İRAN YAYLASININ İLK BİLEŞİK TOPLUMLARI : İRAN'DA KALKOLİTİK DEVİRE AİT YENİ ARKEOLOJİK ARAŞTIRMALAR

Yıl 2005, Sayı: 8, 39 - 60, 01.01.2005

Barbara Helwıng

Öz

İran'da İlk Bileşik Toplumların gelişimi ile ilgili araştırmalarda, başından itibaren daha çok kuramsal görüşler benimsenmiş ve Güneydoğu Türkiye ve Kuzey Suriye'den elde edilen benzer verilerle karşılaştırmalar kabul görmüştür. Oysa, İran'daki arazi çalışmalarının noksanlığından kaynaklanan bu görüşler son yirmi sene içerisinde önemini yitirmiştir.Bu yazı, Orta İran'daki Kalkolitik yerleşmelerle, aynı zamanda yeni arazi çalışmalarına ait verileri ve bu araştırmaların güncel durumu hakkında kibir genel görüşü sunmaktadır. Bu yazıyla eldeki verilerle geçerli kuramsal yaklaşımlar tartışılarak, benzer toplumların karşılaştırmaları hakkında fikir oluşturmak, buradan da, özellikle güneydoğu Türkiye ve Kuzey Suriyedeki benzer gelişimlerle İran verilerinin karşılaştırılması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Son Kalkolitik, İran, Anadolu, bileşik toplumlar, Uruk yayılımı, madencilik

EARL Y COMPLEXIT Y I N HIGHLAN D IRAN : RECEN T ARCHAEOLOGICA L RESEARC H INT O TH E CHALCOLITHI C O F IRA N

Öz

Research inin the development oi early complex societies during the fourth millennium IİC has bitSSD one of the main interests of Near Eastern Archaeology over the last decades. Th e emergence of early states in the plains of lowland Mesopotamia is a phenomenon know n since long, symbolized besi by the center of This development, the eity oflliu k HJ.Nissen 2002 With its large city quarters, its various temples its city wall arid numerous indications for the existence of an elite or ruling class.

Anahtar Kelimeler

Lale Chalcollfoic, Iran, Anatolia, complex societies, Uruk enpanslon. melallurgy