THE PERCEPTIONS OF THE SECONDARY SCHOOL STUDENTS INTENDED FOR GEOGRAPHICAL CONCEPTS IN PROVERBS

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 1, 61 - 76, 30.06.2019

Mehmet Tatan Maksut Önlen Bilgin Ünal İbret

Öz

In this study, the level of perception of 5th grade students in a secondary school about proverbs being an integral part of Turkish culture and climate and landforms being geographical concepts was measured. The proverbs were chosen from the dictionary of Proverbs and Idioms belonged to Turkish Language Institute. Chosen proverbs are determined according to the acquisition of climate and landform subject areas. The instructive, constructive and educational effect of proverbs was paid attention in this choice and if the words have different uses, they are tried to be explained in brackets. Thus, the data collection tool has been prepared and shaped in accordance with the opinions of field experts in terms of content, form and validity. Then the data collection tool consisting of 57 people from the group of 5th grade students was conducted with the pilot scheme. After the pilot scheme, the final data collection tool was rearranged and applied to a total of 205 students in the 5th grade. While 107 students included in a study group study in Istanbul, 98 students included in a study group study in Tokat. As a result of the study, it has been determined that some students have misconceptions about the concepts in the proverbs. An interview was conducted with 10 students selected from these students and tried to explain the reasons of the misconceptions about geographical concepts. As a result of the study, it was understood that students had difficulties in distinguishing the concepts of water-natural disaster-climate elements. However, it has been determined that students also mix the concepts of "nomad tent" and "plain" in landform perception.

Anahtar Kelimeler

Keywords: Geography, proverb, geographical concept, concept perception.

ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN ATASÖZLERİNDE GEÇEN COĞRAFİ KAVRAMLARA YÖNELİK ALGILARI

Öz

Bu çalışmada, ortaokul 5. sınıf öğrencilerinin Türk kültürünün ayrılmaz bir parçası olan atasözleri ile ilgili coğrafi kavramları algılama düzeyleri ölçülmüştür. Çalışmada yer alan atasözleri Türk Dil Kurumu Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü’nden seçilmiştir. Seçilen atasözleri iklim ve yer şekilleri konu alanları kazanımlarına göre belirlenmiştir. Bu seçimde atasözlerinin öğretici, yapıcı ve eğitici etkisinin bulunmasına dikkat edilmiş ve kelimelerin farklı şekilde kullanımları varsa, onlar parantez içerisinde açıklanmaya çalışılmıştır. Böylece veri toplama aracı hazırlanmış ve içerik, şekil ve geçerlik-güvenirlilik bakımından alan uzmanlarının görüşleri doğrultusunda şekillendirilmiştir. Daha sonra veri toplama aracının 57 kişiden oluşan 5. sınıf öğrenci grubuyla pilot uygulaması yapılmıştır. Pilot uygulamadan sonra yeniden düzenlenerek son şekli verilen veri toplama aracı 5. Sınıfta öğrenim gören toplam 205 öğrenci üzerinde uygulanmıştır. Çalışma grubuna dahil olan öğrencilerin 107’si İstanbul, 98’i de Tokat il merkezlerinde eğitim görmektedir. Çalışma sonucunda atasözlerinde geçen kavramlarla ilgili bazı öğrencilerin kavram yanılgısı yaşadıkları belirlenmiştir. Bu öğrenciler arasından seçilen 10 öğrenci ile bire bir görüşme yapılmış ve coğrafi kavramlar ile ilgili yanılgılarının sebepleri açıklanmaya çalışılmıştır. Çalışma sonucunda öğrencilerin su-doğal afet-iklim elemanları kavramlarını ayırt etme noktasında bazı zorluklar yaşadıkları anlaşılmıştır. Bununla birlikte öğrencilerin yer şekilleri algılarında da “oba” ve “ova” kavramlarını birbirine karıştırdıkları tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Coğrafya, atasözü, coğrafi kavram, kavram algısı.

Kaynakça

• Aktaş, H. (2012). Disiplinlerarası İlişkiler Bağlamında Şiir Ve Coğrafya. Studies of TheOttoman Domain, 2(3), 1-25.
• Aksoy, Ö. A. (1965). Atasözleri ve Deyimleri. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Aksoy, Ö.A. (1993). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü 2. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
• Bağcı, H. (2010). İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Atasözleri Ve Deyimleri Algılama Düzeyi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 27, 91-110.
• Başıbüyük, A. ve Akpınar, A. (2010). Erzincan Atasözlerinin Coğrafi Analizi. TurkishStudies, 5(2). 862-877.
• Batur, Z. ve Erkek, G. (2017). İlk ve Ortaokul Türkçe Kitapları: Atasözleri. International Journal of Language Academy, 5(4), 19-32.
• Bozyurt, O. ve Koca, N. (2011). Başlıca Coğrafi İçerikli Atasözleri Ve Bunların Milli Kültür Açısından Analizi. Sosyal Bilimler Dergisi,13(1),89-100.
• Büyüköztürk, Ş. ve Diğerleri(2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Çavuş, A. (2012).İnanç Turizmi İşleviyle Gelişmekte Olan Haçka Yaylası. Doğu Coğrafya Dergisi, 17(28), 215-230.
• Çelik, İ. (2001). Büyük Menderes Havzasında Kültür Turizmi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
• Çepni, S. (2007). Araştırma Ve Proje Çalışmalarına Giriş. Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Duymaz, R. (1997). Atalar Sözü/Müntehabat-ı Durub-ı Emsal. İstanbul: Bilimevi Basım.
• Eyüpoğlu, K. E. (1975). On Üçüncü Yüzyıldan günümüze kadar Şiir ve Halk Dilinde Atasözleri ve Deyimler. İstanbul: Doğan Kardeş Matbaacılık.
• Gülpınar, A. (2016). Türkçe Atasözleri Ve Deyimlerin İnsan Hakları Bakımından Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Gülüm, K. (2009). Coğrafya Öğretiminde Kullanılabilecek Doğa İçin Söylenmiş Türk ve Türkmen (Türkmenistan) Atasözleri Üzerine Bir Araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(1), 51-58.
• Gülüm, K. (2010).Türk Atasözlerinin Coğrafya Öğretiminde Kullanılması. Türk Dünyası Araştırmaları, 184,205-215.
• Gülüm, K. ve Boz, M. (2011). Doğa Üzerine Söylenmiş Türk Dünyası Ortak Atasözlerinin Coğrafi Analizi (Kıgızistan Türkiye Örneği). Marmara Coğrafya Dergisi, 24, 354-369
• Güngör, Ş. (2015). Karacaoğlan Şiirlerinde Coğrafi Unsurlar. ( Editörler Ali Meydan ve Turhan Çetin), Türk Kültüründe Coğrafya. Ankara: Pegem Akademi.
• İbret, B.Ü. ve Karasu Avcı, E. (2017). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Kimlik Algısı. Refik Turan ve Hakan Akdağ (Ed.) Sosyal Bilgiler Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar III. (s. 37-57). Ankara: Pegem Akademi.
• Karakuş, U. (2014). Türk Atasözlerinde İklim Algısı ve Coğrafya. Millî Folklor, 26(102), 99-109.
• Karasar, N. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti.
• Kaya, B. A. (2011). Atasözleri ve Deyimlerin Divan Şiirinde Kullanımı ile Divanların Bu Söz Varlıklarımız Bakımından Önemi. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 6,11-54.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Ortaöğretim Coğrafya Dersi Öğretim Müfredatı. Ankara.
• Milli Kütüphane Başkanlığı (1992). Türk Atasözleri ve Deyimleri I. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Ozan, M. N. (1952). Türk Ata Sözleri. İstanbul: İnkılap ve Aka Kitapevleri.
• Önel, G. (2008). İlköğretim 6, 7, 8. Sınıf Öğrencilerinin Atasözlerini Algılama Düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Özafşar, S. (2009). Atasözleri Sözlüğü. Birleşik Tomurcuk Yayınları.
• Özdemir, M. (2010). Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yöntembilim Sorunsalı Üzerine Bir Çalışma.
• Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 323-343.
• Sönmez, Ö. F. (2014). Atasözlerinin Sosyal Bilgiler Programındaki Değerler Açısından İncelenmesi. Zeitschrift für die Welt der Türken, 6 (2), 101 - 115
• Şahbaz, N. K. (2012). Atasözleriyle Okuma-Yazma Öğretimi Üzerine Bir Çözümleme. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(17), 245-258.
• Türk Dil Kurumu (1978). Halkbilim Terimleri
• Sözlüğü. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5aa38d 6855eda6.97724397 adresinden alınmıştır.
• Uçar, İ. ve Doğruer, N. (2016). Kazak Türkçesinde Aile Bireyleri İle İlgili Atasözleri Üzerine Bir Çalışma. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi,5(1), 94-107.
• Yaşar, O. ve Örge Yaşar, F. (2007). Çanakkale Atasözleri ve Coğrafi Analizi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (19), 95-105