Türkiye’de Termal Turizm: Dijital ve Sosyal Medya Üzerinden Bir Değerlendirme

Yıl 2022, Cilt: 21 Sayı: 21, 27 - 60, 31.12.2022

Özge Büyük Gülşah Akkuş

Öz

Termal turizmin Türkiye’deki durumunu dijital ve sosyal medyada yer alma biçimi ile ortaya koymayı amaçlayan bu çalışma boylamsal olarak elde edilen verilere, MaxqDA programı kullanılarak içerik analizi yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda: i) Hem sosyal medyada hem de dijital medyada sağlık turizmi ile ilgili olarak en çok termal turizmden, termal tedaviler konusunda ise en çok kaplıca kürlerinden söz edilmekte olduğu, ii) Dijital medyada termal turizm konusunda içerik üreten dijital gazeteler arasında en faal olanlar “turizmhabermerkezi.net”, “www.turkiyeturizm.com” ve “turizmgunlugu.com” isimli yayın organları olduğu, iii) Sosyal medyada yer alan termal turizm ile ilgili içerikler arasında en fazla kaplıca kürleri ile ilgili paylaşım yapılırken konuyu en çok gündemine alan profiler sağlık kurumları ve acentalar olduğu, iv)Her iki medyada da en çok termal turist ağırlayan destinasyonların sıraları değişmekle birlikte İzmir, Ankara, Denizli, Bursa, İstanbul ve Afyonkarahisar illeri olduğu v)Kaplıca kürlerini tercih eden ziyaretçilerin büyük bölümünün Ortadoğu’dan geldiği, SPA’ların ise en çok Avrupalı turistlerce ziyaret edildiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sağlık turizmi, termal turizm, spa, kaplıca kürleri, sosyal medya

Place of thermal tourism within digital and social

Öz

The content analysis of the study, which aims to reveal how thermal tourism occurs in digital and social media in Turkey, was carried out using MaxqDA software on the longitudinal data obtained. Results from the analysis: i) Both in social media and digital media, “thermal tourism” is mentioned the most in relation to health tourism, and “thermal spring cures” are mentioned in relation to thermal treatments with intensity, ii) Among the newspapers that produce content on thermal tourism in digital media, the most active ones are "turizmhabermerkezi.net", "www.turkiyeturizm.com" and "turizmgunlugu.com", iii) Messages about thermal tourism on social media are mostly related to spa cures and are made mainly by health institutions and tourism agencies, iv) The destinations most preferred by thermal tourists in both media are İzmir, Ankara, Denizli, Bursa, İstanbul, and Afyonkarahisar, although their order varies, v) Most of the visitors who prefer thermal spring cures come from the Middle East, and Spas are mostly visited by European tourists.

Anahtar Kelimeler

Health tourism, thermal tourism, spa, thermal spring cures, social media

Kaynakça

• Akarsu, B. ve Akarsu, B. (2019). Bilimsel araştırma tasarımı nicel, nitel ve karma araştırma yaklaşımları, İstanbul: Cinius Yayınları.
• Akbulut, G. (2010). Türkiye’de kaplıca turizmi ve sorunları, Gaziantep Üniv. Sos. Bil. Dergisi, 9(1), 35-54.
• Akehurst, G. (2009). User generated content: the use of blogs for tourism organisations and tourism consumers. Service Business, 3(1), 51-61.
• Aklanoğlu, F. (2008). Termal turizm ve Afyon-Gazlıgöl örneği. Social Sciences, 3(1), 83-92. Akkuş, G. ve Korkmaz, Ö. (2022). Termal turizm deneyiminin memnuniyet ve davranışsal niyet üzerindeki etkisi: Reşadiye örneği. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 6(1), 53-72.
• Aladwani, A.M. (2015). Facilitators, characteristics, and impacts of Twitter use: Theoretical analysis and empirical illustration. International Journal of Information Management, 35(1), 15-25.
• Alonso-Álvarez, L. (2012) The value of water: the origins and expansion of thermal tourism in Spain, 1750–2010, Journal of Tourism History, 4(1), 15-34.
• Arasıl, T. (1991). Termal suların sağlık alanında kullanımı. Anatolia: Turizm Araşt. Dergisi, 2(3), 45-48.
• Arastaman, G., Öztürk Fidan, İ. ve Fidan, T. (2018). Nitel araştırmada geçerlik ve güvenirlik: kuramsal bir inceleme, YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 37-75.
• Arı, H.O.F. (2022). Türkiye’deki sağlık turizmi politikalarının, sektörel hedefler bağlamında mevcut durumunun değerlendirilmesi, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 10(1), 571-588.
• Arslan, B. (2020). Sağlık Turizmi Pazarlaması, (ed.) Eriş. H. (içinde), Sağlık Turizmi, Ankara: İsad Yayınevi, 193-227.
• Atay, C., Alanyalı, M., Uyan, S.B. ve Baş, C. (2010). Arama motoru optimizasyonu. Akademik Bilişim, 10-12.
• Aziz, A. (1990). Araştırma yöntemleri-teknikleri ve iletişim, Ankara: İLAD Yayınları.
• Boekstein, M.S. ve Spencer, J.P. (2013). International trends in health tourism: Implications for thermal spring tourism in the Western Cape Province of South Africa: tourism and hospitality. African Journal for Physical Health Education, Recreation and Dance, 19(2), 287-298.
• Bozok, D. (2006). Türk hamamı ve geleneklerinin turizmde uygulanışı. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(13), 62-86.
• Brandao, F., Liberato, D., Teixeira, A.S. ve Liberato, P. (2021). Motives for thermal tourism: An application to north and central Portugal. Sustainability, 13(22), 1-23.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınevi.
• Chen, K.H., Chang, F.H. ve Wu, C. (2013). Investigating the wellness tourism factors in hot spring hotel customer service, Journal of Contemporary Hospitality Management, 25(7), 1092-1114.
• Cheng, M. ve Foley, C. (2018). The sharing economy and digital discrimination: The case of airbnb. International Journal of Hospitality Management, 70(March), 95-98.
• Choi, M., Poade, D., Sohn, M. ve Choi, M. (2016). Spa goers’ repeated visits for health and wellness and the influential factors an exploratory study of the U.K. SPA goers. Health Care Manager, 35(3), 241-250.
• Cohen, E. (2008). Medical tourism in Thailand, AuGsb e-Journal, 1(1), 24-37.
• Çiçek, R. ve Avderen, S. (2013). Sağlık turizmi açısından İç Anadolu Bölgesi'ndeki kaplıca ve termal tesislerin mevcut yapısının ve potansiyelinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2, 25-35.
• Dağıstan, H. (2013). Türkiye Jeotermal Kaynak Aramaları, Kullanımı ve Sürdürülebilirliğinin Sağlanması, https://www.mta.gov.tr/v3.0/sayfalar/hizmetler/kutuphane/ekonomi-bultenleri/2013_15/1.pdf , (E.Tarihi: 07.07.22).
• Dilekçi, E. ve Özkuk, K. (2020). Boyun, bel ve diz ağrısı olan yaşlılarda fizik tedavi ve balneoterapi, retrospektif çalışma. Bozok Tıp Dergisi, 10(2) 47-54.
• Doğanay, H. (2001). Türkiye Turizm Coğrafyası, Konya: Çizgi Yayınevi.
• Doğaner, S. (2001). Türkiye Turizm Coğrafyası, İstanbul: Çantay Kitabevi.
• Dryglas, D. (2020). Wellness as a new direction of development of Polish spa resorts. International Journal of Spa and Wellness, 3(2-3), 69-81.
• Eceral, T.Ö. ve Özmen, C.A. Beypazarı’nda turizm gelişimi ve yerel ekonomik kalkınma. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(2), 46-74.
• EFCAM. (2020). CAM Definition, http://www.efcam.eu/cam/cam-definition/, (E. Tarihi: 04.04.21).
• Erdoğan, E. ve Aklanoğlu, F. (2008). Termal turizm ve Afyon-Gazlıgöl örneği, e-Journal of New World Sciences Academy Natural and Applied Sciences, 3(1), 83-92.
• Eriş, H. ve Barut, S. (2020). Sağlık Turizmi, (ed.) Eriş. H. (içinde), Sağlık Turizmi, Ankara: İsad Yayınevi, 45-60.
• Göyün, D. ve Akpınar, N. (2003). Kızılcahamam Sey kaplıcaları'nın termal turizm açısından değerlendirilmesi. Journal of Agricultural Sciences, 9(1), 111-115.
• Guba, E.G. ve Lincoln, Y.S. (1982). Epistemological and methodological bases of naturalistic inquiry. ECTJ, 30(4), 233-252.
• Gündüz, H. ve Güler, M.E. (2015). Termal turizm işletmelerinde çok ölçütlü karar verme teknikleri kullanılarak uygun tedarikçinin seçilmesi, Dokuz Eylül Üniv. İkt. ve İd. Bil. Fak. Dergisi, 30(1), 203-222.
• GWI. (2022) Global Wellness Institute, The Global Wellness Economy: Country Rankings, https://globalwellnessinstitute.org/industry-research/2022-global-wellness-economy-country-rankings/, (E. Tarihi: 25.07.22).
• Hodari, D., Waldthausen, V. ve Sturman, M. (2014). Outsourcing and role stress: An empirical study of hotel spa managers. International Journal of Hospitality Management, 37, 190-199.
• Huang, L. ve Xu, H. (2014), A cultural perspective of health and wellness tourism in China, Journal of China Tourism Research, 10(4), 493-510.
• İçöz, O. (2009). Sağlık turizmi kapsamında medikal (tıbbi) turizm ve Türkiye’nin olanakları. Journal of Yasar University, 4(14). 2257-2279.
• Kahraman, S. (2022). Türkiye’de jeotermal enerji ve elektrik üretimi, MTA Doğal Kaynaklar ve Ekonomi Bülteni, 33, 29-34.
• Karagülle, M.Z. (2000). Kaplıca tedavisinin etkinliği. Klinik Gelişim,13, 258-261.
• Karagülle, M.Z. ve Doğan, M.B. (2002). Kaplıca Tıbbı ve Türkiye Kaplıca Rehberi, İstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri.
• Karagülle, Z. (2008). Hidroterapi, spa, balneoterapi, talassoterapi hydrotherapy, spa, balneotherapy, thalassotherapy, Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences Journal Identity, 28, 224-229.
• Karasar, N. (1995). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: 3A Araştırma Eğitim Danışmanlık Ltd. Şti.
• Kasalak, M.A. (2021). Health tourism and salt caves: Azerbaijan in terms of my examples evaluation of Turkey. Uluslararası Kırsal Turizm ve Kalkınma Dergisi (IRTAD), 4(2), 70-77.
• Kaya, A. (2020). Sağlık Turizmi Ekonomisi, (ed.) Eriş. H. (içinde), Sağlık Turizmi, Ankara: İsad Yayınevi, 235-252.
• KB. (2015). Kalkınma Bakanlığı Sağlık Turizminin Geliştirilmesi Programı Eylem Planı, Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018), Ankara.
• Kietzmann, J.H., Hermkens, K., McCarthy, I.P. ve Silvestre, B.S. (2011). Social media? Get serious! understanding the functional building blocks of social media. Business Horizons, 54(3), 241-251.
• Kosic, K., Pivac, T., Romelic, J., Lazic, L. ve Stojanovic, V. (2011). Characteristics of thermal–mineral waters in Backa region (Vojvodina) and their exploitation in spa tourism. Renewable and sustainable energy reviews, 15(1), 801-807.
• Köktan, D. (2020). Antakya hamam kültürü, Türük Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, 23, 363-372.
• Kraftova, I., Masuyama, Y., Mateja, Z. ve Kornfeldova, M. (2011). Corporate social responsibility in spa industry: equalities or differences? (Comparative study of Czech and Japanese environment), EaM Ekonomie Management, 14(2), 123-137.
• KTB. (2007-2023). Kültür ve Turizm Bakanlığı Termal Turizm Master Planı 2007-2023, https://yigm.ktb.gov.tr/TR-11481/termal-turizm-master-plani-2007-2023.html, (E.Tarihi: 16.07.22).
• KTB. (2020). Kültür ve Turizm Bakanlığı Turizm İstatistikleri. Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü, Araştırma ve Değerlendirme Daire Başkanlığı, Ankara.
• Kurek, K.A., Heijman, W., Van Ophem, J., Gedek, S. ve Strojny, J. (2020). Geothermal spas as a local development factor, the case of Poland. Geothermics, 85, 1-8.
• Li, X. ve Wang, Y.C. (2011).China in the eyes of western travelers as represented in travel blogs. Journal of Travel ve Tourism Marketing, 28(7), 689-719.
• Mergen, H., Mergen, B.E. ve Erdoğmuş, A.B. (2006). Jeotermal Enerji ve Balneoterapi Uygulamaları. FTR Bil Der, 9(3), 108-113.
• Mollahaliloğlu, S., Uğurlu, F.G., Kalaycı, M. ve Öztaş, D. (2015). Geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamalarında yeni dönem, Ankara Medical Journal, 15(2), 102-105.
• Monteson, P.A, ve Singer, J. (2004). Marketing a resort-based spa. Journal of Vacation Marketing, 10(3), 282-287.
• MTA. (2022). Türkiye Jeotermal Enerji Potansiyeli ve Arama Çalışmaları, https://www.mta.gov.tr/v3.0/arastirmalar/jeotermal-enerji-arastirmalari, (E. Tarihi: 07.07.22).
• NACCIH. (2021). Complementary, alternative, or ıntegrative health: what’s in a name? nccih.nih.gov/health/complementary-alternative-or-integrative-health-whats-in-a-name, (E. Tarihi: 04.04.21).
• Nilsen, B.T. (2013). The role of the body and body ıdeals in the production and consumption of spa experiences. Scandinavian Journal of Hospitality and Tourism, 13(3), 139-152.
• Önder, H., Özçelik, Ö. ve Odabaşı, Y. (2010). Termal turizm bölgelerinde ikincil konutların turizme kazandırılması: Kütahya-Yoncalı termal turizm bölgesi örneği. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (2), 40-57.
• Özbek, T. (1991). Dünya'da ve Türkiye'de termal turizmin önemi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi-Termal Turizm Özel Sayısı, 2(3), 15-29.
• Özbek, D. ve Özbek, T. (2010). Jeotermal kaynakların sağlık ve termal turizme entegrasyonu. Dosya Dergisi, 5(2), 99-113.
• Özçelik, A., Gül, İ. ve Kızılırmak, İ. (2021). Sağlık turizmi işleyiş sürecinin seyahat acentaları açısından değerlendirilmesine yönelik bir uygulama, İstanbul Örneği, Turizm Çalışmaları Dergisi, 3(1), 55-69.
• Özdoğan, S., Kaya, E., Kayar, A.H., Kiralp, M.Z. ve Erdal, M. (2010). Balneoterapi gören yaşlı hastalarda cilt analizi. J. Clin. Anal. Med, 1(3), 18-22.
• Özer, N. (1991). Kaplıca hekimliğinin çağdaş gelişimi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(3), 35-39.
• Özer, U.N. (1994). Kaplıca Tedavisi. (ed.) Tuna. N, (içinde) Romatizmal Hastalıklar. Ankara: Hacettepe Taş Kitapçılık, 229- 242.
• Özşahin, E. ve Kaymaz, Ç.K. (2013). Türkiye’nin termal su kaynaklarının coğrafi açıdan değerlendirilmesi, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 50, 25-38.
• Paksoy, M. ve Akkurt, A. (2015). Termal turizm açısından Sivas sıcak çermik kaplıcası. International Journal of Social and Economic Sciences, 5(2), 77-83.
• Pinos Navarrete, A. ve Shaw, G. (2021). Spa tourism opportunities as strategic sector in aiding recovery from Covid-19: The Spanish model. Tourism and Hospitality Research, 21(2), 245-250.
• Resmi Gazete. (2014). Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği, Sayı: 29158, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/10/20141027-3.htm, (E. Tarihi: 16.07.2022).
• Sayili, M., Akca, H., Duman, T. ve Esengun, K. (2007). Psoriasis treatment via doctor fishes as part of health tourism: A case study of Kangal fish spring, Turkey. Tourism Management, 28(2), 625-629.
• Sekine, M., Nasermoaddeli, A., Wang, H., Kanayama, H. ve Kagamimori, S. (2006). Spa resort use and health-related quality of life, sleep, sickness absence and hospital admission: the japanese civil servants study. Complementary Therapies in Medicine, 14(2), 133-43.
• Senkova, A., Kosikova, M., Matusíkova, D., Sambronska, K., Kravcakova Vozarova, I. ve Kotulic, R. (2021). Time series modeling analysis of the development and impact of the COVID-19 pandemic on spa tourism in Slovakia. Sustainability, 13(20), 1-17.
• Silvestri, C., Aquilani, B. ve Ruggieri, A. (2017). Service quality and customer satisfaction in thermal tourism. The TQM Journal, 29, 55-81.
• Şengül, H. ve Bulut, A. (2019). Sağlık turizmi çerçevesinde Türkiye’de termal turizm; bir swot analizi çalışması. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 4(1), 55-70.
• Tabacchi, M.H. (2010). Current research and events in the spa industry. Cornell Hospitality Quarterly, 51(1), 102-117.
• Taşlıgil, N. (1995), Manisa’nın termal turizm potansiyeli, Türk Coğrafya Dergisi, 30, 299–317.
• Taylan, H.H. (2011). Sosyal bilimlerde kullanılan içerik analizi ve söylem analizinin karşılaştırılması, Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2), 63-76.
• TDK. (1971). Yerbilim Terimleri Sözlüğü, https://sozluk.gov.tr/ (E. Tarihi: 14.07.22).
• TDK. (2014). İlaç ve Eczacılık Terimleri Sözlüğü, https://sozluk.gov.tr/ (E. Tarihi: 14.07.22).
• TDK. (2015). Hemşirelik Terimleri Sözlüğü, https://sozluk.gov.tr/ (E. Tarihi: 14.07.22).
• Tulunay, G. (2002). Agamemnos Balnea-Apollon banyoları Balçova Agamemnon kaplıcaları. İzmir Kent Kültürü Dergisi, 5, 70-80.
• Tuna, H. (2021). Sağlık turizmi kapsamında geleneksel, tamamlayıcı ve fonksiyonel tıp turizmi. Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1), 259-281.
• Türksoy, A. ve Türksoy, S.S. (2010). Termal turizmin geliitirilmesi kapsamında Çeşme ilçesi termal kaynaklarının değerlendirilmesi, Ege Akademik Bakış, 10(1), 699-725.
• Uğurlu, K., Bozkurt, A.K. ve Kayıkçı, M.Y. (2016). A new trend in health tourism: thalassotherapy. JOEEP: Journal of Emerging Economies and Policy, 1(1), 172-189.
• Uslu, E. (2020). Termal turizm ve SPA wellness turizmi, (ed.) Eriş. H. (içinde), Sağlık Turizmi, Ankara: İsad Yayınevi, 89-128.
• Ünal, M. ve Dağdeviren, H.N. (2019). Geleneksel ve tamamlayıcı tıp yöntemleri. Eurasian Journal of Family Medicine, 8(1), 1-9.
• VERBI Software. (2019). MAXQDA 2020 [computer software]. Berlin, Germany: VERBI Software, maxqda.com. (E. Tarihi: 14.01.2022).
• We Are Social Digital Report. (2021). https://wearesocial.com/uk/blog/2021/01/digital-2021-the-latest-insights-into-the-state-of-digital/, (E. Tarihi: 18.01.2022).
• We Are Social Digital Report. (2022). https://datareportal.com/reports/digital-2022-april-global-statshot, (E. Tarihi: 17.07.2022).
• Wen, J., Kozak, M., Shaohua, Y. ve Fang, L. (2020). COVID-19: potential effects on Chinese citizens’ lifestyle and travel. Tourism Review, 76, 74-87.
• Whittemore, R., Chase, S.K. ve Mandle, C.L. (2001). Validity in qualitative research. Qualitative Health Research, 11(4), 522-537.
• WHO. (2000). General guidelines for methodologies on research and evaluation of traditional medicine. Geneva: World Health Organization, http://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/66783/WHO_EDM_TRM_2000.1.pdf;jsessionid=2A3A58CF54BF72F04691F1F0412BCE37?sequence=1, (E. Tarihi: 05.06.2022).
• Yalcin, B. (2022). Worldwide trends in online searches for the term SPA, Studia Periegetica, 1(37), 151-166.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, M. ve Atay, Ö. (2018) Ayaş’ta Termal Turizm Potansiyeli ve Çevresel Etkileri, 243-260, Ayaş Sempozyumu, 7-8 Mayıs 2018, Ayaş, Ankara.