ANTANDROS MEZAR TAŞLARI

Yıl 2014, Sayı: 17, 129 - 142, 01.01.2014

Kahraman Yağız

Öz

Antandros nekropolisinde müze kurtarma kazıları ve sonrasında başlayan sistemli kazılarda açığa çıkarılan mezar stelleri bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Çalışmanın içeriğini işlenmemiş doğal taşlar, herme formlu steller, üçgen alınlıklı stelleri, dairesel kesitli stel ile mezar işareti olarak kullanılmış bir kouros parçası oluşturmaktadır.Kronolojik olarak erkenden geçe doğru ele alınan stel grupları arasında herme formlu olanları ön plana çıkmakta­dır. Bu grupta yer alan stellerin genel özelliği boylamasına dikdörtgen bir gövde, kısa dar bir boyun ve stilize insan başı şeklinde bir üst bölüme sahip olmalarıdır. Ancak baş ve gövde üzerinde insan uzuvlarının hiç biri işlenmemiştir. Erken örnekleri MÖ 7. yüzyılın ikinci yarısına ait olan bu grubun stelleri Klasik dönemde de kullanılmıştır. Steller her iki dönemde de altlık kullanılmadan doğrudan toprağa yerleştirilmiştir.Arkaik dönemin herme formlu stelleri dışında tespit edilen diğer mezar işaretleri bir kourosa ait baş parçası ve daire­sel kesitli steldir. Dairesel kesitli stel olasılıkla iki boyutlu herme formlu stellerin üç boyutlu bir versiyonu olmalıdır.Antandros'un var olan stel grupları arasından Herme formlu örnekler, Hellenistik döneme kadar en azından bu grup için bir devamlılığın bulunduğunu göstermiştir. Hellenistik dönemle birlikte hem Herme formlu steller hem de diğer grupların kullanımı son bulmuş, bunlarını yerini stel altlıklarına yerleştirilen üçgen alınlıklı mermer steller almıştır.

Anahtar Kelimeler

Mezar , Stel , Herme , Heykel , Sütun , Alınlık

THE TOMB STONES FROM ANTANDROS

Öz

The grave steles uncovered during the salvage excavations done by the museum and the following systematic excavations at the Antandrus necropolis are the topic of this work. The content of this study is unprocessed natural stones, herme shaped stelai, stelai with triangular pediments, a stele with a circular cross-section, and a kouros fragment, which had been used as a grave marker. Among the stele groups that have been classified chronologically, the herme shaped stelai stand out. The common characteristic of this group is having vertically a rectangular body, a short and narrow neck, and an upper structure in a stylized head shape. However, none of the human organs is elaborated neither on the head nor the body. Early samples dating to the second half of the seventh century BC of this group were also in use during the Classical period. In both periods, steles were placed directly on ground without using bases. Apart from the herme shaped stelai, the grave markers that date to the Archaic Period are a kouros head fragment and a stele with a circular cross-section. The latter was possibly a three dimensional version of the usual two dimen¬ sional herme shaped stelai. The sustainability can only be followed among the Herme shaped steles in Antandrus. They were used both in the Archaic and Classical periods and then replaced by steles with triangular pediments and basesthe in Hellenistic period

Anahtar Kelimeler

Grave , Stele , Herme , Statue , Pediment

Kaynakça

• COLDSTREAM, J.N. 1968. Greek Geometric Pottery. A Survey of Ten Local Styles and their Chronology. London.
• DOMINGUEZ, A.J/SANCHEZ, C. 2001. Greek Pottery From The Iberian Peninsula Archaic and Classical Periods. Leiden.
• HÜRMÜZLÜ, B. 2003. Klazomenai Akpınar Nekropolisi (Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Klasik Arkeoloji Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi). İzmir.
• KOLDEWEY, R. 1891. Neandria. Berlin.
• MOOR, M.B/PHILLIPIDES, M.Z.P. 1986. Attic Black-Figured Pottery. The Athenian Agora 23. Princeton.
• NAGEL, J. 2007. Nekropolen von Pompeji Die Grabbauten vor dem Herkulaner Tor. Gring Verlag
• RICHTER, G.M.A. 1960. Kouroi, Archaic Greek Youths. A Study of the Develop¬ ment of the Kouros Type in Greek Sculpture. London.
• SMITH, R.R.R. 2002. Hellenistik Heykel. İstanbul.
• SPARKES, B.A/TALCOTT, L. 1970. Black and Plain Pottery of The 6th , 5th and 4th Centuries B.C., Athenian Agora XII. Princeton.
• ŞAHİN, M. 2000. Miletopolis Kökenli Figürlü Mezar Stelleri ve Adak Levhaları. Ankara.
• SHELOV, D.B. 1961. Nekropol Tanaisa (Raskopki 1955-1958 G.G.) MIA 98, Moscow./ fl.E.fflEJJOB, HEKPnOJJb TAHACA (PACKOIIH 1955-1958 rr.), MATEPHAJJbl H HCCJJEflOBAHHfl nO APXEOJJrHH CCCP, No: 98, MOCBA.
• YAĞIZ, K. 2012. Kuzeybatı Anadolu'da M.Ö. 1. Binde Ölü Gömme Gelenekleri (Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Klasik Arkeoloji Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi). İzmir.