KUZEY - ORTA ANADOLU’DA BİR ERKEN TUNÇ ÇAĞI YERLEŞMESİ: OLUZ HÖYÜK

Yıl 2019, Sayı: 24, 11 - 26, 01.01.2019

Aslıhan Yurtsever Beyazıt

Öz

Bu makalede, Oluz Höyük’te ele geçen ve Erken Tunç Çağı’na tarihlendirilen çç parçaları ile pt, taş gibi malzemelerden yapılmış küçük buluntular incelenmiştir. Orta Karadeniz Bölgesi’nde şimdiye kadar İkiztepe kazıları ile şekillenmiş olan Erken Tunç Çağı hakkındaki bilgilerimiz, bölgenin kara kesiminde yer alan Oluz Höyük’ten elde edilen yeni verilerle hızla artmaktadır. Ancak, kara kesimi yerleşmelerinin Erken Tunç Çağı kültürel katmanları üzerinde, bazen metrelerce kalınlığa ulaşan Orta Tunç Çağı, Son Tunç Çağı, Demir Çağı ile Hellenistik Dönem ve hatta Roma ve Bizans dönemleri mimari tabakaları bulunması bugüne değin çok uzun süreli kazılamayan söz konusu bu yerleşmelerin Erken Tunç Çağı mimari tabakalarına ulaşılmasına engel olmuştur. Oluz Höyük’te de söz konusu tabakaların varlığı Erken Tunç Çağı yerleşmelerinin geniş alanlarda araştırılmasına henüz olanak vermemiştir. Ancak, Oluz Höyük’te şimdiye kadar gerçekleştirilen kazı çalışmaları sırasında çanak çömlek, taş döküm kalıbı, mühür ve idol gibi tarihlendirme açısından önemli buluntuların ele geçmesi yerleşmede Orta Anadolu ile bağlantılı bir Erken Tunç Çağı döneminin varlığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Early Bronze Age, Oluz Höyük, Idol, Seal

AN EARLY BRONZE AGE SITE IN NORTH - CENTRAL ANATOLIA: OLUZ HÖYÜK

Öz

In this article, the pottery fragments and small finds crafted from the various materials such as baked clay, stone, dated to the Early Bronze Age which were uncovered in Oluz Höyük. Our knowledge regarding the Central Black Sea Region which was shaped with the evidence uncovered by the excavations in İkiztepe has been increased by the data gained from Oluz Höyük which is located inland part of the region. However, since the Early Bronze Age cultural layers were located beneath the Middle Bronze Age, Late Bronze Age, Iron Age, Hellenistic Period and even the Roman and Byzantine Period strata which sometimes reaches the depth of several meters and that these strata were not thoroughly excavated until today, kept us from reaching the architectural layers of Early Bronze Age. The presence of the aforementioned layers in Oluz Höyük prevented the large scale excavation of the Early Bronze Age settlement until this day. However, the discovery of the finds important for dating process such as pottery, stone casting mold, seal and idol in the excavations of Oluz Höyük so far, points out the Early Bronze Age presence which is connected to the Central Anatolia in the settlement

Anahtar Kelimeler

Early Bronze Age, Oluz Höyük, Idol, Seal

Kaynakça

• ALKIM, U. B. 1979 “İkiztepe Kazısı: İlk Sonuçlar”, VIII. Türk Tarih Kongresi. Cilt I. Ankara: 151-157.
• ALKIM, U. B., H, ALKIM., Ö. BİLGİ. 1988 İkiztepe I. Birinci ve İkinci Dönem Kazıları/The First and Second Seasons’ Excavations (1974-1975). TTK Yayınları, Ankara.
• ALKIM, U. B., H, ALKIM., Ö. BİLGİ. 2003 İkiztepe II. Üçüncü, Dördüncü, Beşinci, Altıncı, Yedinci Dönem Kazıları (1976-1980). TTK Yayınları, Ankara.
• ARIK, R. O., 1939 “Anadolu‟nun En Garp Eti İstasyonu Karaoğlan Höyüğü”, Belleten III/9: 27-42.
• ARIK, R. O., 1948 “Karaoğlan Höyüğü Bakır Çağı Mimarlığındaki Özellikler”, III. Türk Tarih Kongresi. Ankara: 47-59.
• BİLGİ, Ö. 2000 “Metal Workers of the Black Sea Region of Turkey in the Early Bronze Age: A New Perspective on the Question of the Indo - Europeans Original Homeland”, 1st International Congress on the Archaeology of the Ancient Near East. Roma: 109-127.
• BİLGİ, Ö. 2001 Protohistorik Çağ’da Orta Karadeniz Bölgesi Madencileri; Hind-Avrupalıların Anavatanı Sorununa Yeni Bir Yaklaşım/Protohistoric Age Metallurgists of the Central Black Sea Region. İstanbul.
• BİLGİ, Ö. 2012 Anadolu’da İnsan Görüntüleri. Klasik Çağ Öncesi. Ankara.
• BİTTEL, K. 1970 Hattusha the Capital of the Hittites. New York.
• CZİCHON, R. 2008 “Oymaağaç-Vezirköprü Yüzey Araştırması 2006”, 25. Araştırma Sonuçları Toplantısı-1. Ankara: 187-196.
• CZİCHON, R., M. FLENDER., M. KLİNGER. 2006 “Interdisziplinäre Geländebegehung im Gebiet von Oymaagaç-Vezirköprü/Provinz Samsun”, Mitteilungen der Deutschen Orient-Gesellschaft 138: 157- 197.
• DİNÇOL, A. M., J. YAKAR. 1974 “Nerik Şehrinin Yeri Hakkında/The Theories on the Lokalization of Nerik Reconsidered”, Belleten XXXVIII/152: 563-582.
• DÖNMEZ, Ş. 2007 “Orta Karadeniz Bölgesi’nde Önemli Bir Geç Kalkolitik - İlk Tunç Çağı Yerleşmesi: Turhal-Ulutepe”, Refik Duru’ya Armağan/Studies in Honour Refik Duru (Eds. G. Umurtak/Ş. Dönmez/A. Yurtsever). İstanbul: 75-84.
• DÖNMEZ, Ş. 2010a Amasya-Oluz Höyük. Kašku Ülkesi’nin Önemli Kenti. 2007 ve 2008 Dönemi Çalışmaları Genel Değerlendirmeler ve Ön Sonuçlar/The Principal Site of Kašku Land. The Preliminary Reports of 2007 and 2008 Seasons General Evaluations and Results (Ed. Ş. Dönmez). Ankara.
• DÖNMEZ, Ş. 2010b “Oluz Höyük Kazısı Üçüncü Dönem (2009) Çalışmaları: Değerlendirmeler ve Sonuçlar”, Colloquium Anatolicum IX: 275-306.
• DÖNMEZ, Ş. 2011 “Oluz Höyük Kazısı Dördüncü Dönem (2010) Çalışmaları: Değerlendirmeler ve Sonuçlar”, Colloquium Anatolicum X: 103-128.
• DÖNMEZ, Ş. 2012 “Oluz Höyük Kazısı Beşinci Dönem (2011) Çalışmaları: Değerlendirmeler ve Sonuçlar”, Colloquium Anatolicum XI: 151-178.
• DÖNMEZ, Ş. 2017 Amasya-Oluz Höyük. Kuzey Orta Anadolu’da Bir Akhaimenid Yerleşmesi. 2009-2013 Dönemi Çalışmaları. Genel Değerlendirmeler ve Ön Sonuçlar. Amasya: 2017.
• DÖNMEZ, Ş., E. NAZA- DÖNMEZ. 2007 “Amasya-Oluz Höyük Kazısı 2007 Dönemi Çalışmaları: İlk Sonuçlar”, Colloquium Anatolicum VI: 49-74.
• DÖNMEZ, Ş., E. NAZA- DÖNMEZ. 2009 “Oluz Höyük Kazısı İkinci Dönem (2008) Çalışmaları: Değerlendirmeler ve Sonuçlar”, Colloquium Anatolicum VIII: 125-170.
• DÖNMEZ, Ş., A. YURTSEVER BEYAZIT. 2013 “Oluz Höyük Kazısı Altıncı Dönem (2012) Çalışmaları: Değerlendirmeler ve Sonuçlar”, Colloquium Anatolicum XII: 165 - 192.
• DURU, R., G. UMURTAK. 2008 “Bademağacı Kazıları, 2006”, 29. Kazı Sonuçları Toplantısı – 2. Ankara: 187-196.
• DURU, R., G. UMURTAK. 2009 “Bademağacı 2008 Yılı Kazıları”, ANMED 2009-7: 15-21.
• EMRE, K. 1979 “Maşathöyük’te Eski Tunç Çağı/The Early Bronze Age at Maşat Höyük”, Belleten XLIII/169: 1-48.
• EMRE, K. 1996 “The Early Bronze Age at Maşathöyük”, Essays on Ancient Anatolia and Syria in the Second and Third Millennium B.C. (Ed. P. T. Mikasa). Wiesbaden: 1-67.
• KANSU, Ş. A. 1940 Türk Tarih Kurumu Tarafından Yapılan Etiyokuşu Hafriyatı Raporu (1937). Ankara.
• KOŞAY, H. Z. 1934 “Türkiye Cumhuriyeti Maarif Vekaletince Yaptırılan Ahlatlıbel Hafriyatı ”, Türk Tarih Arkeologya ve Etnografya Dergisi II: 3- 100.
• KOŞAY, H. Z. 1944 Ausgrabungen von Alaca Höyük, 1936. Ankara.
• KOŞAY, H. Z., M. AKOK. 1950 “Amasya Mahmatlar Köyü Definesi”, Belleten XIV/55: 481-485.
• KOŞAY, H. Z., M. AKOK. 1966 Türk Tarih Kurumu Tarafından Yapılan Alaca Höyük Kazısı. 1940-1948’deki Çalışmalara ve Keşiflere Ait İlk Rapor/Ausgrabungen von Alaca Höyük. Vorbericht über die Forschungen und Entdeckungen von 1940-1948. Ankara.
• KOŞAY, H. Z., M. AKOK. 1973 Türk Tarih Kurumu Tarafından Yapılan Alaca Höyük Kazısı. 1963-1967 Çalışmaları ve Keşiflere Ait İlk Rapor/ Alaca Höyük Excavations. Preliminary Report on Research and Discoveries 1963-1967. Ankara.
• KÖKTEN, K., T. ÖZGÜÇ., N. ÖZGÜÇ. 1945 “1940 ve 1941 Yılında Türk Tarih Kurumu Adına Yapılan Samsun Bölgesi Kazıları Hakkında İlk Kısa Rapor”, Belleten IX/35: 361- 400.
• ORTHMANN, W. 1966 “Untersuchungen auf dem Asarcık Höyük bei Ilıca”, Istanbuler Mitteilungen 16: 27-88.
• ÖZGÜÇ, T. 1963 “Yeni Araştırmalar Işığında Eski Anadolu Arkeolojisi”, Anadolu/Anatolia VII: 23 - 42.
• ÖZGÜÇ, T., R. TEMİZER. 1993 “The Eskiyapar Treasure”, Nimet Özgüç’e Armağan. Aspects of Art and Iconography. Anatolia and Its Neighbors. Studies in Honor of Nimet Özgüç (Ed. T. Özgüç/E. Porada/M.J. Mellink). Ankara: 613 - 628.
• MELLINK, M. J. 1966 “Archaeology in Asia Minor”, American Journal of Archaeology 70/2: 139-159.
• MELLINK, M. J. 1967 “Excavations at Karataş-Semayük in Lycia, 1966”, American Journal of Archaeology 71/3: 251-267.
• SEEHER, J. 2006 “Chronology in Hattuša: New Approaches to an Old Problem”, Structuring and Dating in Hittite Archaeology Problems-New Approaches. BYZAS 4 (Eds. D.P. Mielke/ U.D. Schoop/J. Seeher). İstanbul: 197- 213.
• TEZCAN, B. 1966 1964 Koçumbeli Kazısı. Ankara.
• von der OSTEN, H. H. 1937 The Alishar Hüyük Seasons of 1930-32 Researches in Anatolia. Part I (OIP 28). Chicago.
• von der OSTEN, H. H. 1937b The Alishar Hüyük Seasons of 1930-32 Researches in Anatolia. Part II (OIP 29). Chicago.
• YAKAR, J., A. M. DİNÇOL. 1974 “Remarks on the Historical Geography of North-Central Anatolia during the Pre-Hittite and Hittite Periods”, Tel Aviv 1/3: 85-99.
• YILDIRIM, T. 2011 “Resuloğlu Kazısı ve Anadolu Arkeolojisine Katkıları”, 1. Çorum Kazı ve Araştırmalar Sempozyumu. Çorum: 11-29.
• YILDIRIM, T. 2012 “Resuloğlu 2011 Yılı Çalışmaları”, 2. Çorum Kazı ve Araştırmalar Sempozyumu. Çorum: 33-45.