TÜRK DÜNYASINI TANITICI VE BİRLEŞTİRİCİ ROLÜ BAĞLAMINDA ROMAN

Yıl 2016, Sayı: 39, 93 - 113, 15.06.2016

Meral Demiryürek

Öz

Dünya coğrafyasının dört bir yanında var olan Türk milleti, kök saldığı yerleri vatan bilmekle birlikte uzaktaki soydaşlarına ilgi duy-maya devam etmiştir. Ancak zamanla konuşulan Türkçede meydana gelen değişiklikler aradaki kültürel bağların zayıflamasına neden olmuştur. Eğer Türk devletlerindeki yazarların başta roman olmak üzere kurgusal metin-leri lehçelere çevrilirse veya çeviriye gerek duyulmayan hâllerde doğru-dan okutulursa hem ortak duygu, düşünce ve idealler tespit edilecek hem de benzerlikler üzerinden ilişkilerin daha sıcak bir yapıya kavuşması sağ-lanacaktır. İkinci olarak, Türkiye edebiyatı başta olmak üzere çeşitli Türk dünyası edebiyatlarında kendileri dışındaki Türkleri konu alan eserler ya-zılmasını ve okunmasını teşvik etmek aynı amaca hizmet edecektir. Böy-lece kurgusal metinler aracılığıyla Türk dünyasında akrabalık bağları güç-lenip canlanacak, sosyal ve kültürel açıdan diğer Türkleri tanıma merakı ile duygudaşlık hissi uyanacaktır. Bu çalışmanın amacı Kırgızistan, Kıb-rıs, Türkiye, Kırım, Ahıska gibi çeşitli Türk coğrafyalarını anlatan bazı eser örnekleri üzerinden bahsi geçen coğrafyalarda yaşayan Türklerin sosyo-kültürel yapılarının tarihsel bağlamda edebî metinlere yansıma bi-çimlerini ayrıntılarıyla değerlendirmektir. İlaveten konu hakkındaki tek-lifleri dikkatlere sunmaktır.

Anahtar Kelimeler

Türk dünyası edebiyatı, Cengiz Dağcı, Se-vinç Çokum, Cengiz Aytmatov, Oğuz Yorgancıoğlu, Alev Alatlı, Fırat Sunel, roman

Kaynakça

• ALATLI, Alev (2011), Yaseminler Tüter mi Hâlâ, Everest Yay., İstanbul.
• ARIKAN, Metin (2008), “Kazak Edebiyatında İlk Roman Bakıtsız Jamal”, Tur- kish Studies- International Perodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 3/7 Fall, p. 39-82. www.turkishstudies.net.
• AYTMATOV, Cengiz (2013), Cemile- Sultanmurat, Ötüken Yay., İstanbul.
• BAYDEMİR, Hüseyin (2009) “Fazıl Yoldaşoğlu’nun Leyla ile Mecnun Hikâyesi Üzerine Bir İnceleme” Turkish Studies- International Perodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 4/3 Spring, p. 319-337. www.turkishstudies.net.
• BOZDOĞAN, Ahmet (2008), Romanda Türkiye Dışındaki Türk Dünyası, Akçağ Yay., Ankara.
• ÇETİN, Mustafa (1990), Selvi Boylum Al Yazmalım’ın Roman, Senaryo, Film Olarak Mukayesesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üni- versitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Radyo- TV Ana Bilim Dalı.
• ÇOKUM, Sevinç (2010), Hilâl Görününce, Ötüken Yay., İstanbul.
• DAĞCI, Cengiz (1988), İngilizce Yazsaydım İngiliz Romancısı Olurdum. Ter- cüman (www.cengizdagci.org, Erişim: 24.5.2014). ______(1989), “Anayurt Dediğin Dildir Aslında”, Türkiye (www.cengizdagci.org, Erişim: 24.5.2014).
• ______(2012), Korkunç Yıllar, Ötüken Yay., İstanbul.
• KOLCU, Ali İhsan (2002), “Türk Dünyasında Roman”, Hece (Türk Romanı Özel Sayısı) S. 65-67, s. 89-99.
• KORKMAZ, Ramazan (2008), “Aytmatov Anlatılarında Aşkın Eriştirici ve Dö- nüştürücü Gücü”, Bilig S. 46, s. 1-8.
• Komisyon (1998), Türk Dünyası El Kitabı. Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara.
• MORKOÇ, Ayvaz (2011), “Sevinç Çokum’un Hilâl Görününce Romanında Kı- rım Türkleri”, Turkish Studies- International Perodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 6/4 Fall, p. 221-231. www.turkishstudies.net.
• ORTAYLI, İlber (2005), “Osmanlılar’da Millet Sistemi”, İslam Ansiklopedisi. C. 30, s. 66-70.
• SUNEL, Fırat (2011), Salkım Söğütlerin Gölgesinde, Profil Yay., İstanbul.
• ŞAFAK, Erdal (2008), “Bir Bilgenin Ardından”, Sabah (www.sabah.com.tr Eri- şim: 25.5.2014)
• ŞENTÜRK, Recep (2005), “Millet”, İslam Ansiklopedisi. C. 30, s. 64-66.
• YILMAZ, Ayfer (1997), Sevinç Çokum’un Hikâye ve Romanlarında Zaman, Mekân ve İnsan Unsuru (doktora tezi), Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 1997.
• ______(2006), “Türk Romanında Ahıska Türklerinin Dramı: Aşka Son Bakış”, Millî Folklor S. 69, s. 46-57.
• YİVLİ, Oktay (2013), “Yaseminler Tüter mi Hâlâ: Mekânın Yapısı ve İşlevi”, XXIV. Uluslararası KIBATEK Edebiyat Şöleni (Edebiyatta Kıbrıs ve Ba- har) Bildiri Kitabı. s. 397-402.
• YORGANCIOĞLU, Oğuz (2007), Köklerimiz Nasıl Sallandı, Umay Yay., İzmir.
• ZEYREK, Yunus (2001), Ahıska Bölgesi ve Ahıska Türkleri.Pozitif Yay., Ankara.