2020-2021 yılları araştırma sezonunda Akçadağ İlçesi sınırları içerisinde gerçekleştirilen arkeolojik yüzey araştırmaları neticesinde onlarca Erken Tunç Çağı (ETÇ) yerleşimi saptanmıştır. Akçadağ’ın jeomorfolojik ve coğrafi özellikleri, ETÇ topluluklarının yerleşim modelleri, üretim ilişkileri ve buna bağlı olarak gelişen seramik repertuvarı ve bölgelerarası kültürel etkileşimdeki rollerinin aydınlatılması açısından önemli veriler sağlamıştır. Akçadağ Ovası, Sultansuyu ve Tohma havzalarında tespit edilen ETÇ yerleşimlerindeki seramik repertuvarı, Yukarı Fırat Havzası yerleşimleri ile yoğun kültürel etkileşime işaret ederken Akçadağ sınırları içerisindeki Nurhak Dağları’nın kuzeydoğu uzantıları üzerinde yer alan yüksek yaylalardaki yerleşim modelleri ve seramikler, bölgenin pastoral mobilize toplulukları tarafından yoğun olarak kullanılmış olduğunu göstermektedir. ETÇ’de kullanılan yüksek yayla yerleşimlerinin stratejik konumu ve bu yerleşimlerin bir kısmında tespit edilen ve kurgan tipi gömü geleneğini yansıtan kromleklerin varlığı, bölgedeki mobilize pastoral toplulukların savunma ve kontrol temelli bir örgütlenmeyi içeren yeni bir sosyo-kültürel modele doğru evirildiğine işaret etmektedir.
T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI, KÜLTÜR VARLIKLARI VE MÜZELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
YA014401[2020]; YA014401[2021]
2020-2021 yıllarında Akçadağ İlçesi’nde gerçekleştirilen yüzey araştırmalarına katkılarından dolayı, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, İnönü Üniversitesi Rektörlüğü, Akçadağ Belediyesi ve yüzey araştırması ekibine teşekkürlerimi sunarım. Özellikle seramik bulguların değerlendirmesi aşamasında bilimsel görüşlerini bizimle paylaşan Prof. Dr. Marcella Frangipane’ye ayrıca teşekkür ederim.
As a result of the archaeological surface surveys conducted during the 2020-2021 research season within the borders of Akçadağ District, dozens of Early Bronze Age (EBA) settlements were identified. The geomorphological and geographical characteristics of Akçadağ have provided significant data on the settlement patterns, production relations, and ceramic repertoire of EBA communities, as well as their roles in interregional cultural interactions. The ceramic repertoire observed in the EBA settlements located in the Akçadağ Plain and the Sultansuyu and Tohma basins indicates intense cultural interactions with settlements in the Upper Euphrates Basin. Meanwhile, the settlement patterns and ceramics found on the highlands situated along the northeastern extensions of the Nurhak Mountains within Akçadağ’s borders suggest that the region was heavily utilized by mobile pastoral communities. The strategic location of the highland settlements inhabited during the EBA, along with the presence of cromlechs reflecting the kurgan burial tradition at some of these settlements, points to an evolution towards a new socio-cultural model among the mobile pastoral communities in the region, comprising a defense- and control-oriented organization.
YA014401[2020]; YA014401[2021]
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Erken Tunç Çağ Arkeolojisi |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | YA014401[2020]; YA014401[2021] |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 9 Aralık 2024 |
| Kabul Tarihi | 6 Mart 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Sayı: 36 |
Vedat Dalokay Caddesi No: 112 Çankaya 06670 ANKARA
tuba-ar@tuba.gov.tr
(+90) (212) 219 16 60
TÜBA-AR Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi / Turkish Academy of Sciences Journal of Archaeology (TÜBA-AR), dergide yayımlanan makalelerde ifade edilen görüşleri resmî olarak benimsememekte ve derginin basılı ya da çevrim içi sürümlerinde yer alan herhangi bir ürün veya hizmet reklamı konusunda garanti vermemektedir. Yayımlanan makalelerin bilimsel ve hukuki sorumluluğu yazar(lar)a aittir.
Makalelerle birlikte gönderilen resim, şekil, tablo vb. materyaller özgün olmalı ya da daha önce yayımlanmışlarsa, hem basılı hem de çevrim içi sürümlerde yayımlanmak üzere eser sahibinden alınmış yazılı izinle birlikte sunulmalıdır. Yazar(lar), dergide yayımlanan çalışmalarının telif hakkını saklı tutar. Makale dergide yayımlandığında, mali haklar ve umuma iletim hakları, işleme, çoğaltma, temsil, basım, yayın ve dağıtım hakları TÜBA’ya devredilecektir. Yayımlanan tüm içeriklerin (metin ve görsel materyaller) telif hakları dergiye aittir. Dergide yayımlanmak üzere kabul edilen makaleler için telif hakkı ya da başka bir ad altında ödeme yapılmaz ve yazar(lar)dan makale işlem ücreti alınmaz; ancak yeniden baskı (reprint) talepleri yazarın sorumluluğundadır.
Bilimsel bilgi ve araştırmalara küresel açık erişimi teşvik etmek amacıyla TÜBA, çevrim içi olarak yayımlanan tüm içeriklerin (aksi belirtilmedikçe) okuyucular, araştırmacılar ve kurumlar tarafından serbestçe kullanılmasına izin vermektedir. Bu kullanım, eserin kaynağının belirtilmesi koşuluyla ve ticari amaç dışında, herhangi bir değişiklik yapılmaksızın Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) Uluslararası Lisansı kapsamında mümkündür. Ticari kullanım veya lisans istisnaları ile ilgili izinler için lütfen dergi ile iletişime geçiniz.