Hellespont is a natural passageway between the Black Sea and the Mediterranean in northwestern Anatolia. This
geographical feature provides it a strategic position and because of this strategic position it has always been an
important point for the commercial and military activities. It maintaned this significance throughout Byzantine period
and have enjoyed many important settlements, such that some of them are bishopric centers in this period. Hellespont
was also known with its economic sources both at the shores of Anatolia and at the shores of Thracia. Especially
owing to its fertile soils, it could be accept that the agricultural activities at the shores of strait and its valleys
were most important incomes for the local inhabitants. There are many significant informations about this activities
in the Byzantine written sources and literature. Based these informations it is understood that the region has a
significant agricultural production potential and some surplus products, which were produced in large quantities was
also important for the commercial activities. One of these agricultural and commercial activities is definetely wine
making. Thus some sophisticated wine production installations are the most important evidences for this activity and
are definetely pointed out an advanced agricultural economy. These buildings, which were determined by the recent
archaeological excavations, were evaluated as architectural features throughout the study and based the evidences
from these excavations their dating problems were also tried to solved. According to this, we can clarify that one
of these buildings, located at the Anatolian shores of the strait was used throughout the early Byzantine period and
the other one, located at the Thracian shores of the strait was contunied to its function until the end of Byzantine
reign in the Hellespont. In the light of these new industrial buildings from the Byzantine period, we can discuss the
agricultural economy of the region and try to bring new reviews for the shores of Hellespont.
Byzantine Hellespont Agricultural Economy Wine Production Installation
Çanakkale Boğazı, Anadolu’nun kuzeybatısında Karadeniz ve Akdeniz arasında doğal bir geçiş yoludur. Bu coğrafi
özelliği ona önemli bir stratejik önem kazandırır ve sahip olduğu bu önemli stratejik önemi dolayısıyla ticari ve askeri
bakımdan daima önemli bir yer olmuştur. Bizans döneminde bu önemini korumuş ve bir çoğu psikoposluk merkezi
olan önemli yerleşim yerlerine ev sahipliği yapmıştır. Boğazın kritik öneme sahip bu konumu ile birlikte, gerek
Trakya ve gerekse Anadolu kıyılarındaki ekonomik kaynaklarıyla da Bizans için hayli önemli olduğu bilinir. Özellikle
de buradaki verimli topraklardan dolayı, boğaz kıyısında ve kıyıya açılan vadiler boyunca sürdürülen tarımsal
faaliyetlerin, yöre halkının en önemli ekonomik geliri olduğu söylenebilir. Bizans dönemine ilişkin kaynaklarda bu
konu ile ilgili önemli bilgiler bulunur. Bu bilgilerden bölgenin önemli bir tarımsal potansiyele sahip olduğu, üretimi
yapılan ihtiyaç fazlası bazı ürünlerin de ticari olarak oldukça önem arz ettiği anlaşılır. Bölgede gerçekleştirilen bu
tarımsal ve ticari faaliyetlerin en önemlilerinden biri de şüphesiz şarap üretimidir. Nitekim, son yıllarda yapılan
çalışmalar sonrası açığa çıkarılan gelişkin donanımlara sahip bazı şarap üretim işlikleri, buradaki şarap üretiminin
tarımsal ekonomideki ağırlığına işaret eden önemli kanıtlardır. Arkeolojik kazılar sonrası tespit edilen bu yapıların
çalışma boyunca mimari olarak detaylı tanımları yapılmış, ele geçen buluntular sonrası tarihlendirme problemleri
üzerine çözüm önerileri getirilmiştir. Buna göre teknik ve donanımsal bakımdan birbirlerinin aynısı iki yapıdan
Anadolu kıyılarında bulunanın Erken Bizans Dönem boyunca kullanıldığı, Trakya kıyılarında bulunanın ise Bizans’ın
boğaz kıyılarındaki hakimiyetinin son yıllarına kadar faaliyette olduğu söylenebilir. Bu çalışmada Bizans dönemine
ilişkin bu iki endüstri yapısından yola çıkarak, dönemin boğaz kıyılarındaki şarap üretim potansiyeli üzerinde
durulacak ve mevcut veriler ışığında bazı yorumlar getirilmeye çalışılacaktır.
Bizans Çanakkale Boğazı Tarımsal Ekonomi Şarap Üretimi İşlik
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Ortaçağ Arkeolojisi |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Gönderilme Tarihi | 5 Şubat 2016 |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Mart 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Sayı: 20 |
Vedat Dalokay Caddesi No: 112 Çankaya 06670 ANKARA
tuba-ar@tuba.gov.tr
(+90) (212) 219 16 60
TÜBA-AR Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi / Turkish Academy of Sciences Journal of Archaeology (TÜBA-AR), dergide yayımlanan makalelerde ifade edilen görüşleri resmî olarak benimsememekte ve derginin basılı ya da çevrim içi sürümlerinde yer alan herhangi bir ürün veya hizmet reklamı konusunda garanti vermemektedir. Yayımlanan makalelerin bilimsel ve hukuki sorumluluğu yazar(lar)a aittir.
Makalelerle birlikte gönderilen resim, şekil, tablo vb. materyaller özgün olmalı ya da daha önce yayımlanmışlarsa, hem basılı hem de çevrim içi sürümlerde yayımlanmak üzere eser sahibinden alınmış yazılı izinle birlikte sunulmalıdır. Yazar(lar), dergide yayımlanan çalışmalarının telif hakkını saklı tutar. Makale dergide yayımlandığında, mali haklar ve umuma iletim hakları, işleme, çoğaltma, temsil, basım, yayın ve dağıtım hakları TÜBA’ya devredilecektir. Yayımlanan tüm içeriklerin (metin ve görsel materyaller) telif hakları dergiye aittir. Dergide yayımlanmak üzere kabul edilen makaleler için telif hakkı ya da başka bir ad altında ödeme yapılmaz ve yazar(lar)dan makale işlem ücreti alınmaz; ancak yeniden baskı (reprint) talepleri yazarın sorumluluğundadır.
Bilimsel bilgi ve araştırmalara küresel açık erişimi teşvik etmek amacıyla TÜBA, çevrim içi olarak yayımlanan tüm içeriklerin (aksi belirtilmedikçe) okuyucular, araştırmacılar ve kurumlar tarafından serbestçe kullanılmasına izin vermektedir. Bu kullanım, eserin kaynağının belirtilmesi koşuluyla ve ticari amaç dışında, herhangi bir değişiklik yapılmaksızın Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) Uluslararası Lisansı kapsamında mümkündür. Ticari kullanım veya lisans istisnaları ile ilgili izinler için lütfen dergi ile iletişime geçiniz.