Ortaokul Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Bireysel Barışa Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenlerce İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 377 - 386, 31.12.2020

Bahadır Kılcan Osman Çepni Tevfik Palaz

Öz

Bu çalışmanın amacını, ortaokul sekizinci sınıf öğrencilerinin bireysel barışa yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından belirlenmesi oluşturmaktadır. Çalışma nicel araştırma yöntemi içerisinde yer alan tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya, 2017-2018 eğitim öğretim yılında, Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı Ankara ili Mamak ilçesinde bulunan devlet okullarında öğrenim gören 8. sınıf öğrencileri katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak 18 maddeden oluşan “Bireysel Barışa Yönelik Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmanın amacı çerçevesinde katılımcılardan elde edilen verilerin analizinde SPSS programından yararlanılarak frekans, yüzde ve aritmetik ortalama analizi yapılmıştır. Ayrıca katılımcılara ait bağımsız değişkenler ile onların bireysel barışa yönelik tutum puanları arasındaki farklılıkların tespiti için ise t-testi ve ANOVA testleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda katılımcıların bireysel barışa yönelik tutumlarının onların cinsiyet, kardeş sayısı, aile gelir durumu ve arkadaş sayısı değişkenlerine göre farklılaşmadığı ancak küs olunan arkadaş değişkenine göre farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ortaokul öğrencileri, Bireysel barış, Tutum

Kaynakça

• Apaydın, Ç. ve Aksu, M. (2012). Öğretmenlerin barış eğitimine ilişkin görüşleri, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 107-130.
• Barash, D. P. andWebel, C. P. (2009). Peace and conflict studies. Thousand Oaks, California: SAGE.
• Bekerman, Z. ve McGlynn, C. (2004). Addressing Ethnic Conflict through Peace Education. International Perspectives. New York: Palgra ve Macmillan.
• Bickmore, K. (1997). Teaching conflict and conflict resolution in school: (Extra-) Curricular considerations. Paper presented at Connections International Social Studies Conference. July. ERİC Document. No: ED421587.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. (7. Baskı). Ankara: Pegem.
• Çoşkun, Y. (2012). İlköğretim programlarında barış eğitimi ve barış eğitimine ilişkin öğretmen görüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
• Danesh, H.B., (2006). Towards an Integrative Theory of Peace Education, Journal of Peace Education. 3(1), pp.62-69.
• Danesh, H. B., and Danesh, R. P. (2004). Conflict-Free Conflict Resolution: Process and Methodology. Peace and Conflict Studies, 11(2), pp. 45-53.
• Demir, S. (2011). Türkiye’de barış eğitimine bakış: tanımlar, zorluklar, öneriler: Nitel inceleme, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(4), 1727-1745.
• Erkman, F. (2013). Barış kültürü. Çalışma, Barış Kültürü ve Eğitimi Çalıştayında sunulmuştur. http://yekuv.org/kitap.pdf, adresinden 04 Ocak 2016 tarihinde erişilmiştir. Galtung, J. (1967). Theories of peace: A synthetic approach to peace thinking. https://www.transcend.org/files/Galtung_Book_unpub_Theories_of_Peace_-_A_Syn thetic_Approach_ to_Peace_Thinking_1967.pdf. adresinden 04 Ocak 2016 tarihinde erişilmiştir.
• Harris, I. M.; Glowinski, J. And Perleberg, N. (1998). Factors that promote implementation of peace education training. Peace Education Miniprints, No. 94. ERİC Document. No: ED429898.
• Haskan, Ö. ve Yıldırım, İ. (2012). Şiddet eğilimi ölçeğinin geliştirilmesi, Eğitim ve Bilim, 37(163), 165-177.
• Iqbal, A. and Arshad, A. (2012). Role of Peace Education in Restoration of Community Confidence in Terrorism Affected Areas of Pakistan: Case of District Swat, Khyber Pakhtunkhwa Province. Central Asia Journal, 70, Winter
• İmamoğlu, H. V. ve Bayraktar, G. (2014). Türk ve Macar üniversite öğrencilerinin barış kavramına ilişkin algılarının karşılaştırılması, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 20-44.
• Jenkins, T. (2008). International Institute on peace Education: Twenty-six Years Modelling on Critical Participatory Peace Pedagogy, Journal of Peace Educational Social Justice, 2(2), 144-150.
• Karaman-Kepenekçi, Y. (2010). Üniversite öğrencilerinin ulusal ve uluslararası barışa ilişkin görüşleri, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 43(2), 27-49.
• Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemi. (21. Baskı). Ankara: Nobel.
• Kartaltepe, O. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin barış eğitimine yönelik görüşlerinin incelenmesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Kenya Ministry of Education Science and Technology [KMEST], (2014). Education sector policy on peace education (online version). http://www.adeanet.org/portalv2/en/system/files/peace_education_policy_0.pdf adresinden 05 Ocak 2018 tarihinde erişilmiştir.
• Kester, K. (2007). Peace Education: Experience and Story telling as Living Education. Peace and Conflict Review, 2(2) pp.23-34.
• Kılcan, B. (2018). Bireysel barışa yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Journal of History Culture and Art Research, 7(1), 398-413.
• Mardin, N. B. (2013). Barış eğitimi. Çalışma, Barış Kültürü ve Eğitimi Çalıştayında sunulmuştur. http://yekuv.org/kitap.pdf, adresinden 04 Ocak 2016 tarihinde erişilmiştir.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2006). Okullarda Şiddetin Önlenmesi, Genelge no: 2006/26. Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü. https://drive.google.com/drive/folders/0B3q04ArEN9ikN2MzZjJlYmUtNzFiZC00OWEwLTgyOWUtMTZlOGMxMWI1Nzgw?ddrp=1&hl=tr adresinden 09 Şubat 2019 tarihinde erişilmiştir.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2009). Eğitim Ortamlarında Şiddetin Önlenmesi ve Azaltılması, Genelge no: 2009/09. Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü. https://drive.google.com/drive/folders/0B3q04ArEN9ikMzRkOD JhNzUtMmJjNy00ZTViLTg3ODAtZjc2MzQyZTBlNzRk?ddrp=1&hl=tr adresinden 09 Şubat 2019 tarihinde erişilmiştir.
• Okumuş, E. (2018). Umran ilmi, çatışma çözümü ve barış, İbn Haldun Çalışmaları Dergisi, 3(1), 1-30.
• Önal, G. ve Arsal, Z. (2015). İlkokul ve ortaokul öğretim programlarında barış eğitimi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 176-191.
• Özkan, Y. ve Çifci, E. G. (2010). Düşük sosyo-ekonomik düzeydeki ilköğretim okullarında akran zorbalığı, İlköğretim Online, 9(2), 576-586.
• Page, J. (2008). Peace education: Exploring ethical and philosophical foundations. Charlotte: Information Age.
• Pişkin, M. (2010). Ankara’daki ilköğretim öğrencileri arasında akran zorbalığının incelenmesi, Eğitim ve Bilim, 35(156), 175-189.
• Sağkal, A. S. (2011). Barış eğitimi programının ilköğretim 6. sınıf öğrencilerinin saldırganlık eğilimleri, empati düzeyleri ve barışa ilişkin görüşleri üzerindeki etkisinin incelenmesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Sağkal, A. S. (2015). Barış eğitimi programının dokuzuncu sınıf öğrencilerinin şiddete yönelik tutumları, sosyal problem çözme becerileri ve sınıf iklimi üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Sağkal, A. S., Türnüklü, A. ve Totan, T. (2012). Kişilerarası barış için empati: Barış eğitiminin empati becerilerine etkileri, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2), 1447-1460.
• Sara, C. H. (2005). Transforming World views: The Case of Education for Peace in Bosnia and Herzegovina. Journal of Transformative Education, 3(1), pp.40-46. Tavşancıl, E. (2010). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. (4. Baskı). Ankara: Nobel.
• Tillman, D. (2014). 8-14 yaş grubu öğrencileri için yaşayan değerler eğitimi etkinlikleri (V. Aktepe Çev. Ed.). Konya: Eğitim.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi [TBMM] Araştırma Komisyonu (2007). Çocuklarda ve Gençlerde Artan Şiddet Eğilimi ile Okullarda Meydana Gelen Olayların Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan (10/337,343,356,357) Esas Numaralı Meclis Araştırma Komisyon Raporu. http://www.sck.gov.tr/Tbmm/%C3%87ocuklarda%20ve%20Gen%C3%A7lerde%20Artan%20%C5%9Eiddet%20E%C4%9Filimi%20-%20B%C3%B6l%C3%BCm%20I.pdf adresinden 09 Şubat 2019 tarihinde erişilmiştir.
• Uz-Baş, A., Öz, F. S. ve Topçu-Kabasakal, Z. (2012). İlköğretim ve ortaöğretim okullarında reaktif ve proaktif saldırganlık: Okul psikolojik danışmanlarının görüş ve yaklaşımları, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 354 – 370.
• Yeşilçayır, C. (2018). Savaş ve barış hakkındaki düşünceleri bağlamında Erasmus’u konumlandırma sorunu. Beytulhikme An International Journal of Philosophy, 8(1), 215-231.
• Yıldıran, G. (2013). Barış, eşitlik, hakkaniyet, adalet. Çalışma, Barış Kültürü ve Eğitimi Çalıştayında sunulmuştur. http://yekuv.org/kitap.pdf, adresinden 04 Ocak 2016 tarihinde erişilmiştir.
• Yılmaz, H. (2007). Ortaöğretim ‘Din kültürü ve ahlâk bilgisi’ dersi programının barış eğitimi açısından değerlendirilmesi. R. Kaymakcan, S. Kenan, H. Hökelekli, Ş. Arslan ve M. Zengin (Ed.), Değerler ve eğitimi uluslararası sempozyumu, (ss. 697-713). İstanbul: DEM.