçimi ve finansal performans ilişkisi: Çanakkale Bölgesi'nde faaliyet gösteren otel işletmelerinde bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 40(2): 278-303.
• Eşitti, B. (2017). Konaklama işletmelerinde iç girişimcilik ve birey örgüt uyumunun değerlendirilmesi. 8. Uluslararası Girişimcilik Kongresi (ICE 2017) Bildiriler Kitabı, 14-16 Temmuz 2017, Balıkesir, s. 337- 356.
• Fukuyama, F. (2005). Güven: Sosyal erdemler ve refahın yaratılması (çev. A. Buğdaycı). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Gurel, E., Altinay, L. ve Daniele, R. (2010). Tourism students’ entrepreneurial intentions. Annals of Tourism Research, 37(3), 646–669.
• Hair, J. F., Black, W. J., Babin, B. j. ve Anderson, R. E. (2010). Multivariate data analysis. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
• Işık, C. ve Akan, A. N. (2017). Turizm çalışanlarının proaktif çalışma ve girişimcilik eğilimlerinin belirlenmesi: Erzurum ili örneği. 1.Uluslararası Turizmin Geleceği Kongresi: İnovasyon, Girişimcilik ve Sürdürebilirlik Kongresi (Futourism, 2017) Bildiriler Kitabı, 28-30 Eylül 2017, Mersin, s.429-440.
• Kaplan, M. (2010). Küresel rekabet ortamında iç-girişimciliğin turizm işletmelerinde uygulanmasına yönelik bir model önerisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Kaplan, A. (2013). Otel işletmelerinde bireysel hizmet odaklılığın iç girişimcilik performansı üzerindeki etkisi: Algılanan çevresel belirsizliğin aracı rolü (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Nevşehir Hacı Bektaş Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir.
• Karacaoğlu, K. Ve Sözbilen, G. (2013). Kurumsallaşmanın konaklama işletmelerinin kurumsal girişimcilik düzeyleri üzerine etkisi: Nevşehir ilinde bir uyguluma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 24(1): 41-56.
• Karakaya, İ. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ed. A. Tanrıöğen içinde Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kautonen, T., Luoto, S. ve Tornikoski, E. T. (2010). Influence of work history on entrepreneurial intentions in ‘prime age’ and ‘third age’: A preliminary study. International Small Business Journal: Researching Entrepreneurship, 28(6), 583–601.
• Kavak, O. ve Kaygın, E. (2017). Toplumsal cinsiyet algısı ile girişimcilik eğilimi arasındaki ilişkinin turizm sektörü açısından incelenmesi. IWACT’17 International West Asia Congress of Tourism Research Bildiri Kitabı, 28 Eylül-1 Ekim 2017, Van, s.436-450.
• Kıvılcım, B. (2016). Girişimcilik ve dönüştürücü liderlik arasındaki ilişki: Turizm sektöründe bir uygulama (Yayınlamamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Kızılırmak, İ. ve Oktay, K. (2006). Kırgızistan’da seyahat acentalarına yatırım yapan girişimcilerin karşılaştıkları pazarlama sorunları. Uluslararası Girişimcilik Kongresi Bildiri Kitabı, 25-27 Mayıs 2006, Manas, s.130- 139.
• Kozak, M. A. ve Yılmaz, E. G. (2010). Otel Yöneticilerinin iç girişimcilik algılamaları: Frigya Bölgesi örneği. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 21(1): 85-97.
• Murphy, P. J., Liao, J. ve Welsch, H. P. (2006). A conceptual history of entrepreneurial thought. Journal of Management History, 12(1), 12–35.
• Orhan, K. (2017). Girişimcilik potansiyeli belirleme envanteri’nin (Entrepreneurial Potential Assessment Inventory- EPAI) Türkçe’ye uyarlanması ve psikometrik özellikleri. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 3(7), 609-625.
• Özer, Ö. (2011). Kurumsal girişimcilik ve işletme performansı ilişkisi: Dört ve beş yıldızlı otel işletmelerinde uygulama (Yayınlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Özkul, G. ve Dulupçu, M. A. (2007). Kişisel gelişimin girişimci tipleri üzerine etkisi: Antalya-Isparta illerinde bir inceleme. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 2(2), 67–92.
• Santos, S., Caetano, A. ve Curral, L. (2014). Psychosocial aspects of entrepreneurial potential. Journal of Small Business and Entrepreneurship, 26 (6), 661-685.
• Şengül, S. (2017). Yerel girişimcilik ve turizm ilişkisine dair çıkarımlar: Mudurnu örneği. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 15(4): 126-142.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics: International edition. Pearson2012.
• Ural, A. ve İbrahim, K. (2006). Bilimsel araştırma süreci ve spss ile veri analizi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Uzun, C. (2018). Alanya otel işletmelerinde iç girişimcilik algısı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Gaziantep.
• Yüksel, F. ve Bekar, A. (2017). Küçük ve orta ölçekli yiyecek-içecek işletmesi sahiplerinin girişimci kişilik özellikleri ve girişimcilik motivasyonları. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(4): 33-46.