Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

COVID-19 Pandemi Sürecinin Özel Gereksinimli Adölesanların Beslenme Davranışları Üzerine Etkisi

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 2, 298 - 307, 31.12.2022

Öz

Bu çalışmada, koronavirus (COVID-19) pandemisi sürecinin özel gereksinimli adölesanların beslenme durumu üzerine etkisinin incelenmek amaçlandı. Bu kesitsel çalışma 12-18 yaş arasındaki 51 zihinsel engelli öğrenci ile gerçekleştirildi. Veriler “Tanıtıcı Bilgi Formu”, “Özel Gereksinimli Çocukların Beslenme Davranışları Formu” ve “Özel Gereksinimli Çocukların Beslenmesine İlişkin Ebeveyn Davranışları Formu” ile toplandı. Öğrencilerin beden kütle indeksi ortalaması pandemi sırasında pandemi öncesine göre daha yüksekti (26.68±7.66, 29.08±8.11, t=-8.358, p<0.001). Pandemi sırasında pandemi öncesine göre obez öğrencilerin sayısında artış tespit edildi (%29.4, %43.1, 2= 26.605, p<0.001). Doyduktan sonra yemek yiyen, öğün aralarında yemek yiyen, öğün aralarında atıştırmalık tüketen ve öğün saatinde atıştırmalık tüketen öğrenci sayısı pandemi sırasında öncesine göre daha fazlaydı (p<0.05). Çocuğuna özel diyet uygulayan, çocuğun yaşına uygun günlük verilmesi gereken besin porsiyonlarını düzenleyen, çocuğun tükettiği yiyeceklerin besin değerine dikkat eden ve çocuğun dengeli beslenmesine dikkat eden annelerin sayısı pandemi öncesinde pandemi sırasına göre daha fazlaydı (p<0.001). Özel gereksinimli çocukların pandemi sırasında pandemi öncesine göre beslenme düzenlerinin bozulduğu ve bu çocuklarda ağırlık artışı olduğu tespit edildi. Özel gereksinimli çocuklar ve tüm ailenin beslenme düzeninin iyileştirmesi amacıyla bu çocukların ailelerine sağlıklı beslenme ilkeleri hakkına eğitimler verilmesi gereklidir.

Kaynakça

  • Akçay, E., & Başgül, Ş. S. (2020). Pandemic and children with special needs/at risk. In E. Ercan, Ç. Yektaş, A. Tufan, & Ö. Bilaç (Eds.), COVID-19 Pandemisi ve Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı (1st ed., pp. 55–61). Türkiye Klinikleri.
  • Al-Balushi, B., & Essa, M. M. (2020). The impact of COVID-19 on children − parent ’ s perspective. International Journal of Nutrition, Pharmacology, Neurological Diseases, 10, 164–665. https://doi.org/10.4103/ijnpnd.ijnpnd
  • Arabi, Y. M., Murthy, S., & Webb, S. (2020). COVID-19: A novel coronavirus and a novel challenge for critical care. Intensive Care Medicine, 46(5), 833–836. https://doi.org/10.1007/s00134-020-05955-1
  • Araújo, L. A. De, Frederico, C., Marcos, J., Azevedo, C. De, & Tarro, G. (2020). The potential impact of the COVID-19 pandemic on child growth and development : a systematic review ଝ. Jornal de Pediatria, Article in. https://doi.org/10.1016/j.jped.2020.08.008
  • Carpenter, L., Boan, A., Wahlquist, A., Cohen, A., Charles, J., Jenner, W., & Hill, E. (2017). The prevalence of autism spectrum disorder in school aged children: Population based screening and direct assessment. International Meeting for Autism Research.
  • de Graaf, G., Engelen, J. J. M., Gijsbers, A. C. J., Hochstenbach, R., Hoffer, M. J. V., Kooper, A. J. A., Sikkema-Raddatz, B., Srebniak, M. I., van der Kevie-Kersemaekers, A. M. F., van Zutven, L. J. C. M., & Voorhoeve, E. (2017). Estimates of live birth prevalence of children with Down syndrome in the period 1991–2015 in the Netherlands. Journal of Intellectual Disability Research, 61(5), 461–470. https://doi.org/10.1111/jir.12371
  • Esteban-Figuerola, P., Canals, J., Fernández-Cao, J. C., & Arija Val, V. (2019). Differences in food consumption and nutritional intake between children with autism spectrum disorders and typically developing children: A meta-analysis. Autism, 23(5), 1079–1095. https://doi.org/10.1177/1362361318794179
  • Foley, J. T., Lloyd, M., Vogl, D., & Temple, V. A. (2014). Obesity trends of 8-18 year old Special Olympians: 2005-2010. Research in Developmental Disabilities, 35(3), 705–710. https://doi.org/10.1016/j.ridd.2013.12.005
  • Fombonne, E. (2018). Editorial: The rising prevalence of autism. Journal of Child Psychology and Psychiatry and Allied Disciplines, 59(7), 717–720. https://doi.org/10.1111/jcpp.12941
  • Kim, M. A., Yi, J., Jung, S. M., Hwang, S., & Sung, J. (2021). A qualitative study on parents’ concerns about adult children with intellectual disabilities amid the COVID-19 pandemic in South Korea. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, February, 1–11. https://doi.org/10.1111/jar.12875
  • Kogan, M. D., Vladutiu, C. J., Schieve, L. A., Ghandour, R. M., Blumberg, S. J., Zablotsky, B., Perrin, J. M., Shattuck, P., Kuhlthau, K. A., Harwood, R. L., & Lu, M. C. (2018). The Prevalence of parent- reported autism spectrum disorder among US children. Pediatrics, 142(6), e20174161.
  • Maïano, C., Hue, O., Morin, A. J. S., & Moullec, G. (2016). Prevalence of overweight and obesity among children and adolescents with intellectual disabilities: A systematic review and meta-analysis. Obesity Reviews, 17(7), 599–611. https://doi.org/10.1111/obr.12408
  • Mashudi, S. (2016). An analysis of a relation between personal factors and balance nutrition perceptions among families living in down syndrome endemic area ( A study of the role of nurse as a health educator). International Seminar on Education “Education Trends for Future Society,” 347–349.
  • Philippe, K., Chabanet, C., Issanchou, S., & Monnery-patris, S. (2021). Child eating behaviors , parental feeding practices and food shopping motivations during the COVID-19 lockdown in France: (How) did they change ? Appetite, 161, 105132. https://doi.org/10.1016/j.appet.2021.105132
  • Pietrobelli, A., Pecoraro, L., Ferruzzi, A., Heo, M., Faith, M., Zoller, T., Antoniazzi, F., Piacentini, G., Fearnbach, N., & Heymsfield, S. (2020). Effects of COVID-19 lockdown on lifestyle behaviors in children with obesity living in Verona , Italy: A longitudinal study. Obesity, Publiseh o(00), 1–4. https://doi.org/10.1002/oby.22861
  • Ptomey, L. T., Walpitage, D. L., Mohseni, M., Dreyer Gillette, M. L., Davis, A. M., Forseth, B., Dean, E. E., & Waitman, L. R. (2020). Weight status and associated comorbidities in children and adults with Down syndrome, autism spectrum disorder and intellectual and developmental disabilities. Journal of Intellectual Disability Research, 64(9), 725–737. https://doi.org/10.1111/jir.12767
  • Renzo, D., Med, J. T., Renzo, L. Di, Gualtieri, P., Pivari, F., Soldati, L., Attinà, A., Cinelli, G., Leggeri, C., Caparello, G., Barrea, L., Scerbo, F., Esposito, E., & Lorenzo, A. De. (2020). Eating habits and lifestyle changes during COVID ‑ 19 lockdown: An Italian survey. Journal of Translational Medicine, 18, 229. https://doi.org/10.1186/s12967-020-02399-5
  • Ruiz-Roso, M. B., Padilha, P. de C., Mantilla-Escalante, D. C., Ulloa, N., Brun, P., Acevedo-Correa, D., Peres, W. A. F., Martorell, M., Aires, M. T., Cardoso, L. de O., Carrasco-Marín, F., Paternina-Sierra, K., Montero, J. E. R.-M. P. M., Bernabè, G., Pauletto, A., Taci, X., Visioli, F., & Dávalos, A. (2020). Covid-19 confinement and changes of adolescent’s dietary trends in Italy, Spain, Chile, Colombia and Brazil. Nutrients, 12(6), 1807. https://doi.org/10.3390/nu12061807
  • Rundle, A. G., Park, Y., Herbstman, K. B., Kinsey, E. W., & Wang, Y. C. (2020). COVID-19 – related school closings and risk of weight gain among children. Obesity, 28(6), 1007–1009. https://doi.org/10.1002/oby.22813
  • Sayal, K., Prasad, V., Daley, D., Ford, T., & Coghill, D. (2018). ADHD in children and young people: prevalence, care pathways, and service provision. The Lancet Psychiatry, 5(2), 175–186. https://doi.org/10.1016/S2215-0366(17)30167-0
  • Skinner, A. C., Ravanbakht, S. N., Skelton, J. A., Perrin, E. M., & Armstrong, S. C. (2018). Prevalence of Obesity and Severe Obesity in US Children, 1999–2016. Pediatrics, 141(3), e20173459. https://doi.org/10.1542/peds.2017-3459
  • Stefanowicz-Bielska, A., Wierzba, J., Stefanowicz, J., & Chamienia, A. (2020). Factors affecting the prevalence of overweight and obesity in children with Down syndrome. Minerva Pediatrica, Online fir. https://doi.org/10.23736/S0026-4946.20.05694-7
  • Su, X., Lau, J. T. F., Yu, C. M., Chow, C. B., Lee, L. P., But, B. W. M., Yam, W. K. L., Tse, P. W. T., Fung, E. L. W., & Choi, K. C. (2014). Growth charts for Chinese Down syndrome children from birth to 14 years. Archives of Disease in Childhood, 99(9), 824–829. https://doi.org/10.1136/archdischild-2013-304494
  • Wang, J., Gao, Y., Kwok, H. H. M., Huang, W. Y. J., Li, S., & Li, L. (2018). Children with intellectual disability are vulnerable to overweight and obesity: A cross-sectional study among Chinese children. Childhood Obesity, 14(5), 316–326. https://doi.org/10.1089/chi.2018.0015
  • Yersel, Ö., Akbaş, A., & Durualp, E. (2021). Daily activities of children with special needs during the pandemic. Eurasian Journal of Researches in Social and Economics, 8(1), 126–145.
  • Zablotsky, B., Black, L. I., Maenner, M. J., Schieve, L. A., Danielson, M. L., Bitsko, R. H., Blumberg, S. J., Kogan, M. D., & Boyle, C. A. (2019). Prevalence and trends of developmental disabilities among children in the United States: 2009–2017. Pediatrics, 144(4), 2009–2017. https://doi.org/10.1542/peds.2019-0811
  • Zemrani, B., Gehri, M., Masserey, E., Knob, C., & Pellaton, R. (2021). A hidden side of the COVID-19 pandemic in children : the double burden of undernutrition and overnutrition. International Journal for Equality in Health, 20(44), 1–4. https://doi.org/10.1186/s12939-021-01390-w
Toplam 27 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Eğitim Üzerine Çalışmalar
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Meltem Kürtüncü 0000-0003-3061-5236

Aylin Kurt 0000-0002-5521-0828

Nilüfer Tatoğlu 0000-0002-9266-3041

Yayımlanma Tarihi 31 Aralık 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022 Cilt: 7 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Kürtüncü, M., Kurt, A., & Tatoğlu, N. (2022). COVID-19 Pandemi Sürecinin Özel Gereksinimli Adölesanların Beslenme Davranışları Üzerine Etkisi. Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 7(2), 298-307.