SİNOPE’DEN ATTİKA ETKİLİ İON BAŞLIKLARI

Yıl 2019, Sayı 25, 125 - 138, 01.03.2019

Nazlı YILDIRIM

Öz

Bu çalışmada Sinope Antik Kenti ve çevresinde tespit edilmiş olan, Attika etkili üç İon başlığı incelenmiştir. Bu başlıkların sahip oldukları uygulamalar Attika Bölgesi’nden özellikle Atina ve Sinope arasındaki kültürler arası etkileşimin somut izleri olarak değerlendirilebilir. Başlıkta bir yüzün kabartma diğer yüzün boyama tekniği ile yapılması; ekinus köşelerinde dairesel, düz bir işleme alanı oluşturulması; bezemesiz pulvinuslar ve düz bantlar şeklinde düzenlenmiş balteuslar gibi uygulamalar başlıklardaki söz konusu Attika etkilerini yansıtmaktadır. Bu uygulamalar ayrıca kentte dönemin popüler mimari uygulamalarını ve bezemelerini bilerekuygulayabilen, yerel bir atölyenin varlığı konusunda da önemli ipuçlarını barındırmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Paphlagonia, Sinope, İon Başlığı, Mimari Bezeme, Attika, Atina

IONIC CAPITALS AFFECTED BY ATTICAN

Öz

In this study, three Ionic capitals which were found in and around the ancient city of Sinope were investigated. The applications of these capitals can be considered as concrete traces of the intercultural interaction between especially Athens from the Attica Region and Sinope. One face being embossed and the other face painting; forming a circular, flat processing area at the corners of the echinus; applications such as undecorated pulvinus and balteus arranged in flat bands reflect these Attic effects. These practices also contain important clues about the existence of a local workshop in the city that can knowingly apply the popular architectural practices and decorations of the period.TANIMLAMA

Anahtar Kelimeler

Paphlagonia, Sinope, İonic Order Capital, Architectural Decoration, Attica, Athens

Kaynakça

• PLUTARKHOS Plutarch’s Lives. In Ten Volumes III. Pericles and Fabius Maximus Nicias and Crassus (Çev. Bernadotte Perrin 1932). Great Britain.
• PSEUDO-SKYMNOS (Khioslu Symnos’a Ait Olduğu Söylenen) Anonymus Periegesis (Çev. Ş. Kileci 2017). LIBRI III: 56-127.
• RODOSLU APOLLONİOS Argonautika (Çev. A. Çokona 2018). İstanbul.
• STRABON Antik Anadolu Coğrafyası. Geographika: XII-XIII-XIV (Çev. A. Pekman 2000). İstanbul.
• AKURGAL, E. 1956. “Sinop Kazıları”, TAD VI/1: 47-61.
• AKURGAL, E. / BUDDE, L. 2006. Vorlaufiger Bericht über die Ausgrabungen in Sinope. Ankara.
• ALBUSTANLIOĞLU, T. 2006. Dokimeion Işığı Altında Roma İmparatorluk Döneminde Mermer Kullanımı. İmparatorluk Yönetimindeki Anadolu Mermer Ocaklarının İşletme Stratejisi ve Organizasyonu (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi. Ankara.
• ALZİNGER, W. 1978. “Athen und Ephesos im fünften Jahrhundert vor Christus”, Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology, 23-30/IX/1973 (Ed. E. Akurgal). Ankara: 507-516.
• ASGARİ, N. 1978. “Roman and Early Byzantine Marble Quarries of Proconnesus”, Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology, 23-30/IX/1973 (Ed. E. Akurgal). Ankara: 467- 480.
• ASLAN, M. 2007. Mitridates VI Eupator. Roma’nın Büyük Düşmanı. İstanbul.
• BAKKER, K. A. 1999. A Corpus of Early Ionic Capitals (Yayınlanmamış Doktora Tezi). University of Pretoria. Pretoria.
• BARAN, A. 2009. “Mylasa Antik Kentinden Boya Bezemeli Bir İon Başlığı”, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (İLKE) 23: 59-75.
• BARAN, A. 2010. Hekatomnidler Öncesinde Karia Mimarisi. Ankara.
• BARAT, C. 2012. “La ville de Sinope, reflexions historiques et archeologiques”, Sinope. The Results of Fifteen Years of Research Proceedings of the International Symposium, 7-9 May 2009 (Ed. D. K.Tezgör). Leiden: 25-64.
• BARLETTA, B. A. 2001. The Origins of the Greek Architectural Orders. Cambridge.
• BİLLOT, M. F. 2012. “Terrescuites architecturales de Sinope de l’époque archaïque à l’époque hellénistique”, Sinope. The Results of Fifteen Years of Research Proceedings of the International Symposium, 7-9 May 2009 (Ed. D. K. Tezgör). Leiden: 217-359.
• BİNGÖL, O. 1980. Das ionische Normalkapitell in hellenistischer und römischer Zeit in Kleinasien. IstMitt Beih. 20. Tübingen.
• BOARDMAN, J. 1959. “Chian and Early Ionic Architecture”, AntJ 39: 170-218.
• BOYSAL, Y. 1959. “Sinop’un En Eski Buluntuları ve Kolonizasyonu Hakkında”, TAD VIII/2: 23-29.
• BUĬSKİKH, A. V. 2017. “Local Architectural Styles in the Northern Black Sea Region (With a Particular Focus on the Ionic Order)”, The Northern Black Sea in Antiquity. Networks, Connectivity and Cultural Interactions (Ed. V. Kozlovskaya). Cambridge: 192-230.
• BUSCHOR, E. 1957. “Altsamischer Bauschmuck”, AM 72: 1-34.
• DAUX, G. 1960. “Chronique des fouilles et découvertes archeologiques en Grèce en 1959”, BCH 84: 617-874.
• DİNSMOOR, W. B. 1973. The Architecture of Ancient Greece. New York.
• DURUGÖNÜL, S. 1992. “Grabstele der Nana aus Sinope”, Studien zum antiken Kleinasien II, AMS 8: 97-107.
• ERAN, Y. 2019. Arkaik Dönem Tapınakları. Anıtsal Hellen Mimarlığına Giriş. İstanbul.
• ERZEN, A. 1956. “Sinop Kazısı 1953 Yılı Çalışmaları”, TAD VI/1: 69-72.
• FRAİSSE, P./ LLİNAS, C. 1995. Documents d’architecture hellénique et hellénistique. Exploration Archéologique de Délos. Paris.
• HEGE, W./RODENWALT, G. 1930. Die Akropolis. Berlin
• INAİSHVİLİ, N./ KHALVASHİ, M. 2012. “Sinope an Imports on the Black Sea Litteral of South-West Georgia”, Sinope. The Results of Fifteen Years of Research Proceedings of the International Symposium, 7-9 May 2009 (Ed. D. K. Tezgör). Leiden: 487-509.
• KELEŞ, V. 2015. “Sikkeler Işığında Karadeniz’de Grek Etkisi (Güney Bölge)», Uluslararası Doğu Anadolu-Güney Kafkasya Kültürleri Sempozyumu Bildiriler II (Eds. M. Işıklı/B. Can). Cambridge: 51-59.
• KÖROĞLU, G./ İNANAN, F./KORUCU, F./GÜNGÖR ALPER, E. 2019. “Sinop Balatlar Yapı Topluluğu Kazılarında 2010-2015 Yılları Arası Sürdürülen Çalışmalarının Genel Sonuçları”, Uluslararası XIX. Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Tarihi Araştırmaları Sempozyumu, 21-24 Ekim 2015 (Eds. C. Ünal/C. Gürbıyık). Ankara: 21-38.
• MARTİN, R. R. 1972. “Chapiteaux ioniques de Thasos”, BCH 96: 303-325.
• MCGOWAN, E. P. 1997. “The Origins of the Athenian Ionic Capital”, Hesperia 66: 209-233.
• MENDEL, G. 1914. Catalogue des Sculptures. Greques, Romaines et Byzantines Tome Second. İstanbul.
• MERİTT, L. S. 1982. “Some Ionic Architectural Fragments from the Athenian Agora”, Studies in Athenian Architecture, Sculpture and Topography, Hesperia Suppl. 20: 82-92, 204-205.
• MERİTT, L. S. 1993. “The Athenian Ionic Capital”, Eius Virtutis Studiosi: Classical and Postclassical Studies in Memory of Frank Edward Brown Studies in the History of Art 43: 314-325.
• MERİTT, L. S. 1996. “Athenian Ionic Capitals from the Athenian Agora”, Hesperia 65/2: 121-174.
• REDFORD, S. 2014. İktidar İmgeleri. Sinop İçkalesindeki 1215 Tarihli Selçuklu Yazıtları. İstanbul.
• ROBERTSON, D. S. 1929. A Handbook of Greek and Roman Architecture. Cambridge.
• RUMSCHEİD, F. 1994. Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus. Mainz am Rhein.
• SAĞLAN, S. / BAĞDATLI ÇAM, F. 2017. “Sinope’den Hellenistik Döneme Ait İki Mezar Steli”, TÜBA-AR 21: 117-134.
• 4SCHAZMANN, P. 1923. Das Gymnasion. Der Tempelbezirk der Hera Basileia. AvP VI. Berlin.
• SÖĞÜT, B./GÜRSOY, F. 2016. “Stratonikeia’dan Geç Klasik Döneme Ait Bir İon Başlığı”, Havva İşkan’a Armağan.
• LYKIARKHISSA (Eds. E. Dündar/Ş. Aktaş/M. Koçak/S. Erkoç). İstanbul: 751-768.
• THOMPSON, H. A. 1960. “Activities in the Athenian Agora: 1959”, Hesperia 29/4: 327-368.
• VERNEUR, J. T. 1826. Journal des Voyages. Decouvertes et Navigations Modernes ou Archives Geographiques. Paris.
• WEBER, B. F. 1996. “Zum spätarchaischen Tempel auf dem Mengerevtepe bei Milet”, Säule und Gebälk. Zu Struktur und Wandlungsprozeß griechisch-römischer Architektur. Bauforschungskolloquium Berlin 1994. Diskussionen zur archäologischen Bauforschung 6 (Ed. E. L. Schwandner). Mainz: 84-9.
• WİLSON, N. G. 2010. Encyclopedia of Ancient Greece. New York.
• WREDE, W. 1930. “Ein ionisches Kapitell in Athen”, AM 55: 191-20.