Ahmet Hikmet Müftüoğlu’nun Günümüz Yazısına Aktarılmamış Hikâyeleri

Yıl 2024, Sayı: 55, 65 - 86, 05.06.2024

Burcu Çakın Erdağ , Sabahattin Çağın

Öz

Haristan ve Çağlayanlar kitaplarıyla Türk hikâyeciliğinde ön plana çıkan Ahmet Hikmet’in edebî şahsiyeti de genellikle bu eserler çevresinde değerlendirilir. Servet-i Fünun’un ferdiyetçi sanat anlayışı ve estetik kaygılar taşıyan üslubuyla yazılmış Haristan ve Millî Edebiyat’ın yerli kaynaklara dönen, idealist ve Türkçü yaklaşımını yansıtan Çağlayanlar onun sanatının iki kutbu olarak kabul edilmiştir. Ancak yazarın bu kitaplarına almadığı, yeni yazıya aktarılmamış ve süreli yayınlarda kalmış hikâyeleri de bulunmaktadır. Bu hikâyelerin büyük çoğunluğu yazarla ilgili yapılan çalışmaların dışında kalmıştır. Bu incelemede yeni yazıya aktarılmamış 22 hikâye ve 1 uzun hikâye kronolojik olarak ele alınıp tanıtılacak ve yazarın kitaplarındaki diğer parçalarla bağlantılı olarak değerlendirilecektir. İncelenen metinler yazarın Haristan’ı yayımlamadan önce de millî kaynaklardan beslendiğini ve Çağlayanlar’a almadığı parçaların bir kısmında, muhteva ve üslup bakımından Haristan’daki tarzını devam ettirdiğini göstermektedir. Yazarın iki eserindeki edebî tarzının ayrılık göstermesini bu hikâyelerin kitaplarının dışında bırakılmasıyla izah etmek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Ahmet Hikmet Müftüoğlu, hikâye, süreli yayın, Haristan, Çağlayanlar

Untranscribed Short Stories of Ahmet Hikmet Muftuoglu

Öz

Kaynakça

• “Leyla Yahut Bir Mecnun’un İntikamı”, Asır Kütüphanesi Yayınları, 1308/1891.
• “Bir Müteverrimin Ormana Son Vedaı”, Payidar, nr. 2, 1 Rebiülevvel 1305/17 Kasım 1887, s. 9-10.
• “Dalgaların Nasihati”, Resimli Kitap, C. 1, nr. 5 Kânunuevvel 1324/Aralık 1908, s. 419-422.
• “Bir Mehtap Gecesi”, Resimli Kitap, C. 2, nr. 12, s. 1208-1212.
• “Bir Mektup”, Resimli Kitap, C. 3, nr. 15, Kânunuevvel 1325/Aralık 1909), s.202-209.
• “Dünya Yaratılırken”, Servet-i Fünun, C. 39, s. 1000, 22 Temmuz 1326/4 Ağustos 1910, s. 183-184.
• “Örtüye Düşkün”, Resimli Kitap, C. 4, nr. 22, 10 Temmuz 1326/23 Temmuz 1910, s. 837-844.
• “Düğün Yok”, Resimli Kitap, C. 4, nr. 24, (Eylül 1326/Eylül 1910, s. 1007-1010.
• “Bir Cevap”, Resimli Kitap, C. 5, nr. 28, Mart 1327/Mart 1911, s. 274-280.
• “Dünya Yaratılırken”, Nevsal-i Milli, 1330/1914-1915, s. 69-70.
• “Ziynet ve Ruh”, İnci, nr. 17, 1 Haziran 1336/1 Haziran 1920, s. 2-3.
• “Çamlar ve Serviler”, Dersaadet, nr. 21, 28 Temmuz 1336/28 Temmuz 1920, s. 2.
• “Deli” (A. H. İmzasıyla), Alemdar, nr. 4/619, 4 Eylül 1336/4 Eylül 1920, s. 4.
• “Sefir Paşa”, Vakit, nr. 1589, 10 Mayıs 1338/10 Mayıs 1922, s. 2.
• “Sefir Paşa’nın Mev’izesi”, Vakit, nr. 1593, 17 Mayıs 1338/17 Mayıs 1922, s. 3.
• “Vaizlere Mev’ize”, Vakit, nr. 1600, 24 Mayıs 1338/24 Mayıs 1922, s. 2.
• “Meftun Babanın Güzellik Hakkındaki Fikri”, Yeni İnci, nr. 3, s. 4-5.
• “Oğlum Tahsil-i İlm Et, Yoksa Hamal Olursun”, (Yavuz İmzasıyla), Yeni İnci, nr. 8, Mart 1339/ Mart 1923, s. 2.
• “Zehir İçer Âşık-ı Dil Hasta Şifa Niyetine”, (Yavuz imzasıyla), Yeni İnci, nr. 12, Temmuz 1339/Temmuz 1923, s. 2.
• “Müdafaa-yı Günah”, Resimli Gazete, nr. 41, 14 Haziran 1340/14 Haziran 1924, s. 3.
• “Çölde”, Resimli Gazete, nr. 62, 8 Teşrinisani 1340/8 Kasım 1924, s. 2.
• “İntihar Meydanı”, Resimli Gazete, nr. 66, 6 Kânunuevvel 1340/20 Aralık 1924, s. 2.
• “Gerdek”, Resimli Gazete, nr. 68, 20 Kânunuevvel 1340/20 Aralık 1924, s. 2.
• “Horozun Vaazı”, Resimli Gazete, nr. 69, 27 Kânunuevvel 1340/27 Aralık 1924, s. 3.
• Akgün, Adnan. (1998). “Ahmet Hikmet Müftüoğlu’nun Eserlerinin Kronolojik Listesi.” Doğu Akdeniz Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Dergisi, no. 1, 1998, ss. 125-146.
• Enginün, İnci. Yeni Türk Edebiyatı Tanzimat’tan Cumhuriyet’e (1839-1923). Dergâh Yayınları, 2006.
• Erez, M. Ahmet Hikmet Müftüoğlu’nun Eserlerinde Batı. 2013. İstanbul Kültür Ü, Yüksek lisans tezi.
• Fevziye Abdullah [Tansel]. “Ahmet Hikmet Müftüoğlu Hayatı ve Sanatı.” Türkiyat Mecmuası, c. 9, 1951, ss. 1-34.
• Kahraman, Âlim. “Ahmet Hikmet Müftüoğlu”. İslam Ansiklopedisi, c. 31, 2020, ss. 507-508.
• Müftüoğlu, Ahmet Hikmet. Çağlayanlar. Hazırlayan Fethi Tevetoğlu, Millî Eğitim Basımevi, 1971.
• Müftüoğlu, Ahmet Hikmet. Hâristan. Hazırlayan Şehnaz Aliş, Dergâh Yayınları, 2005.
• Tevetoğlu, Fethi. Müftüoğlu Ahmed Hikmet. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 1986.
• Yalçın, Hüseyin. Cahit. Edebiyat Anıları. İş Bankası Kültür Yayınları, 1975.