Sınıf Rehber Öğretmenlerinin Bakış Açısından Rehberlik Hizmetleri

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 331 - 344, 31.12.2021

Adem Bayar Recep Ekim

Öz

Rehberlik hizmetlerinin amacına ulaşmaması veya yetersiz kalması birçok problemi de beraberinde getirmektedir. Bu çalışmada sınıf öğretmenlerinin rehberlik hizmetlerine dair görüşlerini ortaya konulması, rehberlik hizmetlerinde karşılaştıkları sorunların ve çözüm önerilerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Böylece rehberlik hizmetlerinin daha etkili sunulması sağlanacaktır. Bu çalışma olgubilim deseni ile şekillendirilmiş nitel bir araştırmadır. Çalışma grubu farklı tür ve kademedeki okullarda sınıf rehber öğretmenliği yapan 14 katılımcıdan oluşmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak gerekli uzman görüşü alınıp ön test uygulaması yapıldıktan sonra son şekli verilmiş 10 sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle incelenmiştir. Katılımcılar rehberlik kavramını yardımcı olmak, yol göstermek, öğrenciyi tanımak, öğrencinin sorunlarını çözmek, öğrenciye destek olmak, öğrenciyi yönlendirmek ve motive etmek kavramları ile açıklamışlardır. Rehberlik hizmetlerinde karşılaşılan sorunlar ise sınıf rehber öğretmeninden kaynaklı sorunlar, ders saatinden kaynaklı sorunlar, veliden kaynaklı sorunlar, öğrenciden kaynaklı sorunlar, okul rehber öğretmeninden kaynaklı sorunlar, okuldan kaynaklı sorunlar çerçevesinde ele alınmıştır. Katılımcılar, rehberlik hizmetlerinin daha etkin bir şekilde gerçekleştirilmesi için paydaşlar arasındaki işbirliğini geliştirmeye yönelik tedbirler alınması, sadece anketlerle yapılan rehberlik faaliyetleri yerine yüz yüze rehberlik faaliyetlerinin yürütülebileceği bir rehberlik sisteminin oluşturulması gibi birtakım önerilerde bulunmuşlardır.

Anahtar Kelimeler

Rehberlik, Rehberlik Hizmetleri, Sorun

Kaynakça

• Akkoyun, F. (1995). PDR’de ünvan ve program sorunu: Bir inceleme ve öneriler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(6), 1-21.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri SPSS uygulamalı (6. Baskı). Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Bakioğlu, A. ve Gayık Asyalı, S. (2005). Rehber öğretmenlerin bulundukları kariyer evrelerine göre okul yönetimini algılayışlarının niteliksel olarak incelenmesi. Atatürk Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 89-110.
• Balcı, A. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma: Yöntem, teknik ve ilkeleri (5. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
• Baymur, F. (1971). Okullarımızda önemli bir sorun: Rehberlik. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Basımevi.
• Bogdan, R. C. & Biklen, S. K. (2007). Qualitative research for education: An introduction theories and methods (5th Ed.). Boston: Pearson Education Inc.
• Bradshaw, F.F. (1936). The Scope and aim of a personnel program, Ed. Rec. 17, 121.
• Chılsholm, L. L. (1945). Guiding youth In the secondary school. New York: American Book Co.
• Coll, K. M. & Freeman, B. (1997). Role conflict among elementary school counselors: A national comparison with middle and secondary school counselors. Elementary School Guidance & Counseling, 31(4), 251-261.
• Creswell, J. W. (1998). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five traditions. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Çepni, S. (2007). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Dinkmeyer, D. (1973). Readings in guidance in the elemantary schools. NewYork: McGraw-Hill.
• Doğan, S. (1998). Counseling in Turkey: Current status and future challange [Türkiye‟ de psikolojik danışma: Şimdiki durum ve gelecek sorunları]. Education Policy Analysis Archives, 6 (12), 1-12.
• Doğan, S. (2000). Okul rehberliği ve danışmanlığı alanında çağdaş bir yaklaşım: Kapsamlı rehberlik programı modeli. Türk Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Dergisi, 2 (13), 56 –64.
• Ekiz, D. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri: Yaklaşım, yöntem ve teknikler. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Girgin, G. (2012). Çağdaş eğitim sistemlerinde öğrenci kişilik hizmetleri ve rehberlik. A. Kaya, (Ed.), Psikolojik danışma ve rehberlik (2-23). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Gökçakan, Z. ve Özer, R. (1999). Rehber öğretmenlerde tükenmişlik. Rize Rehberlik ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü Yayınları, No: 9.
• Görkem, N. (1985). Öğrencilerin rehberlik uzmanlarından gördükleri hizmetlerle bekledikleri hizmetler arasındaki fark. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi.
• Grix, J. (2010). The Foundations of research. London: Palgrave Macmillan.
• Jones, A., Steffler B. & Stewart N.R. (1970). Principles of guidance (Sixth Ed.). Mc Graw-Hill Book Cow. New York.
• Kantarcıoğlu, S. (1974). Rehberlik. Ankara: Çam Matbaa.
• Karataş, Z. ve Şahin Baltacı, H. (2013). Ortaöğretim kurumlarında yürütülen psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerine yönelik okul müdürü, sınıf rehber öğretmeni, öğrenci ve okul rehber öğretmeninin (psikolojik danışman) görüşlerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2), 427-460.
• Kepçeoğlu, M. (1986). Okullardaki psikolojik danışma ve rehberlik uygulamalarının temel sorunları. Journal of Human Sciences, 1, 403-406.
• Kepçeoğlu, M. (1995). Psikolojik danışma ve rehberlik. Ankara: Özerler Matbaası.
• Kepçeoğlu, M. (2004). Psikolojik danışma ve rehberlik. İstanbul: Alkım Yayınevi.
• Kulaksızoğlu, A. (1990). Rehber ve psikolojik danışmanların algıladıkları mesleki sorunlar. I. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildiriler, 1, 307-313.
• Kuzgun, Y. (1988). Rehberlik ve psikolojik danışma. Ankara: ÖSYM Eğitim Yayınları.
• Kuzgun, Y. (2011). Rehberlik ve psikolojik danışma. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kvale, S. (1996). Interviews: An introduction to qualitative research interviewing. London: Sage.
• Marshall, C. & Rossman, G. B. (1999). Designing qualitative research (3rd ed). Thousand Oaks: Sage.
• Mathewson, R. H. (1962). Guidance policy and practice, (Third Ed.) Harper and Row, Publishers, New York.
• McDanıel, H.B. (1956). Guidance ın the modern school, Holt, Rinehart and Winston, New York.
• McMillan J. H. (2004). Educational research: Fundamentals fort he consumer.(4th ed) Boston: Allyn and Bacon.
• Merriam, A. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. (S.Turan, Çev.). Ankara: Nobel Yayınları.
• Moracco, J. C., Butcke, P. G., & McEwen, M. K. (1984). Measuring stress in school counselors: Some research findings and implications. School Counselor, 32(2), 110–118
• Mortensen, D.G. ve Schmuller, A.M. (1966). Guidance In today's schools (Second Ed.) John Wiley and Sons, New York.
• Neuman, L. W. (2014). Social research methods: Qualitative and quantitative approaches (Seventh Ed.). Essex: Pearson Education Limited.
• Neuman, W. L. & Robson, K. (2014). Basics of social research. Toronto: Pearson Canada.
• Ohlsen, M. (1964). Guidance services In the modern school. Harcourt Brace and World, New York.
• Özdemir, M. (2010). Nitel veri analizi: Sosyal bilimlerde yöntembilim sorunsalı üzerine bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (1), 323-343.
• Patton, M. Q. (1990). Qualitative evaluation and research methods ( 2nd ed.). Newbury Park, CA: Sage.
• Patton, M. L. (2010). Proposingempiricalresearch: A Guidetothefundamentals. Glendale, CA: Pyrczak Publishing.
• Smıth, E. G. (1951). Principles and practices of guidance program, Mc Millan Co., New York.
• Tan, H. (1969). Rehberliğin esasları (2. Baskı). Ankara: Ayyıldız Matbaası.
• Tan, H. (1986). Psikolojik yardım ilişkileri: Danışma ve psikoloji. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Tan, H. (2000). Psikolojik danışma ve rehberlik. İstanbul: Alkım Yayıncılık.
• Tiedeman D. V. & Field F. L. (1963). Guidance: The science of purposeful action applied through education, Harvvard Educational Review Vol. 32, 483-501.
• VanZandt, C. E. & Perry, N. S. (1992). Helping the rookie school counselor: A mentoring project. The School Counselor, 39(3), 158-163.
• Wilgus, E. & Shelley, V. (1988). The role of the elementary-school counselor: Teacher perceptions, expectations, and actual functions. The School Counselor, 35(4), 259-266.
• Yeşilyaprak, B. (1999). Sınıf öğretmenlerinin rehberlik açısından rol ve işlevleri. Milli Eğitim Dergisi, 144(27), 30, Ankara.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• İnternet Kaynakları: https://dokuz8haber.net/toplum-yasam/saglik/verilerle-ruh-sagligi-turkiyede-antidepresan-kullanimi-oecd-ortalamasina-gore-iki-kat-artmis-durumda.
• http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/56/01/746301/dosyalar/2012_11/30010048_rehberlntarhes.pdf https://sozluk.gov.tr.
• https://www.haberturk.com/korkutan-aciklama-okulda-siddet-artabilir-1921224.