Sivaslı Halk Ozanı Serdarî’nin Şiirlerinin Kök Değerler Açısından İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 275 - 297, 31.12.2023

Merve Kiriş , Selman Ablak

Öz

Bu araştırmanın amacı Sivaslı Halk ozanı Serdarî’nin şiirlerini, öğretim programlarında yer alan kök değerler (adalet, sabır, saygı, sevgi, sorumluluk, dostluk, dürüstlük, öz denetim, yardımseverlik ve vatanseverlik) açısından incelemek ve bu değerlerin nasıl, ne sıklıkta ve ne oranda işlendiğini analiz etmektir. Nitel araştırma yöntemiyle yürütülen bu çalışmada veri toplama tekniği olarak döküman incelemesi kullanılmıştır. Araştırmanın veri kaynağını Ahmet Özdemir’in “Şarkışlalı Aşık Serdarî ve Yöre Halk Şairleri” isimli kitabında yer verdiği Sivaslı Halk ozanı Serdarî’nin 31 adet şiiri oluşturmaktadır. Verilerin analizindeyse içerik analizi ve nitel verilerin sayısal analizi birlikte kullanılmıştır. Araştırmanın sonucuna göre; Sivaslı halk ozanı Serdarî’nin öğretim programlarında yer alan on kök değerden dokuzunun farklı frekanslarda ve yüzdelerde yer aldığı tespit edilmiştir. Bu şiirlerde en çok frekansa ve yüzdeye sahip olan kök değerler sırasıyla; öz denetim değeri (f68; %19,26), sevgi değeri (f60; %17,00), adalet değeri (f58; 16,43), vatanseverlik değeri (f48; %13,60), sorumluluk değeri (f44; %12,47), saygı değeri (f34; %9,63), dürüstlük değeri (f22; %6,23), sabır değeri (f18; %5,10), yardımseverlik değeri (f1; %0,28) şeklinde belirlenmiştir. Belirlenen bu frekans ve yüzdeler ile Sivaslı Serdarî’ ye ait şiirlerin kök değerler açısından zengin bir içeriğe sahip olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sivaslı Halk Ozanı Serdarî, Şiir, Değer, Değerler Eğitimi

Kaynakça

• Aslanoğlu, İ. (2006). Sivas Meşhurları (C. 2). Sivas Valiliği Kültür ve Tarih Araştırmaları Merkezi Yayınları.
• Bebek, A. (2020). Dadaloğlu Şiirleri’ nin Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi ve Ortaokul Sosyal Bilgiler Ders Kitapları İçin Şiir Önerileri [Yüksek Lisans]. Niğde Ömer Halis Demir Üniversitesi.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (14. bs). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Can, D. T. (2012). Çocuk Edebiyatı Üzerine Bir Araştırma: Tanımlar, Türler ve Teoriler [Doktora Tezi]. Ege Üniversitesi.
• Gez, A., & Çinpolat, E. (2022). Sosyal Bilgiler Eğitimi Alanında Edebi Ürünlerle İlgili Hazırlanan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 51(233), 535-555.
• Gökdemir, S. (2019). 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Türkülerle Değerler Eğitimi [Yüksek Lisans]. Marmara Üniversitesi.
• Göktürk, H. (2022). Değerler Eğitimi Bağlamında Aşık Tarzı Türk Şiir Geleneğinin İncelenmesi [Yüksek Lisans]. Sakarya Üniversitesi.
• Karataş, Z. (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 62-80.
• Kaya, D. (2009). Sivas Halk Şairleri (C. 5). Sivas Valiliği Kültür ve Tarih Araştırmaları Merkezi Yayınları.
• Kaya, G., & Canbulat, T. (2018). Hayat Bilgisi Dersi Değerlerinin Öğretiminde Halk Ozanlarının Önemi: Neşet Ertaş Örneği. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi. 5(14), 147-159.
• Kaymakcı, S. (2013). Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Sözlü ve Yazılı Edebi Türlerin Kullanım Durumu. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi. 20, 230-255.
• Kıral, B. (2020). Nitel Bir Veri Analizi Yöntemi Olarak Döküman Analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 15, 170-189.
• Kurtoğlu, F. S. (2017). Aşık Veysel’in Şiirlerini Değerler Eğitimi Açısından Okumak. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi. 83, 101-123.
• Milli Eğitim Temel Kanunu, 1739 (1973). https://www.mevzuat.gov.tr/
• Otluoğlu, R. (2001). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Yazılı Edebiyat Ürünlerinin Ders Aracı Olarak Kullanımının Duyuşsal Davranış Özelliklerini Kazanmaya Etkisi [Yüksek Lisans]. Marmara Üniversitesi.
• Özdemir, A. (1997). Şarkışlalı Aşık Serdari ve Yöre Halk Şairleri. Şarkışla Kültür Sanat ve Sosyal Dayanışma Derneği.
• Özer, H. (2016). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Edebi Ürünlerin Kullanımı ve Değer Aktarımındaki Katkılarına Yönelik Öğretmen Adaylarının Görüşleri [Yüksek Lisans]. Anadolu Üniversitesi.
• Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı. (2017).
• TDK. (2005). TDK TÜRKÇE SÖZLÜK (10. bs). Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Turhan, M., & Kova, Ö. (2012). Değerler Eğitimi Açısından Türk Halk Müziği ve Halk Ozanları: Neşet Ertaş, Âşık Mahsuni Şerif, Âşık Veysel ve Özay Gönlüm Bağlamında Bir İnceleme. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi, 3(6), 117-128.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (12. bs). Seçkin Yayıncılık.