BÖRÜKÇÜ NEKROPOL ALANINDAN BİR ARKAİK MEZAR

Yıl 2014, Sayı: 17, 111 - 128, 01.01.2014

Zeliha Gider Büyüközer

Öz

Güney Ege Linyit İşletmeleri dekupaj alanı içinde kalan Börükçü mevkii, Stratonikeia ile Lagina arasında yer alan kutsal yol üzerindeki antik köy yerleşimlerinden biridir. Burada yapılan kazı çalışmaları, alanın Geç Geometrik Dönem'den Erken Bizans Dönemi'ne kadar kesintisiz iskan gördüğünü ortaya koymuştur. Bu çalışmada Börükçü'de 2003 yılında kazısı yapılan ve buluntularından hareketle Arkaik Dönem içinde değerlendirilebilecek 03BM04 numa­ralı mezar ele alınmış, mezarın mimarisi, gömü şekilleri ve mezar hediyeleri değerlendirilerek, elde edilen sonuçların bölgede yapılacak olan çalışmalara ışık tutabilmesi amaçlanmıştır.03BM04 numaralı mezarda açığa çıkan üç iskelet, mezarın Arkaik Dönem'de üç kez kullanım gördüğünü ortaya koymuştur. Mezar hediyesi olarak bırakılan bir skyphos, bir yonca ağızlı oinokhoe ve bir lydionun son gömüye ait olduğu anlaşılmıştır. Yonca ağızlı oinokhoenin omuz kısmında oluşturulan ana bezeme alanına lotus-tomurcuk motii işlenmiştir. Bu bezeme zincirinde lotusların aşağıya, tomurcukların yukarıya doğru bakacak şekilde farklı yönlere yerleştirilmesi, Karialı ressamların stilidir. Konik kaideli derin skyphos ile lydion, Lydia seramiğine özgü formlardır. Bezeme stilleri de yine Lydia seramiği etkisi göstermektedir. Mezar hediyelerinden yola çıkarak son gömünün M.Ö. 590-570 yıllarında yapıldığı önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Karia, Börükçü, Mezar, Arkaik Seramik, Orientalizan Seramik, Oinokhoe, Skyphos, Lydion, Lotus-Tomurcuk.

AN ARCHAIC TOMB FROM BÖRÜKÇÜ NECROPOLIS

Öz

The region ofBörükçü in the South Aegean Lignite Facilities excavation area is one of the ancient village sites on the sacred way between Stratonikeia and Lagina. Excavation in this area has revealed continuous inhabitation from the Late Geometric to the Early Byzantine periods. This study will examine the burial gifts and architecture of the archaic Tomb 03BM04 excavated in Börükçü in 2003. Tomb 03BM04 contained three skeletons. The tomb was was used for three times in Archaic Period. This last burial contained mortuary offerings, including a skyphos, a trefoil-mouth oinochoe, and a lydion. The trefoil-mouth oinochoe was decorated with a lotus-bud motif on its shoulder. A common feature of the Carian artists' style is the placement of the lotus flowers faced downwards with the buds faced upwards in the ornamentation chain. The conical-base deep skyphos and lydion forms are characteristic of Lydian ceramics. The decoration styles of the skyphos and lydion are also typical of Lydian production. The style and form of the burial gifts suggest that the last burial was made between BC 590-570

Anahtar Kelimeler

Caria, Börükçü, Tomb, Archaic pottery, Orientalizan pottery, Oinochoe, Skyphos, Lydion, Lotus-Bud

Kaynakça

• ALEXANDRESCU, P. 1978. La céramique d'époque archaïque et classique (VII e - IVe s.), Histria IV. Paris.
• AMYX, D. A. 1988. Corinthian Vase-Painting of the Archaic Period. Berkeley.
• AYTAÇLAR, M. N. 2005. Klazomenai Orientalizan Seramiği (Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi). İzmir.
• BOARDMAN, J. 1980. The Greeks Overseas. London.
• BOEHLAU, J/SCHEFOLD, K. 1942. Larisa am Hermos III: Die Kleinfunde. Berlin.
• BULBA, M. 2005. Geometrische Keramik Kariens (Universität Hamburg, Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hamburg.
• BUTLER, H. C. 1922. Sardis I . The Excavations. Part 1: 1910-1914. Leiden.
• CATALOGUE 1985. Galerie Günter Puhze, Kunst der Antike. Catalogue 6. Freiburg.
• COOK, R. M/DUPONT, P. 1998. East Greek Pottery. London.
• COOK, R. M. 1972. The Greek Painted Pottery 2. London.
• EDE, C. 1976a. Collecting Antiquities, An Introductory Guide. London.
• EDE, C. 1976b. Collecting Antiquities 11.1-2. London.
• EDE, C. 1984. Collecting Antiquities 11.4-5. London.
• EDE, C. 1988. Collecting Antiquities 11.6. London.
• EVREN, A. 2000 Efes Müzesi'ndeki Karya Bölgesi Kapları. İzmir.
• FAZLIOĞLU, İ. 1998. Karia Orientalizan Seramiği (Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi), İzmir.
• GERCKE, P. 1981. Funde aus der Antike. Sammlung Paul Dierichs. Kassel.
• GOLDMAN, H. 1963. Excavations at Gözlü Kule, Tarsus III. The Iron Age. Princeton.
• GOLDSTREAM, N. 1968. Greek Geometric Pottery. London.
• GREENEWALT Jr., C. H. 1966. Lydian Pottery of the Sixth Century B.C. The Lydion and Marbled Ware (University of Pennsylvania, Yayınlanma¬ mış Doktora Tezi).
• GÜRTEKİN, R. G.1998. Lydia Seramiğinde Yabancı Etkiler (Ege Üniversite¬ si, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi), İzmir.
• HANFMANN, G. M. A/MIERSE, E. 1983. Sardis from Prehistoric to Roman Times. Results of the Archaeological Explorations of Sardis 1958-1975. Cambridge.
• HELBIG, W. 1969. Führer durch die öffentlichen Sammlungen klassischer Altertümer in Rom III. Die Stattlichen Sammlungen. Tübingen.
• HÜRMÜZLÜ, B. 2008. Eski Yunan'da Ölü Gömme Gelenekleri. İstanbul. İREN, K. 2003.
• Aiolische Orientalisierende Keramik. İstanbul. JACOPI, G. 1933.
• Esplorazione archeologica di Camiro II, Clara Rhodos 6-7. Bergamo. JULLY, J. J. 1981.
• Labraunda. Swedish Excavations and Researches II.3: Archaic Pottery. Stockholm.
• KUNISCH, N. 1971. Corpus Vasorum Antiquorum, Deutschland Band 33: Berlin Antiquarium 4. München.
• MAYENCE, F./VERHOOGEN, V. 1949. Corpus Vasorum Antiquorum, Belgique Band 3: Musées Royaux d'Art et d'Histoire (Cinquantenaire) 3. Bruxel¬ les.
• ÖZGÜNEL, C. 2006. Karia Geometrik Seramiği. İstanbul.
• RICHTER, G. M. A. 1953. Handbook of the Greek Collection. The Metropolitan Museum of Art. Cambridge.
• SCHIERING, W. 1957 Werkstätten Orientalisierender Keramik auf Rhodos. Berlin.
• SHAPIRO, H.A/PICON, C.A/SCOTT, G. A. 1995. Greek Vases in the San Antonio Museum of Art. San An¬ tonio.
• VON BOTHMER, D. 1990. Glories of the Past. Ancient Art from the Shelby White and Leon Levy Collection. New York.
• WALTER-KARYDİ, E. 1973 Samische Gefässe des 6. Jahrhunderts v. Chr., Samos VI.1. Bonn.