VEZİRKÖPRÜ / OYMAAĞAÇ HÖYÜK SERAMİKLERİ IŞIĞINDA ORTA KARADENİZ BÖLGESİ ERKEN DEMİR ÇAĞ PROBLEMİNE KATKILAR

Yıl 2012, Sayı: 15, 69 - 78, 01.01.2012

Mehmet Ali Yılmaz

Öz

Hitit İmparatorluğu'nun yıkılmasıyla sona eren Tunç Çağlarının ardından yerleşimlerde görülen materyal kültürdeki değişimler yeni bir çağın başlangıcının da habercisi olur. Demir Çağ adı verilen bu yeni dönem kendi içinde kısmen kesin Radyo-karbon ve dendrokronolojik analizler kısmen tarihsel olayların ve kısmen de buluntuların Seramik vb. şekillendirdiği kronolojiye bağlı alt bölümlere ayrılır.Hitit İmparatorluğunun yaklaşık MÖ 1190 yıllarında yıkılışından sonra yazılı ve arkeolojik belgelerin susmasıyla "Karanlık Çağ" olarak literatüre geçen bir dönemin yaşandığı varsayılmaktaydı. Çorum/Boğazköy-Büyükkaya, Yoz­gat/Çadır Höyük, Ankara/Yassıhöyük-Gordion, Kırşehir/Kaman-Kalehöyük gibi merkezlerde son yıllardaki yapılan kazılar Karanlık çağı aydınlatan önemli bulgular ortaya koymuştur. Özellikle bu anahtar yerleşimlerin C14 verileri ve ele geçen seramikler Erken Demir Çağ kurgusunun oluşturulmasında oldukça önemlidir. Erken Demir Çağ ile ilgili veriler Orta Anadolu'da daha güvenilirken Orta Karadeniz Bölgesinde tartışmalı bir durum söz konusudur.Oymaağaç Höyük Erken Demir Çağ mimarisi ile ilgili bilinenler kısıtlı ve henüz bir kontekst açığa çıkarılamadığın-dan dolayı yetersizdir. Höyükte belirlenen tek odalı evlerin Demir Çağına ait olduğu düşünülmektedir. Bu mimariyle birlikte tarihlemeye yardımcı olacak buluntular gelmediğinden dolayı Erken Demir Çağına ait olup olmadıkları şüphelidir. Oymaağaç Höyük Demir Çağ seramik buluntuları genellikle çukurlardan gelmektedir. Bu makalede, Orta Karadeniz Bölgesi Erken Demir Çağı'nın kurgusuna katkı sağlayacak Oymaağaç Höyük seramik buluntuları, güve­nilir stratigrafilere sahip anahtar yerleşimler ışığında, karşılaştırılarak değerlendirilecektir. Eldeki malzeme sadece form değil aynı zamanda hamur, üretim tekniği ve bezeme üslubu açısından ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Oymaağaç, Erken Demir Çağ, Karanlık Çağ, Seramik, Orta Karadeniz Bölgesi

CONTRIBUTIONS TO THE EARLY IRON AGE PROBLEM IN THE CENTRAL BLACK SEA REGION IN LIGHT OF VEZİRKÖPRÜ / OYMAAĞAÇ HÖYÜK CERAMICS

Öz

After the Bronze Age and ending with the collapse of the Hittite Empire, the changes in material culture seen in sett­lements signal the beginning of a new period. This new period, called the Iron Age, is separated into chronological subdivisions which have been established through absolute dating radio-carbon and dendrochronological analysis , historical events, and artifactual finds ceramics etc. . After the Hittite Empire collapsed around 1190 BC, there was a period recorded in literature as the ''Dark Ages, '' with a general lack of written documents found in the archaeological record. Excavations carried out in recent years have revealed important findings enlightening these Dark Ages in centers such as Çorum/Boğazköy-Büyükkaya, Yozgat/ÇadırHöyük, Ankara/Yassıhöyük-Gordion, and Kırşehir/Kaman-Kalehöyük. Ceramics and C14 data, especially, have confirmed the existence of the EIA in these key settlements. While these settlements in Central Anatolia have shed light on the EIA, there still remains a problematic situation in the Central Black Sea Region

Anahtar Kelimeler

Oymaağaç, Early Iron Age, Dark Age, Ceramic, Central Black Sea Region

Kaynakça

• Genz, H. 2004. Büyükkaya, I . Die Keramik Der Eisenzeit, Funde Aus den Grabungs Kampagnen 1993 bis 1998.
• Matsumura, K. 2005. Die Eisenzeitlische Keramik in Zentralanatolien aufgrund der Keramik in Kaman-Kalehöyük, (Unpublished PhD Thesis), Berlin
• Sams, K. 1994 . The Early Phrygian Pottery, The Gordion Excavations, 1950-1973, Final Reports, Volume IV, Text and Illustrati¬ ons, The University Museum University of Pennsylvania.
• Voigt, M.M. 1994. 'Excavations at Gordion 1988-89: The Yassihöyük Stratigraphic Sequence' Anatolian Iron Ages 3,The pro¬ ceedings of the Third Anatolian Iron Ages Colloquim held at Van, 6-12 August 1990, (Ed. A.Çilingiroğlu and D.H. French) 265-293.