Evaluatıon Of Adıyaman Holiday Taplama In The Scope of Intangible Cultural Heritage

Yıl 2022, Sayı: 26, 217 - 230, 15.12.2022

Turgut Türkoğlu Mustafa Sandıkcı Ömer Saraç

https://doi.org/10.22520/tubaked2022.26.011

Öz

In this study, it is aimed to determine the place, cultural value, production process and socio-cultural functioning of the holiday taplama, which is a local product of Adıyaman, in Adıyaman cuisine. Qualitative data collection method was used in the research and the data were obtained by semi-structured interview technique. The interview form was applied to 10 people, including the local people who produce the holiday taplama and the business officials who provide the production. In the research, it has been concluded that holiday taplama is a local flavor in Adıyaman, it is consumed with love, the socio-cultural functioning during its production affects people positively, but there are some differences in its production.

Anahtar Kelimeler

Intangible Cultural Heritage, Traditional Food, Holiday Taplama, Adıyaman, Adıyaman Cuisine

Adıyaman Bayram Taplamasının Somut Olmayan Kültürel Miras Kapsamında Değerlendirilmesi

Öz

Bu çalışmada Adıyaman’ın yöresel bir ürünü olan bayram taplamasının Adıyaman mutfağındaki yerinin, kültürel değerinin, üretim sürecinin ve bu süreçteki sosyo-kültürel işleyişinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nitel veri toplama yöntemine başvurulmuş ve veriler yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ile elde edilmiştir. Görüşme formu, bayram taplaması yapan yerel halk ve taplama üretiminde bulunan işletme yetkilileri olmak üzere 10 kişiye uygulanmıştır. Araştırmada bayram taplamasının Adıyaman’da yöresel bir lezzet olduğu, sevilerek tüketildiği, üretimi esnasındaki sosyo-kültürel işleyişin insanları olumlu etkilediği ancak üretiminde birtakım farklılıklar olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Somut Olmayan Kültürel Miras, Yöresel Yiyecek, Bayram Taplaması, Adıyaman, Adıyaman Mutfağı

Kaynakça

• Akay, A. S. (2006). Somut Olmayan Kültürel Mirasın Tarih Araştırmalarında Kaynak Olma Özelliği. Milli Folklor Dergisi, (70), 38-58.
• Akdağ, G. ve Üzülmez, M. (2017). Sürdürülebilir Gastronomi Turizmi Kapsamında Otantik Yiyeceklere Yönelik Bir İnceleme. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(2), 301-309.
• Akın, G., Özkoçak, V., Gültekin, T. (2015). Geçmişten Günümüze Geleneksel Anadolu Mutfak Kültürünün Gelişimi. Antropoloji Dergisi, (30), 33-53.
• Aksu, H. (2004). Osmanlı Sonrası Türk El Sanatlarının Dirilişi. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Sanat ve Meslek Eğitimi Kursları El Sanatları Dergisi, (1), 51-55.
• Albayrak, M. & Güneş, E. (2010). Traditional foods: Interaction between local and global foods in Turkey. African Journal of Business Management, 4(4), 555-561.
• Aliağaoğlu, A. (2004). Sosyo-Kültürel Miras Turizmi ve Türkiye’den Örnekler. Ankara Üniversitesi Coğrafi Bilimler Dergisi, 2(2), 55-69.
• Arıoğlu, İ. E. (2006). Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi TBMM’de Kabul Edildi. Milli Folklor Dergisi, (69), 186-187.
• Atsar, A. (2017). Perlındungan Hukum Terhadap Pengetahuan Dan Ekspresı Budaya Tradısıonal Untuk Menıngkatkan Kesejahteraan Masyarakat Dıtınjau Darı Undang-Undang No. 5 Tahun 2017 Tentang Pemajuan Kebudayaan Dan Undang-Undang No. 28 Tahun 2014 Tentang Hak Cıpta. Jurnal Law Reform, 13(2), 284-299.
• Başat, H. T., Sandıkçı, M., Çelik, S. (2017) Gastronomik Kimlik Oluşturmada Yöresel Ürünlerin Rolü: Ürünlerin Satış ve Pazarlanmasına Yönelik Bir Örnek Olay İncelemesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(2), 64-76.
• Bayram, Ü. (2018). Gastronomik Kültürel Miras Olarak Buldan Günbalı, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(1), 361-371.
• Beşirli, H. (2010). Yemek, Kültür ve Kimlik. Milli Folklor Dergisi, (87),159-169.
• Erbil, K. ve Yılmaz, G. (2018). Kültürel Miras Bağlamında Sakarya İlinde Yaşayan Etnik Grupların Türk Mutfağına Katkıları. Turizm Akademik Dergisi, 276-285.
• Gürhan, N. (2017). Toplumsal Değişme ve Yemek Kültürü Üzerine Sosyolojik Bir Çözümleme: Mardin Örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(54), 562-570.
• Hamzah, H., Karim, M. S. A., Othman, M. & Hamzah, A. (2013). Dimensions of Authenticity in Malay Cuisine from Experts’ Perspectives. Academic Journal of Interdisciplinary Studies, 2(3), 369-377.
• Hamzah, H., Karim, M. S. A., Othman, M., Hamzah, A. & Muhammad, N. H. (2015). Challenges in Sustaining the Malay Traditional Kuih among Youth. International Journal of Social Science and Humanity, 5(5), 472-478.
• Handoya, C. C., Clarissa, Claudia, G., Milka, Firdayanti, S. A. (2018). Klappertaart: an Indonesiane Dutch Influenced Traditional Food. Journal of Ethnic Foods, 5(2), 147-152.
• Kan, M., Gülçubuk, B., Kan, A., Küçükçongar, M. (2010). Coğrafi İşaret Olarak Karaman Divle Tulum Peyniri. Karamanoğlu. Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(19), 15-23.
• Karataş, Z. (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 62-80.
• Mahila, S. (2010). Tradıtıonal Knowledge Dalam Sıstem Hukum Hak Kekayaan Intelektual Indonesıa. Journal Lex Specialis, (Özel Sayı), 34-42.
• Nebioğlu, O. (2017). Gastronomik Kimlik ve Gastronomik Turizm Ürünlerinin Sınıflandırılması Üzerine Nitel Bir Araştırma: Alanya Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(2), 39-60.
• Oğuz, M.Ö. (2001). Küreselleşme ve Ulusal Kalıt Kavramları Arasında Türk Halkbilimi. Milli Folklor Dergisi, (50). 5-8.
• Oğuz, M. Ö. (2013). Küreselleşme ve Uygulamalı Halk Bilimi. (2. Baskı). Ankara: Akçağ Yayıncılık.
• Oğuz, M. Ö. (2018). Somut Olmayan Kültürel Miras Nedir?. (3. Baskı). Ankara: Geleneksel Yayıncılık.
• Özkaya, F. D., Sünnetçioğlu, S., Can, A. (2013). Sürdürülebilir Gastronomi Turizmi Hareketliliğinde Coğrafi İşaretlemenin Rolü. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 1(1), 13-20.
• Roudsari, A. H., Vedadhir, A., Rahmani, J. & Bonab, A. M. (2019). Explaining the Barriers and Facilitators of Ethnic and Traditional Food Choices from the Viewpoints of Women. Journal of Ethnic Foods, 6(33), 1-8.
• Sabbağ, Ç. (2015). Adıyaman Yemek Kültürü. Fırat’tan Volga’ya Medeniyetler Köprüsü. içinde (104-115). Adıyaman: Adıyaman Üniversitesi Yayınları.
• Sabbağ, Ç. ve Yeşilyurt, C. (2018). The Effect of Ecological Food Production on Food Culture: Example of Adıyaman. Fresenius Environmental Bulletin, 27(2), 5259-5268.
• Sağır, A. (2012). Bir Yemek Sosyolojisi Denemesi Örneği Olarak Tokat Mutfağı. Turkish Studies, 7(4). 2675-2695.
• Sarıoğlu, H. (2005). El Sanatlarını Milli Değer Olarak Algılamak. Milli Folklor Dergisi, (66). 72-74.
• Shin, D. H. (2004). Korean Traditional Food: Status, Prospects and Vision for Globalization. Extension Bulletin Food and Fertilizer Technology Center, (557), 1-13.
• Sofyarto, K. (2018). Perlindungan Hukum Hak Kekayaan Intelektual Atas Pengetahuan Tradisional Terhadap Perolehan Manfaat Ekonomi. Lambung Mangkurat Law Journal, 3(2), 195-204.
• Solmaz, Y. ve Altıner, D. D. (2018). Türk Mutfak Kültürü ve Beslenme Alışkanlıkları Üzerine Bir Değerlendirme. Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(3), 108-124.
• Şahin, İ. D. (2010). Yerel Kültür Mirasının Dijitalleştirilmesi ve Halk Kütüphaneleri: Yalova Örneği. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Bilgi ve Belge Yönetimi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Türkoğlu, T. (2019). Somut Olmayan Kültürel Miras Kaynaklarının Turizm Çekiciliği Kapsamında Değerlendirilmesi: Türk Kâğıt Süsleme (Ebru) Sanatı Örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar.
• Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim Araştırmalarında Etkin Olarak Kullanılabilecek Nitel Bir Araştırma Tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 24(24), 543-559.
• Ukav, İ. (2014). Adıyaman İlinde Kırsal Turizm Potansiyeli ve Geliştirme Fırsatları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(51), 15-33.
• Ulular, A. B. (2006). Konya'da Geleneksel Konutta Mutfak. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Mimarlık Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• UNESCO. (2021). Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi. https://www.unesco.org.tr/Pages/181/177/ (Erişim Tarihi: 01.05.2021).
• Uzel, R. A. (2018). Geleneksel Mutfak Kültürü ve Tarımsal Ürün Çeşitliliğinin, Üniversite Öğrencileri Beslenme Durumu Üzerine Etkisi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 55(1), 37-44.
• Yeşilyurt, H., Yeşilyurt, C., Güler, O., Özer, S. (2017). Otel İşletmelerinin Menülerinde Yöresel Yemek Kültürünü Yaşatmak: Adıyaman Örneği. Uluslararası Batı Asya Turizm Araştırmaları Kongresi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
• Yıldırım, A. (1999). Nitel Araştırma Yöntemlerinin Temel Özellikleri ve Eğitim Araştırmalarındaki Yeri ve Önemi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 23(112), 7-17.