TARİHİ YARIMADA'NIN BAZI BİLİNMEYEN BİZANS DÖNEMİ SARNIÇLARI

Yıl 2012, Sayı: 15, 161 - 174, 01.01.2012

Kerim Altuğ

Öz

İstanbul'da kent arkeolojisine dair sistematik bilimsel kazıların yoksunluğu nedeniyle, kentin geçmişine ait arkeolojik bulgular genellikle inşa faaliyetleri kapsamında gerçekleştirilen kazılar ile ortaya çıkarılmaktadır. Marmaray gibi büyük ölçekli projelerin kurtarma kazılarına kıyasla, özellikle parsel bazında gerçekleştirilen temel kazılarından elde edilen arkeolojik bulgular kayda geçirilmelerine rağmen, bu veriler genellikle ilgili kurumlardaki arşiv dosyalarında kalmakta ve akademik camiaya tanıtılamamaktadır.Bu makalede, İstanbul Tarihi Yarımada'daki temel kazılarında ortaya çıkarılan, daha önce yayınlanmamış ya da mevcut yayınlardan sınırlı bilgiler edinebildiğimiz bir grup Bizans Dönemi sarnıç kalıntısı, arşiv verileri ve görsel belgelerle desteklenerek sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sarnıç, Bizans Mimarlığı, İstanbul, Tarihi Yarımada, Topografya.

A REVIEW OF SOME UNKNOWN BYZANTINE CISTERNS IN HISTORICAL PENINSULA

Öz

Due to the absence of systematical archaeological excavations elsewhere in Istanbul, like other archaeological discoveries, surviving remains of Byzantine cisterns sometimes appear during the rescue excavations for construction activities at Historical Peninsula. However, even if these remains are well documented, the valuable data usually stays in the related official archive files and cannot be introduced to the academic community. Construction ofmodern buildings over these remains may be allowed with permissions by government authorities on condition of their protection. Today, many remnants of these unpublished structures preserved under the basements of many commercial and residential buildings, but these are unlikely to be detected unless a systematical research is undertaken in the archives

Anahtar Kelimeler

Cistern, Byzantine Architecture, Istanbul, Historical Peninsula, Topography

Kaynakça

• Altuğ, K., 2012. Planlama İlkeleri ve Yapım Teknikleri Açısından Tarihi Yarımada'daki Bizans Dönemi Sarnıçları. Restorasyon Konservasyon Çalışmaları Dergisi, 15, İstanbul, s. 3-15.
• Altuğ, K. 2013. İstanbul'da Bizans Dönemi Sarnıçlarının Mimari Özel¬ likleri ve Kentin Tarihsel Topografyasındaki Dağılımı, (Doktora Tezi), İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Alper, M. 2006. Design Characteristics and Constructional Techniques of a Byzantine Cistern in Istanbul, Proceedings of the 5th International Conference, Structural Analysis of Historical Constructions - Possibilities of Numerical and Expe-rimental Techniques, 1, P.B.Lourenço-P.Roca-C.Modena -S.Agrawal (Ed.), Delhi, s. 191-199.
• Bardill, J. 2004. Brickstamps of Constantinople, Oxford Monographs on Classical Archaeology. Oxford.
• Crow, J., Bardill, J., Bayliss, R.A. 2008. The Water Supply of Byzantine Constantinople, Journal of Roman Studies Monograph, 11, London.
• Crow, J. 2012. Ruling the Waters: Managing the Water Supply of Constantinople, AD 330-1204, Water History, 4, s. 35-55.
• Eyice, S. 1989. İstanbul'un Bizans Su Tesisleri, Sanat Tarihi Araştırmaları Dergisi, cilt: 2, 5, s. 3-14.
• Fıratlı, N., Yücel, F. 1952. Some Unknown Byzantine Cisterns of Istanbul, Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu Belleteni, 120, İstanbul, 3-6.
• Forchheimer, P., Strzygowski, J. 1893. Die Byzantinischen Wasserbehalter von Konstantinopel. Wien.
• Kleiss, W. 1967. Topographisch-archäologischer Plan von Istanbul: Verzeichnis der Denkmäler und Fundorte. Tubingen.
• Müller-Wiener, W. 1977. Bildlexikon zur Topografie Istanbuls. Tübingen.
• Özgümüş, F. 2007. 2005 Yılı İstanbul Çalışmaları Bilimsel Raporu, 24. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 2, Ankara, s. 528-530.
• Özgümüş, F. 2008. 2006 İstanbul Suriçi Arkeolojik Yüzey Araştırmaları, 25. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 2, Ankara, 154-155.
• Özgümüş, F. 2009. 2007 İstanbul Suriçi Arkeolojik Yüzey Araştırması, 26. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 1, Ankara, 3-6.
• Rautman, M. 2006. Constantinople-Water Supply, Daily Life in the Byzantine Empire, Connecticut. Robinson, D.M., Graham, J. 1938. The Hellenic House, Excavations at Olynthus, cilt: 8, Baltimore.
• Thompson, D.B. 1962. Three Centuries of Hellenistic Terracottas: II. C The Satyr Cistern, Hesperia, 31, Princeton, 244-262.
• Wulzinger, K. 1925. Byzantinische Baudenkmäler zu Konstantinopel: Auf der Seraispitze, die Nea, das Tekfur-Serai und das Zister¬ nenproblem, Mittelmeer-Lander und Orient, Sammlung Kunstwissenschaftlicher Studien, 1, Hannover.