Çiğdem Kaplangı’nın Çocuk Kitaplarının Çocuğa Görelik İlkesi Açısından İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 347 - 359, 31.12.2020

Kamer Sezer

Öz

Çocuklara okuma sevgisi ve alışkanlığı kazandıran edebiyat ürünleri elbette okul kitaplarıyla sınırlı değildir. Okul dışında da çocukların ilgi ve yaşına uygun, duygu ve düşüncelerini olumlu etkileyen edebiyat ürünleri ile tanıştırılmaları, okuma sevgisi ve alışkanlığı kazanmaları açısından son derece önemlidir. Çocuk edebiyatı eserleri içerik ve tasarım özellikleri açısından çocuğa göre olmalıdır. Bu bağlamda çocuk edebiyatı ürünü ortaya koymak, içerik ve tasarım özellikleri açısından bakıldığında çocuk gerçekliğini anlamayı gerektirir. Bu çalışmanın amacı, Çiğdem Kaplangı’nın çocuk kitaplarını çocuğa görelik ilkesi açısından incelemektir. Bu amaç doğrultusunda Çiğdem Kaplangı’nın 6 adet çocuk kitabı çocuğa görelik ilkesine uygunluk bakımından incelenmiştir. Çalışmada çocuğun gelişim özellikleri ve “çocuğa görelik” ilkesi dikkate alınarak, ‘Çiğdem Kaplangı’nın kitaplarının çocuğa görelikler açısından taşıması gereken içerik özellikleri: Konu, tema (izlek), karakter(ler), dil ve anlatım, ileti ve çevre’ ve ‘Çiğdem Kaplangı’nın kitaplarının çocuğa görelikler açısından taşıması gereken tasarım özellikleri: Kâğıt, sayfa düzeni ve resimlemeler’ başlıkları altında incelenmiştir. Bu başlıklar belirlenirken alanyazın taranarak çocuğa görelik ilkesinin nasıl ele alınması gerektiği üzerinde durulmuştur. Bu değerlendirmede Çakır (2013)’ın ‘‘Türkçe Ders Kitaplarındaki Öykülerin Çocuğa Görelik İlkesi Açısından İncelenmesi’’ adlı çalışmasından yararlanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çiğdem Kaplangı, çocuğa görelik ilkesi, içerik özellikleri, tasarım özellikleri, çocuk edebiyatı, çocuk kitapları

Kaynakça

• Burç, B. (2013). Rıfat Ilgaz’ın ‘‘Bacaksız’ın başından geçenler’’ adlı hikâye serisindeki eserlerin çocuğa görelik ilkesi açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Çakır, P. (2013). Türkçe ders kitaplarındaki öykülerin çocuğa görelik ilkesi açısından incelenmesi. Turkish Studies, 8(1), 1171-1180.
• Çetin, N. (2003). Roman Çözümleme Yöntemi. Ankara: Öncü Basımevi.
• Güleryüz, H. (2003). Yaratıcı Çocuk Edebiyatı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Karagöz, B. (2017). Türkçe öğretmeni adaylarının çocuk ve gençlik edebiyatı yapıtlarının temel özelliklerini bilme yeterlikleri. Turkish Studies, 12(14), 211-230.
• Karagöz, B. (2018a). Ortaokul 5. sınıf öğrencilerinin resimli çocuk kitaplarına ilişkin tepkileri üzerine bir inceleme. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(4), 1198-1218.
• Karagöz, B. (2018b). Resimli Çocuk Kitaplarında Gözden Kaçan Bir Alan: İleti sorunsalı (Anne Tavuk Anlatıyor Serisi Örneği). Elektronik Bilimler Dergisi, 68, 1765-1786.
• Karagöz, B. (2018c). Tahir Alangu’nun Derleyip Yazdığı Masalların Konunun Yapılandırılmasını Zayıflatan Ögeler Açısından İncelenmesi. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 13/1, 63-77.
• Karagöz, B. (2019). Trt Çocuk Dergisi’ndeki kitap tanıtımları üzerine betimsel bir inceleme. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 8(1), 512-537.
• Küçük, E. E. (2005). İlköğretim 6, 7 ve 8. Sınıflarda Okutulan Türkçe Kitaplarındaki Düz Yazı Metinlerinin Çocuğa Görelik İlkesine ve Metinlerin İçerdiği Eğitsel İletilere Göre İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, FIRAT ÜNİVERSİTESİ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elâzığ
• MEB (2019). Türkçe Dersi (1-8.Sınıflar) Öğretim Programı, Ankara.
• Sever, S. (2007). İlköğretimde Çocuk Edebiyatı. Eskişehir:Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Sever, S. (2012). Çocuk ve edebiyat. (6. Baskı). İzmir: Tudem.
• Şimşek, T. (2011). Kuramdan uygulamaya çocuk edebiyatı el kitabı. (1. Baskı). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Şirin, M. R. (1998). 99 Soruda Çocuk Edebiyatı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2003). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları .
• Yıldırım, K. (2010). “Nitel araştırmalarda niteliği artırma”. İlköğretim Online, 9 (1), 79- 92.
• Yıldırım, A.,& Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (8.Basım). Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yurttaş, H. (1997). “Çocuk ve Kitap” Ana Dili Eğitimi ve Çocuk Kitapları Sempozyumu. Ankara: Ankara Üniversitesi TÖMER Dil Öğretim Merkezi Yayını, 56-64.
• Kaplangı, Ç. (2017). Dostluk Gemisi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Kaplangı, Ç. (2017). Aramızda Beyaz Bir Çizgi.İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Kaplangı, Ç. (2018). Kahraman Berber Mutsuzluğa Karşı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Kaplangı, Ç. (2018). Yıldız Kuşu. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Kaplangı, Ç.(2018). Şatoda Kahvaltı. İstanbul : Yapı Kredi Yayınları.
• Kaplangı, Ç.(2019).Aydaki Dede. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.