AFYONKARAHİSAR YÜZEY ARAŞTIRMALARI VE KÜÇÜK ÇATALTEPE, ABLAK HÖYÜK’TEN ANADOLU HİYEROGLİF YAZILI MÜHÜR BASKILARI

Yıl 2019, Sayı: 24, 45 - 72, 01.01.2019

Özdemir Koçak Hasan Peker Mustafa Bilgin H. Gül Küçükbezci

Öz

Afyonkarahisar yüzey araştırmaları 2014 ve 2018 yıllarında Dinar-Çölovası ve İl Merkezi ile İhsaniye çevresinde yürütülmüştür. Çölovası kesiminde yoğun MÖ 2. binyıl yerleşmelerine rastlanmıştır. Afyonkarahisar İl merkezi ve İhsaniye arasındaki bölgede de yine söz konusu dönemi temsil eden höyükler görülür. Bu makalede, Küçük Çataltepe ve Ablak Höyük yerleşmelerinin MÖ 2. binyıl iskânıyla ilişkili seramik buluntular, hilal biçimli ağırlıklar, Anadolu Hiyeroglif Yazılı mühür baskılı bir küp parçası ve en önemlisi Anadolu hiyeroglif yazılı baskılı bir bullanın tanıtımı yapılacaktır.Küçük Çataltepe Mühür Baskısı: 2014 yılında Afyonkarahisar Yüzey Araştırması sırasında Küçük Çataltepe’de ‘ofis mührü’ baskılı bir çömlek parçası bulunmuştur. Bu mühür baskısının üç farklı yorumu şu şeklide önerilmiştir: 1 MAGNUS.DOMUS.PITHOS, ‘sarayın deposu’, 2 MAGNUS.DOMUS PITHOS, ‘Sarayın Pithosu’ 3 MAGNUS.DOMUS PITHOS, ‘Sarayın Pithos Adamı ’. Mühür MÖ 13. yüzyıla tarihlendirilebilir. Ablak Höyük Bulla: 2018 yılında Afyonkarahisar Yüzey Araştırması sırasında Ablak Höyük’te mühür baskılı konik bir bir bulla bulunmuştur. Orta alandaki hiyeroglif işaretler URBS-tà-na ya da URBS.TÀ-na, REX.FILIA, okunuşu ‘URBS-tana / Happirada n na ya da TA/DA…-na, prenses’. Mühür MÖ 14. yüzyıl sonu - MÖ 13. yüzyılın başı arasına tarihlendirilebilir.Bu çalışmadaki amacımız bu iki höyüğün, bulundukları bölgelerde MÖ 2. binyıldaki statülerini elde edilen bu bulgular, harita çalışmaları ve coğrafi verilerle birlikte değerlendirmektir.

Anahtar Kelimeler

MÖ 2. Binyıl, Ablak Höyük, Küçük Çataltepe, Anadolu Hiyeroglif Yazılı Mühür Baskıları, Seramik

AFYONKARAHİSAR SURVEYS AND ANATOLIAN HIEROGLYPHIC SEAL IMPRESSIONS FROM KÜÇÜK ÇATALTEPE, ABLAK HÖYÜK

Öz

Afyonkarahisar surveys were carried out in 2014 and 2018 in Dinar-Çölovası, in the city center and in the area surrounding İhsaniye. 2nd millennium BCE settlements were dense in the Çölovası area. Mounds that provide findings from this period also appear in certain locations between Afyonkarahisar and İhsaniye. In this article, we will be presenting the ceramic findings connected with the habitation of the 2nd millennium BCE Küçük Çataltepe Höyük and Ablak Höyük settlements, crescent shaped loom weights, a jar piece with a seal impression and most important, a bulla bearing an Anatolian hieroglyphic seal impression

Anahtar Kelimeler

2nd Millennium BCE, Ablak Höyük, Küçük Çataltepe, Anatolian Hieroglyphic Seal Impressions, Ceramics

Kaynakça

• ABAY, E./KONAKÇI F. D./ÜNAR A./ERGÜN G./ YILMAZ F./TEMÜR -Y. B. 2017 “Beycesultan Höyüğü 2015 Yılı Kazı Çalışmaları”, 28. Kazı Sonuçları Toplantısı. Ankara: 273-286.
• BERAN, Th. 1962 “Stempelsiegel und gesiegelte Bullen”, Mitteilungen der Deutschen Orient Gesellschaft 93: 59-68.
• BERAN, Th. 1967 Die Hethitische Glyptik von Boğazköy. I. Teil, Berlin.
• BİLGEN, A. N. 2005 Çavlum, Eskişehir Alpu Ovası’nda Bir Orta Tunç Çağ Mezarlığı. Eskişehir.
• DEDEOĞLU, F./ABAY, E. 2014 “Beycesultan Höyük Excavation Project: New Archaeological Evidence from Late Bronze Age Layers”, Arkeoloji Dergisi XIX: 1-39.
• DİNÇOL, A./DİNÇOL, B. 2008 Die Prinzen- und Beamtensiegel aus der Oberstadt von Boğazköy-Hattuša vom 16. Jahrhundert bis zum Ende der Grossreichszeit. Mainz am Rhein.
• GONNET, H. 1983 “Beyköy Yüzey Arkeoloji Araştırmaları”, IV. Kazı Sonuçları Toplantısı: 151-154.
• GONNET, H. 1986 “Frikya’da Geç Bronz Çağına Tarihlenebilecek Kaya Eserleri Üzerine Yeni Gözlemler”, IX Türk Tarih Kongresi, Cilt 1: 273-278.
• GONNET, H. 1994 “The Cemetery and Rock-Cut Tombs at Beyköy in Phrygia”, 3. Anadolu Demir Çağı Sempozyumu Bildirileri (Eds. A. Çilingiroğlu / D. French) Ankara: 75-90.
• HERBORDT, S. 2005 Die Prinzen-und-Beamtensiegel der hethitischen Grossreichszeit auf Tonbullen aus dem Nişantepe-Archiv in Hattusa, mit Kommentaren zu den Siegelinschriften und Hieroglyphen von J. David Hawkins, Mainz am Rhein.
• KOÇAK, Ö./KÜÇÜKBEZCİ, H. G./KIZGUT, R. 2016 “Afyonkarahisar İli ve İlçeleri 2014 Yılı Yüzey Araştırmaları”, 33. Araştırma Sonuçları Toplantısı-1. Ankara: 21-46.
• KOÇAK, Ö./BİLGİN, M./KÜÇÜKBEZCİ, H. G. 2017 “Afyonkarahisar İli ve İlçeleri 2015 Yılı Yüzey Araştırmaları”, 34. Araştırma Sonuçları Toplantısı-1. Ankara: 233-264.
• KOÇAK, Ö./ESEN, Ö./BÜLBÜL, S. 2018 “Afyonkarahisar İli ve İlçeleri 2016 Yılı Yüzey Araştırmaları”, 35. Araştırma Sonuçları Toplantısı-2. Ankara:355-373.
• KOÇAK, Ö./BİLGİN, M./KÜÇÜKBEZCİ, H. G. 2019 MÖ II. Binyılda Afyonkarahisar ve Çevresi Kültürleri. Ankara.
• KORBEL, G. 1987 Materialheft Spätbronzezeitliche Keramik Tarsus. Hannover.
• LLOYD, S./MELLAART, J. 1965 Beycesultan, Vol.II, Middle Bronze Age Architecture and Pottery. London.
• MASSON, E. 1980 “Les Inscriptions Louvites Hieroglyphiques de Köylütolu et Beyköy”, Kadmos 19: 106-122.
• MELLAART, J./MURRAY, A. 1995 Beycesultan, Vol. III, Part II. Ankara.
• PEKER, H. 2017 “Some Remarks on the Imperial Hittite Sealings from the 2017 Excavations at Karkemish”, Nouvelles Assyriologiques Brèves et Utilitaires (N.A.B.U) 2017/4: 178-179.
• PEKER, H. 2018 “Notes on Anatolian Hieroglyphic Materials 1 (Şarhöyük, Kayalıpınar)”, Nouvelles Assyriologiques Brèves et Utilitaires (N.A.B.U) 2018/2: 79-80.
• ŞAHİN, S/TEKOĞLU, R. 2003 “A Hieroglyphic Stele from Afyon Archaeological Museum”, Athenaeum 91/2: 540-545.
• ZEHNDER, Th. 2010 Die hethitischen Frauennamen. Wiesbaden.