Anzaf Tableti Üzerine Yeniden Düşünmek

Yıl 2024, Sayı: 34, 71 - 80, 28.06.2024

Armağan Tan

https://doi.org/10.22520/tubaar.1419893

Öz

Urartu kralı Minua döneminde inşa edilmiş önemli krali yerleşmelerden birisi olan Van-Yukarı Anzaf sitadelinde, 2001 yılı arkeolojik kazılarında şimdiye kadar Urartu kaynakları içerisinde benzer bir örneği olmayan mühürsüz bir envanter tableti bulunmuştur. Muhtemelen belirli kişilere dağıtılan silah miktarlarını kaydetmiş olan bu ünik tabletin ilk yayınlarda ters tarafının ön yüz olduğu düşünülmüştür. Ancak yaptığımız yeni değerlendirmelere göre ise tabletin başlangıcının ve ön yüzünün diğer tarafı olduğu anlaşılmıştır. Bu güncelleme tablet içeriğinin değişmesine yol açtığı gibi Anzaf Tableti’nin Urartu Tarihi ve bürokratik kayıtları içerisinde daha anlamlı bir çerçeveye oturmasını da sağlanmıştır. Toplamda 15 kişiden oluşan bu “birliğin” büyük oranda kendi içerisinde hiyerarşik bir düzene göre sıralandığı görülmüştür. Tabletin içeriğinde karşılaşılan bu ayrıntılar tabletin bütünü hakkında bazı önerilerin öne sürülmesini mümkün kılmıştır. Urartu’nun diğer bürokratik yazışmaları ve metal eserler üzerinde karşımıza çıkan bazı görsel öğeler ile de dolaylı bir benzerlik olabileceği düşünülmüştür. Ayrıca tablette doğrudan bahsedilmemiş olsa da sadece bir varsayım olarak bahsi geçen personel listesinin “savaş arabaları” ve onlara eşlik eden süvari askerlerine ait silahların dağıtımını konu edinmekte olabileceği öne sürülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Urartu , Anzaf Tableti , Savaş Arabası , Süvari , Ok , Yay , Silah Listesi

Rethinking on the Anzaf Tablet

Öz

At the citadel of Van-Yukarı Anzaf, one of the important royal settlements built during the reign of the Urartian king Minua, during the 2001 archaeological excavations, an unsealed inventory tablet, which has no similar example in Urartian sources so far, was found. In the first publications of this unique tablet, which probably records the amount of weapons distributed, the back side was thought to be the front side. However, according to our new evaluations, it is understood that the beginning of the tablet is the other side. This new update not only led to a change in the content, but also helped to place the Anzaf Tablet in a more meaningful framework within Urartian History and bureaucratic sources. It was observed that this "unit", consisting of 15 people in total, was mostly sorted according to a hierarchical order within itself. These details observed in the content of the tablet made it possible to make some suggestions about the tablet as a whole. It is thought that there may be an indirect similarity with other bureaucratic correspondences of Urartian and some visual elements found on metal artefacts. In addition, although not directly mentioned in the tablet, it has been suggested that the personnel list mentioned only as an assumption may be about the distribution of weapons belonging to the chariots and the cavalry soldiers accompanying them.

Anahtar Kelimeler

Urartian , Anzaf Tablet , Chariot , Cavalry , Bow , Arrow , Weapon list

Kaynakça

• Barnett, R. D. (1976). Sculptures from the North Palace of Ashurbanipal at Nineveh (668-627 B.C.). British Museum Publications Ltd.
• Belli, O., & Salvini, M. (2003). Two Clay Documents from Upper Anzaf Fortress near Van. Studi Micenei ed Egeo- Anatolici, XLV (2), 141-152.
• Belli, O., & Ceylan, A. (2003). 2001 Yılı Aşağı ve Yukarı Anzaf Urartu Kaleleri Kazısı. Kazı Sonuçları Toplantısı, 24(2), 393-404.
• Botta, P. E., & Flandin, E. N. (1849). Monument de Ninive. Imprimerie Nationale.
• CTU I (CTU A) - Salvini, M., (2008). Corpus Dei Testi Uratei, Volume I. CNR Istituto di studi sulle civiltà dell’Egeo e del Vicino Oriente.
• CTU IV (CTU CT) - Salvini, M., (2012). Corpus Dei Testi Urartei, Volume IV. CNR Istituto di studi sulle civiltà dell’Egeo e del Vicino Oriente.
• Çilingiroğlu, A. (2006). Ayanis Kalesi’nde Bulunan Demir Bir Sadak ve Bazı Görüşler. In B. Avunç (Ed.), Hayat Erkanal’a Armağan. Kültürlerin Yansıması. Studies in Honor of Hayat Erkanal. Cultural Reflections (p. 237- 240). Homer Kitabevi.
• Dezsö, T. (2012). The Assyrıan Army: I. The Structure Of The Neo-Assyrıan Army: 2. Cavalry And Charıotry. Eötvös Unıversıty Press.
• Dezsö, T., Niederreiter, Z., & Bodnar, C. (2021). Urartian Bronzes: A Preliminary Report on a Looted Hoard of Urartian Bronzes. Eötvös Loránd University.
• Grekyan, Y. (2009). When the Arrows are Depleted (Towards the Fall of the Urartian Empire). Aramazd, IV(2), 98-126.
• Grekyan, Y. (2016). A Note on the Toprakkale Tablet. N.A.B.U., 2016 (1), 54-56.
• Işık, K. (2014). Van Kalesi Höyüğü Kazılarında Keşfedilen Urartu Yazılı Belgeleri, Colloquium Anatolicum/ Anadolu Sohbetleri, XIII, 173-83.
• Işık, K. (2015). Urartu Yazılı Kaynaklarında Geçen Yer Adları ve Lokalizasyonları, [Doctoral dissertation, Van Yüzüncüyıl University]. https://tez.yok.gov.tr/ UlusalTezMerkezi/
• Kellner, H. J. (1991). Gürtelbleche aus Urartu. Franz Steiner Verlag.
• Kendall, T. (1977). Urartian Art in Boston: Two Bronze Belts and a Mirror. Boston Museum Bulletin, 75, 26- 55.
• Konakçı, E., & Baştürk, M. B. (2009). Military and Militia in the Urartian State. Ancient West & East, 8, 169- 201. https://doi.org/10.2143/AWE.8.0.2045842
• Konyar E., Işık K., Kuvanç R., Genç B., & Gökçe B. (Eds.). (2018). Zaiahina’nın Bronzları: Doğubayazıt Urartu Metal Eserleri, Doğubayazıt Belediyesi Kültür Yayınları.
• Noble, D. (1990). Assyrian Chariotry and Cavalry, State Archives of Assyria Bulletin, 4(I), 61-68.
• Salvini, M. (2007). Die urartäische Tontafel VAT 7770 aus Toprakkale, Altorientalische Forschungen, 34(1), 37- 50. https://doi.org/10.1524/aofo.2007.34.12.37
• Salvini’s Draft (Unpublished Draft), https://www. academia.edu/74019043. (For photo) Schramm, W. (2010). Akkadische Logogramme. Universitätsverlag Göttingen. https://doi. org/10.17875/gup2010-511
• Seidl, U. (2004). Bronzekunst Urartus, Verlag Philipp von Zabern, Mainz am Rhein.
• Tan, A. (2022a). Urartu Dönemi’nde Bürokrasi ve Toplumsal Yapı [Doctoral dissertation, Istanbul University]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Tan, A. (2022b). Urartu Bürokrasisi’ne Dair Notlar ve İdari Açıdan Krâli Kentlerin Konumu, Colloquium Anatolicum, 21, 97-118. https://doi.org/10.58488/ collan.1122559
• Tan, A. (2023a). Reinterpretation of the Anzaf Weapon List: An Urartian Security Escort Team? N.A.B.U., 2023(2), 94-98.
• Tan, A. (2023b). The Structure of the Urartian Bureaucracy and a New Suggestion for Royal City Rulers, Turkish Journal of History, 80(2), 35-54. https://doi. org/10.26650/iutd.1262729
• Zimansky, P. E. (1985). Ecology and Empire: The Structure of the Urartian State. The Oriental Institute Press.
• ZL - Borger, R. (2004). Mesopotamisches Zeichenlexikon. Ugarit-Verlag.