Geometrik Şekiller ve Cisimler Konusunda Kavram Karikatürü Kullanımının Öğrencilerin Akademik Başarılarına Etkisi

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 2, 147 - 160

Bahar Köşker , Yasin Gökbulut

Öz

Bu çalışmanın amacı, ilkokul 3. sınıf matematik dersinde kavram karikatürleriyle desteklenen öğretim etkinliklerinin öğrencilerin matematik başarıları üzerindeki etkisini araştırmaktır. Araştırma, kontrol grubu olmayan ön-test ve son-test desenine sahip zayıf deneysel bir model kullanılarak yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu, 2021-2022 eğitim öğretim yılında Orta Karadeniz Bölümü’nde yer alan bir ilçede öğrenim gören 13 ( 6 kız, 7 erkek) 3. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen çoktan seçmeli başarı testi, süreç başlangıcında ön test olarak, süreç sonunda ise son test olarak iki kez uygulanmıştır. Süreç içinde de kavram karikatürü etkinlik sayfaları kullanılmıştır. Araştırmaya ait verilerin analizinde Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi (Wilcoxon Signed Rank Test) ve Mann Whitney U testi kullanılmıştır. Yapılan analizler, kavram karikatürleri etkinliklerine dayalı öğretimin matematik dersinde geometrik cisimler ve şekiller konusundaki başarıyı artırdığını, cinsiyetler arasında anlamlı bir fark olmadığını ancak erkek öğrencilerin kız öğrencilere göre ortalama başarısının daha yüksek olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

akademik başarı, geometri öğretimi, kavram karikatürü

Kaynakça

• Ada, S. (2020). 4. Sınıf sosyal bilgiler dersi üretim, dağıtım ve tüketim öğrenme alanında kavram karikatürü kullanımının ders başarısına etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Düzce.
• Akengin, H. & İbrahimoğlu, Z. (2010). Sosyal bilgiler dersinde karikatür kullanımının öğrencilerin akademik başarısına ve derse ilişkin görüşlerine etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29 (2), 1-20.
• Akran, K. (2022). Ortaokul matematik ders kitaplarının gerçekçi matematik eğitimine uygunluğunun incelenmesi. [Yüksek lisans tezi, Siirt Üniversitesi]
• Aksu, M. (1991). Matematik öğretme-öğrenme süreci, matematik öğretimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• Akyıldız, M. & Karadağ, N. (2018). Farklı soru türlerinin zorlukları ve ayırıcılık düzeylerinin incelenmesi. Açıköğretim Uygulamaları Ve Araştırmaları Dergisi, 4(1), 112-122.
• Alkan, G. (2010). Sosyal bilgiler öğretiminde kavram karikatürlerinin öğrenci başarısına etkisi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde.
• Altun, M. (2001). Eğitim fakültesi ve ilköğretim öğretmenleri için matematik öğretimi. Bursa: Erkam Matbaası.
• Avcı, E. & Özenir, Ö. S. & Coşkuntuncer, O. & Özcihan, H. G. & Su, G. (2014). Ortaöğretim öğrencilerinin geometri dersine yönelik tutumları. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 5(3), 304-317.
• Ayyıldız, N. (2010). Coğrafya öğretiminde karikatür materyali kullanımının öğrenci başarısına etkisi. [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. İstanbul.
• Baba, M. (2012). İlköğretim öğrencilerine vatandaşlık bilinci kazandırmada kavram karikatürü kullanımının etkisi. [Yüksek lisans tezi, On Dokuz Mayıs Üniversitesi]
• Baki, A., Kösa, T. ve Karakuş, F. (2008). Uzay geometri öğretiminde 3D dinamik geometri yazılımı kullanımı: öğretmen görüşleri. International Educational Technology Conference, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Balım, A. G., İnel, D., & Evrekli, E. (2008). Fen Öğretiminde Kavram Karikatürü Kullanımının Öğrencilerin Akademik Başarılarına ve Sorgulayıcı Öğrenme Becerileri Algılarına Etkisi. İlköğretim online, 7(1), 188-202.
• Baykul, Y. (2000). İlköğretimde matematik öğretimi: 1-5. sınıflar için. (4. Baskı). Ankara:Pegem a yayıncılık.
• Baysarı, E. (2007). İlköğretim düzeyinde 5. sınıf fen ve teknoloji dersi canlılar ve hayat ünitesi öğretiminde kavram karikatürü kullanımının öğrenci başarısına, fen tutumuna ve kavram yanılgılarının giderilmesine olan etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Burger, W. F., and Shaughnessy, M. (1986). Characterizing the van Hiele levels of development in geometry. Journal for Research in Matematics Education, 17, 1: 31- 48.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2012). Örnekleme yöntemleri. Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş. Çakmak, K. E., Akgün, Ö.E., Karadeniz,Ş. ve Demirel,F. (2019). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Clements, D.H., Swamınathan, S., Hannıbal, M.A. ve Sarma, J. (1999). Young children's concepts of shape. Journal For Research In Mathematics Education, No:30.
• Çalışır, F. (2011). Hayat bilgisi dersinde karikatürlerle öğretimin öğrenci başarısına etkisi. [Yüksek lisans tezi, Osmangazi Üniversitesi]. Eskişehir
• Delice, A., & Sevimli, E. (2010). Geometri problemlerinin çözüm süreçlerinde görselleme becerilerinin incelenmesi: ek çizimler. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 31, 83-102.
• Demir, Y. (2008). Kavram yanılgılarının belirlenmesinde kavram karikatürlerinin kullanılması. [Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi]
• Erdağ, S. (2011). İlköğretim 5. Sınıf matematik dersinde kavram karikatürleri ile destekli matematik öğretiminin, ondalık kesirler konusundaki akademik başarıya ve kalıcılığa etkisi. [Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Evrekli, E. (2010). Fen ve teknoloji öğretiminde zihin haritası ve kavram karikatürü etkinliklerin öğrencilerin akademik başarılarına ve sorgulayıcı öğrenme beceri algılarına etkisi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Gay, L. R., & Airasian, P. (2000). Educational research competencies for analysis and application (6th ed.). Merrill an imprint of Prentice Hall.
• Gökkurt, B. (2014). Ortaokul matematik öğretmenlerinin geometrik cisimler konusuna ilişkin pedagojik alan bilgilerinin incelenmesi. [Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi]. Erzurum
• Güngör, H. (2018). Fen ve teknoloji öğretiminde kavram karikatürü kullanımının ilköğretim 7. sınıf öğrencilerinin akademik başarılarına etkisi. Necmettin Erbakan Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Konya.
• Hızarcı, S. (2004). Sunuş. (Edt: S. Hızarcı, A. Kaplan, A. S. İpek & C. Işık). Euclid geometri ve özel öğretimi. Ankara: Öğreti Yayınları.
• Işık, A., Çiltaş, A., ve Bekdemir, M. (2008). Matematik eğitimin gerekliliği ve önemi. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 174–184.
• İnce, S.,(2008) İlköğretim 5. sınıfta rasyonel sayılar konusundaki yanılgılar ve bu yanılgıların ortadan kaldırılması için öneriler. [Yüksek lisans tezi. Ege Üniversitesi]. İzmir
• Kabapınar, F. (2005), “Yapılandırmacı öğrenme sürecine katkıları açısından fen derslerinde kullanılabilecek bir öğretim yöntemi olarak kavram karikatürleri,” Kuram Ve Uygulamada Eğitim Bilimleri (KUYEB), 5(1), 101–146.
• Kara, M. (2017). İlköğretim 5. sınıf yer kabuğunun gizemi ünitesinde kavram karikatürü kullanımının öğrenci başarısına etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
• Keogh, B., & Naylor, S. (1999). Concept cartoons, teaching and learning in science: an evaluation. International Journal of Science Education, 21(4), 431- 446.
• Kılıç, Ç. (2003). İlköğretim 5. sınıf matematik dersinde Van Hiele düzeylerine göre yapılan geometri öğretiminin öğrencilerin akademik başarıları, tutumları ve hatırda tutma düzeyleri üzerindeki etkisi. [Yüksek lisans tezi, Eskişehir Anadolur Üniversitesi]. Eskişehir
• Kılıç, S. (2013). Örnekleme yöntemleri. Journal of Mood Disorders, 3(1), 44-46. Milli Eğitim Bakanlığı. (2009). İlköğretim matematik dersi 1-5.sınıflar öğretim programı. Ankara: Devlet Kitapları Basımevi.
• Mullis I. V. S., Martin, M. O., Gonzales, E. J., Gregory, K. D. ,Garden, R. A., O'connor K. M., Chrostowski, S. J., and Smith, T. A. (2000). TIMSS 1999 International mathematics report; findings from ıea'srepeat of the third ınternational mathematics and science study at the eighth grade, Chestnut Hill, MA, Boston College.
• Ocak, İ., Güleç Islak, F. ve Ocak, G. (2015). İlkokul 4. sınıf fen bilimleri dersinde kavram karikatürü kullanımının akademik başarıya etkisi. Bartın University Journal of Faculty of Education, USOS 2015, Özel Sayı, 119-132.
• Özçakır, B. (2013). The effects of mathematics instructıon supported by dynamic geometry activitıes on seventh grade students’ aciıevement in area of quadrilaterals. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Reckase, M. D. (1985). The difficulty of test items that measure more than one ability. Applied Psychological Measurement, 9(4), 401-412.
• Rule, A. C., Sallis, D. A., & Donaldson, J. A. (2008). Humorous cartoons made by preservice teachers for teaching science concepts to elementary students: process and product. online submission.
• Taşlıdere, E. (2013). The effect of concept cartoon worksheets on students' conceptual understandings of geometrical optics. Education & Science/Egitim ve Bilim, 38(167).
• Tokcan, H. (2015). Sosyal bilgilerde kavram öğretimi (1.Basım), Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Türkoguz, S. ve Cin, M. (2013). Argümantasyona dayalı kavram karikatürü etkinliklerinin öğrencilerin kavramsal anlama düzeylerine etkisi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 155-173.
• Ubuz, B. (1999). 10 ve 11. Sınıf öğrencilerinin temel geometri konularındaki hataları ve kavram yanılgıları, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.
• Uğurel, I. ve Moralı, S.(2006). Karikatürler ve matematik öğretiminde kullanımı. Milli Eğitim Dergisi. 34(170), 1-10.
• Uğurel, I. & Kesgin, Ş. & Karahan, Ö. (2013). Matematik derslerinde yararlanılabilecek alternatif bir öğrenme değerlendirme aracı: kavram karikatürü. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 313-337.
• Uluyol, Ç. (2011). Web destekli örnek olay yönteminde çoklu bakış açısı ve yüz yüze etkileşimin öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerine etkisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ülgen, G. (2001). Kavram geliştirme: Kuramlar ve uygulamalar (3. baskı). Ankara: PegemA Yayınları.
• Ülgen, G. (2004). Kavram geliştirme kuramlar ve uygulamalar (4. Basım), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Van Hiele, P:M: (1986). Structure and ınsight. a theory of mathematics education. Orlando, Florida, A. B. D:Academic Press.
• Yaman, H., (2010) Cartoons as a teachingtool: a research on turkish language grammarteaching, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, Sayı 10 (2) Syf 1231-1242.
• Yılmaz, S., Keşan, C., Şuur, N., (2000, 6-8 Eylül). İlköğretimde ve ortaöğretimde geometri öğretimi- öğreniminde öğretmenler-öğrencilerin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri, [Bildiri sunumu]. IV. Fen Bilimleri Kongresi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları, Ankara.