TLOS ANTİK KENTİ YAKINLARINDAKİ TAVABAŞI MAĞARASI KAYA RESİMLERİ

Yıl 2015, Sayı: 18, 37 - 49, 01.01.2015

Taner Korkut Gül Işın Turan Takaoğlu Bilsen Özdemir

Öz

Likya Bölgesi sahip olduğu tarihi ve doğal zenginlikleriyle Anadolu uygarlıkları içerisinde önemli bir konuma sahiptir. Herodot Likya halkının Girit 'ten göç ettiğini belirtmiştir. Homeros'un İlyada Destanı'nda Likya ordusunun Troya savaşlarında Sarpedon önderliğinde Akhalara karşı kahramanca mücadelesi anlatır. Hem Hitit tabletleri hem de mısır hiyerogliflerinden Likya ordusunun Kadeş Savaşı'nda Hititlerin yanında savaştığı da bilinmektedir. Likya halkının Demirçağ öncesinde bu topraklardaki varlığı yakın zamana kadar arkeolojik buluntularla belgelenememiştir. Dolayısıyla kendilerine özgü bir dili ve sanatı olan Likyalıların tarihsel geçmişi hakkında farklı görüşler ortaya atılmıştır. Tlos Antik Kenti ve yakın çevresindeki Tavabaşı - Girmeler mağaralarında yapılan araştırmalar Likya Bölgesi'ndeki yaşamın Hititler zamanından daha önce başladığını göstermiştir. Tlos kent merkezinde yürütülen kazı çalışmaları esnasında Kalkolitik Dönem ve Tunç Çağına ait yerleşim kalıntılarına ulaşılmıştır. Girmeler Mağarası önünde tespit edilen höyükteki en erken yerleşim katmanı seramiksiz Neolitik Dönem'e tarihlenmektedir. Tavabaşı mağaraları da benzer şekilde Neolitik Dönem'den itibaren bölge insanının sosyal yaşam detaylarını içeren arkeolojik veriler sunmaktadır. Mağaraların dış yüzeylerinde bulunan farklı ikonografideki kaya resimleri prehistorik dönemlere ait Tavabaşı yerleşiminin önemli kanıtlarındandır.

Anahtar Kelimeler

Likya, Tlos Antik Kenti, Tavabaşı Mağarası, Kaya Resimleri, Kalkolitik Dönem

ROCK PAINTINGS FROM TAVABAŞI CAVE NEAR THE ANCIENT CITY OF TLOS

Öz

Archaeological investigations conducted in the mountainous territory of the ancient Lycian city of Tlos revealed sig­nificant information regarding the prehistoric past of the region. One of the most important discoveries is probably the Tavabaşı Cave, which has evidence for prehistoric rock art. Tavabaşı is composed two caves located very close one another, namely the upper cave and the lower cave. A group of figures painted in red have been documented on the weathered surface of the rock face above and to the left of the small entrance to the lower cave. These rock pain­tings are characterized by various geometric motifs, ornaments, unidentified signs and human figures. In terms of styıle, they strongly resemble rock paintings identiied at numerous locations in the Latmos Mountains to the northwest. Previously, it was accepted that the Latmos examples were the only testimonies to rock art in western Anatolia. Tava­başı presents new evidence for the southward expansion of this tradition. It is proposed that the paintings observed on the façade of the lower cave could be dated to the first half of the fifth millennium BC in the light of two radiocarbon dates from the trial trench conducted inside the lower cave. This dating is more-or-less in accordance with the date offered for rock paintings in the Latmos Mountains, which accepted to be from the late sixth and fifth millennia BC based on the stylistic comparison offigures with those observed on painted pottery from the Lake District

Anahtar Kelimeler

Lycia, Ancient City of Tlos, Tavabaşı Cave, Rock Paintings, Chalcolithic Period

Kaynakça

• ESLICK, C. 1992. Elmalı-Karataş I . The Neolithic and Chalcolithic Periods: Bağbaşı and the Other Sites. Bryn Mawr.
• HODDER, I . 2006. Çatalhöyük Leoparın Öyküsü: Türkiye'nin Antik Kasabasının Gizemleri Günışığına Çıkıyor. İstanbul.
• KORKUT, T. 2015. Tlos. Akdağların Yamacında Bir Likya Kenti. İstanbul.
• PESCHLOW-BINDOKAT, A. 2006. Tarih Öncesi İnsan Resimleri - Latmos Dağlarındaki Prehistorik Kaya Resimleri. İstanbul.