KOCAELİ MÜZESİ’NDEN MÜHÜRLÜ TİCARİ AMPHORALAR

Yıl 2019, Sayı: 20, 11 - 19, 01.09.2019

Gonca Cankardeş-şenol

https://doi.org/10.22520/tubaked.2019.20.001

Öz

Kocaeli Müzesi’nde yer alan beş adet tamamı korunmuş mühürlü amphora bu makalenin konusunu oluşturmaktadır. Amphoralar,antik dönemde, çoğunlukla deniz aşırı taşımacılıkta ürünlerin sevkiyatında kullanılan ve kentler arasındaki ticari bağlantıları ortaya koyan kaplardır. Çeşitli yollarla Kocaeli Müzesi’ne kazandırılmış olan bu amphoralar da, Kocaeli ve çevresine ulaşmış ürünlerin kökeni, niteliği, ve kentin ve içinde bulunduğu Bithynia bölgesinin Klasik Çağlardaki ticari faaliyetlerini belgelemektedir. Amphoralar üzerinde yer alan mühürler, amphoraların üretim tarihlerinin daha kesin olarak belirlenmesine yardımcı olmaktadırlar.Müzede yer alan amphoraların 3 adedi, Rhodos, 1 adedi Knidos ve sonuncusu da Thasos kökenlidir. İncelenen amphoraların bazıkulplarının kırık veya üzerlerindeki mühürlerin çok aşınmış olması nedeniyle mühürlerin hepsi korunmamıştır. Ancak, mühürlerinin her ikisi de iyi korunmuş olan bir Rhodos amphorası, amphoranın üreticisi ve onu tarihleyen yöneticinin ilişkisini ilk kez ortaya koyarak, üreticinin faaliyet döneminin yeniden değerlendirilmesine olanak sağlaması açısından önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Amphora, Amphora Mühürü, antik ticaret, Nikomedia, Bithynia, Rhodos, Knidos, Thasos

STAMPED COMMERCIAL AMPHORAE FROM KOCAELİ MUSEUM

Öz

Five complete stamped amphorae held in Kocaeli Museum are discussed in this paper. Amphorae are the vases which were used mainly for marine transportation of goods and were the indications of commercial ties among cities in antiquity. The amphorae examined in this paper were brought in varied ways to Kocaeli Museum and give clues about the origin and nature of goods arrived in Kocaeli and its environs and the commercial activities of Bithynia Region in the Classical Ages. Stamps on the amphorae facilitate to date the production periods of amphorae more precisely. The amphorae in the museum are originated from Rhodes 3 , Knidos 1 and Thasos 1 . The stamps on these amphorae were not all preserved since some handles are broken or the stamps are badly rubbed out. But among them, stamps of one Rhodian amphora are especially important as they point out the association of the eponym and the producer for the first time permitting to reconsider the activity period of the producer

Anahtar Kelimeler

Amphora, Amphora Stamps, ancient trade, Nikomedia, Bithynia, Rhodes, Knidos, Thasos

Kaynakça

• BÖRKER, CHR., BUROW, J., 1998 Die Hellenistischen Amphorenstempel aus Pergamon, Berlin, New York,.
• DEBIDOUR, M., 1986, “En classant les timbres Thasiennes”, BCH Suppl. XIII, s. 312-334.
• CANKARDEŞ-ŞENOL, G., 2006, Klasik ve Hellenistik Dönem’de Mühürlü Amphora Üreten Merkezler ve Mühürleme Sistemleri, İstanbul.
• CANKARDEŞ-ŞENOL, G., 2007, “Stamped Amphora Handles from Assos-Turkey”, Arkeoloji Dergisi 10.2, s. 109-131.
• EMPEREUR, J.-Y., CHRISTOPHI, C., 2002, “Nouveau catalogue des matrices du fabricant d’amphores rhodiennes Theumnastos”, Alexandrina 2, Etudes Alexandrines 6, s. 341-349.
• FINKIELSZTEJN, G., 2000, “Amphores importées au Levant Sud à l’époque hellénistique”, 5e Epistimoniki synantisi gai thn Ellinistiki Keramiki, Athènes, s. 207-220.
• FINKIELSZTEJN, G., 2001, Chronologie détaillée et révisée des éponymes amphoriques rhodiens, de 270 à 108 av. J.-C. environ, Premier bilan, BAR International Series, 990.
• FISCHER, F., TAL, O., 2017, “Stamped Amphora Handles”, Beth Yerah, Volume III, Hellenistic Philoteria and Islamic Al-Şinabra, The 1933-1986 and 2007-2013 Excavations (R. Greenberg, O. Tal and T. Da’adli), IAA Reports No. 61, Jerusalem, s. 77-96.
• HILLER von GAERTRINGEN, F., 1895, “Notae Amphorarvm Insvlis Rhodo Chalce Carpatho Inventarvm”, IG XII, 1, s. 175-202.
• GARLAN, Y., 1979, “Koukos, Données nouvelles pour une nouvelle interprétation des timbres amphoriques thasiens”, Thasiaca
• BCH Suppl. 5, s. 213-268. GARLAN, Y., 1986, “Quelques nouveaux ateliers amphoriques à Thasos “, BCH Suppl. XIII, s. 201-276.
• GRACE, V. R., 1950, “The Stamped Amphora Handles”, Tarsus I, s. 135-148.
• GRANDJEAN, Y., 1992, “Contribution à l’établissement d’une typologie des amphores thasiennes. Le matériel amphorique du quartier de la porte du Silène”, BCH 116, s. 541-584.
• LEVI, E. I., 1964, OLBIA, Temenos et Agora, Moscow.
• LEXICON 2 Cankardeş-Şenol, G., 2015 Lexicon of Eponym Dies on Rhodian Amphora Stamps, Volume 2, Eponyms B-K, Études Alexandrines 35, Amphoralex 4.
• LEXICON 4 Cankardeş-Şenol 2017, Lexicon of Eponym Dies on Rhodian Amphora Stamps, Volume 4, Eponyms Τ-Χ, Études Alexandrines 39, Amphoralex 6, Alexandria.
• NILSSON, M.P., 1909 Timbres amphoriques de Lindos.
• PRIDIK, E.M., 1917, Catalogue d’inventaire des timbres sur anses et cols d’amphores, ainsi sur tuiles de la collection de l’Ermitage, I.
• ŞENOL, A.K., 2003 Marmaris Müzesi Ticari Amphoraları, Ankara.
• ŞENOL, A.K., 2009 AETAM (Aslan Eyce Taşucu Amphora Müzesi)’da Bulunan Ticari Amphoralar ve Akdeniz’de Ticaretin İzleri, Ed. A. Kaan Şenol.
• ZEITOUN. N, CHRISTOPHI. C, EMPEREUR, J. Y., 1998 “Les anses d’amphores du Musée Gréco - Romain d’Alexandrie, L’état d’avancement de la banque de données sur les amphores et le cas exemplaire du fabrication rhodien Theumnastos”, Commerce et artisanat dans l’Alexandrie hellénistique et romaine, BCH Suppl. 33, 1998, 367-391.