Osmanlı Süsleme Sanatlarının Türk Kültür Tarihi Ekseninde Değerlendirilmesi

Yıl 2006, Sayı: 19, 457 - 470, 01.02.2006

Dr. Mustafa Talas/ Yrd. Doç. Dr. Numan Durak Aksoy

Öz

Anahtar Kelimeler

-

OSMANLI SÜSLEME SANATLARININ TÜRK KÜLTÜR TARİHİ EKSENİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Sanat, milletlerin kültürünün bir ifadesidir. Bu sebeple, sanat tarihi
aynı zamanda bir kültür tarihidir.
Abideleşmiş eserler, resimler, heykeller ve müzik eserleri bir sanatçının aynı zamanda dünyaya bakış açısının kendisidir.
Türk sanatı da, tabii olarak, Türk sanatçısının olaylara bakış açısına
göre dünyasını ifade etmektedir. Tarihî süreç içerisinde Türkler, yaşadıkları
coğrafyalara pek çok sanat eseri kazandırmıştır. Hunlar, Göktürkler,
Uygurlar, Karahanlılar, Gazneliler, Selçuklular birbirlerine her türlü kültürel
mirası aktarmışlardır. Hüküm sürdükleri coğrafyanın yerel özelliklerini
de alarak bir sentez şeklinde Türk sanatını geliştirmişlerdir. Osmanlı
sanatı da bu çizginin bir devamı niteliğindedir.
Sonuç olarak Osmanlı sanatına Türk kültürü ve İslâm medeniyeti kaynaklık
etmiştir denilebilir. Batı tesirine kadar meydana getirilen eserler bu
kaynaklara göre geliştirilmişken, Batı medeniyetinin tesiriyle kaynaklardan
biri de Batı dünyası olmuştur. Eserlerin karakterlerini gelişme seviyesi
büyük oranda belirlemiştir.
Osmanlı sanatının en önemli alanlarından biri, süsleme sanatıdır.
Minyatür, çinicilik, oymacılık, kakmacılık, halıcılık, kumaşçılık vb gibi
alt sahaları bulunan süsleme sanatı, Osmanlı medeniyet seviyesinin somut
göstergeleri olarak karşımıza çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sanat, Türk Sanatı, Osmanlı Sanatı, medeniyet, Türk medeniyeti, İslâm medeniyeti

Kaynakça

• ARVASİ, Seyyid Ahmet (1990) Diyalektiğimiz ve Estetiğimiz, Burak Yayınevi, İstanbul.
• ASLANAPA, Oktay (1978) “Tarihi Türk Eserlerinin Bugünün Sanatın- daki Yeri”, Türk Kültürü, Sayı:190, Ankara-Ağustos, s.591.
• ASLANAPA, Oktay (1984) Türk Sanatı, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• AYVAZOĞLU, Beşir (1992) İslâm Estetiği, Ağaç Yay. İstanbul.
• BİLHAN, Saffet (1988) Orta Asya Bilgin Türk Hükümdarlar Devle- tinde Eğitim-Bilim-Sanat, Türkiye Diyanet Vak. Yay., Ankara.
• ÇABUK, Vahid (1995) “Kitap, Osmanlı’da En Güzel Hediye”, Tarih ve Medeniyet, Sayı:19, Eylül, s.36.37.
• ÇANKAYA, Necati (1995) “Türk Kumaşları ve Kumaş Süslemeciliği”, Tarih ve Medeniyet, Sayı:19, Eylül, s.64-67.
• ERÖZ, Mehmet (1985) “Türk Topluluklarının Ölüm Adetleri Üzerine Bir Deneme”, Türk Dünyası Araştırmaları Fındıkoğlu Armağanı, İstanbul-Nisan, s.56-60.
• GAZALİ (1979) Kimya-i Saadet (Çeviren: Ali Arslan), Arslan Yay. İs- tanbul.
• GÜLENSOY, Baybars (1994)“Kaya, Duvar, Fresk ve Balballarda Eski Türk Tipi Figürleri”, Türk Dünyası Araştırmaları, İstanbul, Ağustos, s.121
• HAMİDULLAH, Muhammed (1996) İslâm’a Giriş, Türkiye Diyanet Vak. Yay. Ankara.
• Osmanlı Medeniyeti Web Sayfası, http://www.osmanlimedeniyeti.com Alındığı tarih: 06.04.2006.
• TAŞÇI, Hazma (1996) “Gülabdan ve Buhurdanlar”, Tarih ve Medeni- yet, Mayıs, Sayı:27, s.64-65.
• “Tezhib Sanatı”, Küçük Ayasofya Hat-Tezhib Web Sayfası, http://www.hat-tezhib.com/tezhip1.php Alındığı tarih: 06.04.2006.
• YILMAZ, Tarcan “Maden Sanatı”, Alındığı Tarih: 06.04.2006.
• http://www.istanbul.edu.tr/bolumler/guzelsanat/maden.htm