SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ DEĞER HİYERARŞİLERİ

Yıl 2020, Cilt: 13 Sayı: 2, 29 - 46, 02.08.2020

Bekir Buluç , Elif Büşra Uzun

Öz

Bu araştırmanın amacı sınıf öğretmeni adaylarının sahip oldukları değerlere yönelik hiyerarşilerinin belirlenmesi ve bu değer sıralamalarının demografik değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediğinin incelenmesidir. Bir devlet üniversitesinin sınıf eğitimi anabilim dalında eğitim gören öğretmen adaylarının oluşturduğu çalışma grubuna Rokeach Değer Envanteri uygulanmış ve elde edilen veriler bir istatistik programıyla analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda öğretmen adaylarının amaç değerlerden en çok aile güvenliği, iç huzur ve kendine saygı; araç değerlerden ise dürüst, sorumluluk sahibi ve yardımsever olma değerlerine önem verdikleri görülmüştür. En az önem verdikleri değerler incelendiğinde ise amaç değerler grubunda sosyal onay, heyecanlı bir hayat ve zevk değerleri en alt sıralarda yer alırken, araç değerler grubunda hayal gücü kuvvetli, yetenekli ve itaatkâr olma değerlerinin olduğu ortaya çıkarılmıştır. Ayrıca öğretmen adaylarının cinsiyet, sınıf düzeyi, anne ve baba eğitim düzeyi ile gelir düzeyi değişkenlerinin değer sıralamaları üzerinde değişikliğe sebep olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Değer, Sınıf Öğretmeni Adayı

Kaynakça

• Aktepe, V., & Yel, S. (2009). İlköğretim öğretmenlerinin değer yargılarının betimlenmesi: Kırşehir ili örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(3), 607-622.
• Allport, G. W. (1961). Pattern and growth in personality. New York: Holt, Rinehart & Winston.
• Aslan, B. (2009). İlköğretim okullarında görev yapan sınıf ve branş öğretmenlerinin değer önceliklerinin karşılaştırılması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.) Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Aslan, C. (2019). Value priorites of teacher candidates: using a scaling technique for value ranking. Journal of Education and Future, 17, 53-63.
• Aydın, A. (2005). Dil tarih ve coğrafya fakültesi öğrencilerinin değer hiyerarşileri ile ilahiyat fakültesi öğrencilerinin değer hiyerarşileri karşılaştırılması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.) Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Çalışkur, A., Demirhan, A. & Bozkurt, S. (2012). Değerlerin belirli meslek alanları ve demografik değişkenlere göre incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1, 219-236.
• Çalışkur, A., & Aslan, A. E. (2013). Rokeach değerler envanteri güvenirlik ve geçerlik çalışması. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(29), 81-105.
• Çalışkur, E. A. (2008). Üniversite öğrencilerinin yaşam değerleri ile kişilik özellikleri arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış Doktora Tezi.) Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Değer (2020). Türk Dil Kurumu elektronik sözlük içinde, Erişim adresi https://sozluk.gov.tr.
• Gutman, J., & Vinson, D. E. (1979). Value structures and consumer behavior. NA - Advances in Consumer Research 06, 335-339.
• Güngör, E. (1998). Değerler psikolojisi üzerine araştırmalar: Ahlâk psikolojisi, ahlaki değerler ve ahlaki gelişme. Profesörlük tezi. İstanbul: Ötüken.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
• Kuşdil, M. E., & Kağıtçıbaşı, Ç. (2000). Türk öğretmenlerin değer yönelimleri ve Schwartz değer kuramı. Türk Psikoloji Dergisi, 15(45), 59-76.
• Rokeach, M. (1973). The nature of human values. New York: The Free Press.
• Schwartz, S. H. (2012). An overview of the Schwartz theory of basic values. Online readings in Psychology and Culture, 2(1), 2307-0919.
• Urfalı Dadandı, & Kırımlı (2017). Investigation of the value preferences of Turkish and English teacher candidates. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 13(4), 759-777.