Nesl-i Âhir’de Bir Meşrutiyet Aydını: Sü-leyman Nüzhet

Yıl 2013, Sayı: 33, - , 01.07.2013

Öz

Halit Ziya is one of the most important authors of Edebiyat-ı Cedide. He has considered literature from the perspective of being art rather than beneficial entity. Therefore,his work led the way to gain a western identity. His literary concern and childhood in a high level cultural environment has made him create strong literary work. Uşaklıgil has an intellectual identity besides his literary sense. The author reflecting this to his novels has chosen protagonists from an intellectual * Siirt Üni. Fen-Edebiyat Fak. Türk Dili ve Edebiyatı Böl., [e-mail] not having financial concerns. Süleyman Nüzhet, the protagonist of Nesl-i Ahir, is an intellectual both personally and ideationally. He is a cultural character following western art journal and being able to speak two foreign languages. He is envisaged as a handy protagonist. He mentions issues of community. By dispersing pessimism of the public, he creates a period based on youth. This study has examined Nüzhet as Second Meşrutiyet intellectual.

Anahtar Kelimeler

Halit Ziya, Nesl-i Ahir, Süleyman Nüzhet, Second Meşrutiyet, İntellectual, Social Observer, Constructionist

Nesl-i Âhir’de Bir Meşrutiyet Aydını: Sü-leyman Nüzhet

Öz

Halit Ziya, Edebiyat-ı Cedide’nin en önemli yazarlarındandır. Edebiyata fayda penceresinden ziyade sanatsal pencereden bakmıştır. Bu bağlamda, Türk romanının gerçek anlamda batılı bir kimlik kazanmasında önemli katkısı olmuştur. Çocukluğunun yüksek seviyeli kültürel bir ortamda geçmesi ve edebi kaygısı, bu başarıyı elde etmesini sağlamıştır. Halit Ziya’nın, güçlü edebi yönünün yanında önemli bir aydın kimliği de bulunmaktadır. Bunu romanlarına yansıtan yazar, kahramanlarını genelde maddi kaygıları olmayan aydın bir çevreden seçmiştir. Nesl-i Ahir adlı kurgusal eserinde, Süleyman Nüzhet, hem kişisel hem de düşünsel düzlemde idealize edilmiş bir başkahramandır. Geçim sıkıntısı çekmeyen bir aydındır. İki yabancı dil bilen, yerli ve batılı sanat dergilerini takip eden kültürel bir karakterdir. Çok cepheli bir kahraman olarak tasarlanmıştır. Yaptığı yerinde tespitlerle toplumun sorunlarına çözüm arayışındadır. Milletin üzerindeki karamsar atmosferi dağıtmak için genç nesiller temelinde inşa edici bir sürece girer. Bu çalışmada, Süleyman Nüzhet’in bir İkinci Meşrutiyet aydını olarak portresi irdelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Halit Ziya, Nesl-i Ahir, Süleyman Nüzhet,

Kaynakça

• Ahmet Mithat Efendi (2000), Müşahedat, Haz. Necat Birinci, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• AKYÜZ, Kenan (1995), Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri 1860-1923, İ nkılâp Yayınları, İstanbul.
• AĞCA, İmran (2008), Halit Ziya Uşaklıgil’in Romanlarında Yapıtlarında Tema, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
• BELGE, Murat (1998), Edebiyat Üstüne Yazılar, İletişim Yayınları, İstanbul.
• BELGE, Murat (2009), Sanat ve Edebiyat Yazıları, İletişim Yayınları, İstanbul. BİNYAZAR, Adnan (2010), Toplum ve Edebiyat, Can Yayınları, İstanbul.
• EAGLETON, Terry (2011), Edebiyat Kuramı, (Çev: Tuncay Birkan), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• FİNN, Robert P. (1984), Türk Romanı, Bilgi Yayınevi, Ankara.
• FRANCE, Anatole (1912), Les Dieux ont soif, Calmann-Levy, Editeur, Paris.
• KAPLAN, Mehmet (2006/1), Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar I, Dergah Yayınları, Ankara.
• KAPLAN, Mehmet (2006/2), Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar II, Dergah Yayınları, İstanbul.
• KARPAT, Kemal (2009), Osmanlı’dan Günümüze Edebiyat ve Toplum, Timaş Yayınları, İstanbul.
• KARACA, Alaattin (2004), “Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye’de Sanat/Edebiyat ve Siyasal İktidar”, Hece Dergisi - Hayat Edebiyat Siyaset, Yıl: 8, S. 90/91/92, s. 196-208.
• KERMAN, Zeynep (1996), “Türk Kültürü Araştırmaları”, Prof. Dr. Zeynep Korkmaz’a Armağan , Yıl XXXII/1-2, s. 255-262, Ankara.
• KÖKSAL, Alver, (2004), “Hayatın Akışına Tanıklık Bağlamında Edebiyat Sosyolojisi”, Hece Dergisi, Hayat Edebiyat Siyaset, Yıl: 8, S. 90/91/92, ss. 376-380.
• KUTLU, Şemsettin (1990), Nesli Ahir, Önsöz (Bir Romanın Romanı), Yayına Hazırlayan: Şemsettin Kutlu, İnkılâp Kitabevi, İstanbul.
• Mehmet Rauf, (2006), Bir Genç Kızın Kalbi, Elips Kitap, Ankara.
• ÖNERTOY, Olcay (1995), Halit Ziya Uşaklıgil: Romancılığı ve Romanımızdaki Yeri , Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.