ŞEV STABILITESI ANALIZINDE GERI HESAP YÖNTEMI ILE BIR VAKA ANALIZI

Yıl 2023, Cilt: 16 Sayı: 1, 24 - 35, 23.03.2023

Büşra Tarkçıoğlu , Seyhan Fırat , Nihat Işık

Öz

Karayolu ulaşımı için hazırlanan güzergâh projelerinde güzergahın geçeceği hattın zemin durumu büyük önem taşımaktadır. Yol boyunca yarma ve dolgular yapılacağından bu şevlerin hareketleri sonrası oluşabilecek deformasyonlar, can ve mal kayıpları yaşamamak için dikkate alınmalıdır. Günümüzde özellikle ülkemizde artış gösteren yol projelerinde güzergâh boyunca yapılan yarma işleri ile ilgili olarak bazı şevlerde stabilite sorunları yaşanmaktadır. Bu sorunların sebepleri arasında yol güzergahının heyelan bölgesi olması, öngörülen heyelan tacının daha geride kalması, meydana gelen yağışlar, ilgili firmanın yapım sırasında drenaj öncesi kazıya başlaması gibi birçok neden gösterilebilir. Şevlerde meydana gelen hareketlilikler canlıların yaşamını tehlikeye atabileceği gibi, hareketlilik sonrası tasarlanan iyileştirme projeleri, kamulaştırma gibi maddi sıkıntılara da yol açabilir. Şevlerde meydana gelen hareketliliklere göre şev düzenlemeleri ve gerekiyorsa ilave önlem çalışmaları yapılır. Bu çalışmaya konu olan otoyol projesinin 7 palyeden oluşan yüksek yarmalı kesimi incelenmiştir. Yapımı sırasında ilgili kilometrelerdeki şevlerde farklı zamanlarda hareketlilikler meydana gelmiştir. Yarma şevlerinde gözlemlenen hareketlerin nedeni olarak eski heyelan kütlesinin tacının öngörülen noktadan geride olması ve yarma kazısı esnasında bu kısımda kalan gevşek malzemelerin hareket etmesi olarak belirlenmiş ve taş dolgu yapılmasına karar verilmiştir. Bu çalışmada şeve uygulanan istifsiz taş dolgu sonrası meydana gelen deformasyonlar incelenmiştir. Limit denge analiz yöntemleri kullanılarak Slide programında geri hesap yöntemi ile kayma yüzeyi parametreleri elde edilmiştir. Analiz sonrası elde edilen parametreler, deprem durumundaki güvenlik katsayıları da değerlendirilerek kazıklı çözüm önerisi getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Şev stabilitesi analizi, Vaka analizi, Şev güçlendirme

Kaynakça

• [1] Dölek İ., Afetler ve Afet Yönetimi,3, Pegem Akademi, Ankara, 8-10, (2020).
• [2] Fidan S., Görüm T., Türkiye’de ölümcül heyelanların dağılım karakteristikleri ve ulusal ölçekte öncelikli alanların belirlenmesi, Türk Coğrafya Dergisi (74), 123-134, (2020).
• [3]Arman H., Fırat S., Vural İ., Gündüz Z., Soil and foundation stability improvement by stone column: A case study in Adapazarı city, Turkey, Scientific Research and Essay Vol.4 (10), pp. 972-983, October, (2009).
• [4]Akçakal Ö., Durgunoğlu T., Şenol A., Öztoprak S., Şev Stabilite Analizinde Geri Hesap Yöntemi Kullanılarak Bir Vaka Analizi:Göktürk Kayması, Zemin Mekaniği ve Temel Mühendisliği Onüçüncü Ulusal Kongresi, İstanbul, (2010).
• [5] Kayabalı K., Geoteknik Deprem Mühendisliği, Steven L.Kramer, Gazi Kitabevi, Ankara, 466-467, (2013).
• [6] Balkır G., Balkır T., Şevlerin Stabilitesi, Karayolları, Araştırma Fen Heyeti Müdürlüğü, Ankara,1-2, (1975).
• [7] Varnes, D.J., Lanslides and Engineering Practice, Special Report 29, E.B. Eckel, Ed., Highway Research Board,National Research Council, 20-47,(1978).
• [8] Duncan J.M., Wright S.G., Brandon T.L., Soil Strength and Slope Stability, Second Edition,260-262, (2014).
• [9] Isakov A., Moryachkov Y., Estimation of Slope Stability Using Two-Parameter Criterion of Stability, American Society of Civil Engineers, 1-2, (2014).
• [10] Rahman F.I., Mamun A., Evaluation the Stability of Slope of Rajshahi City, Protection Embankment under Seismic Load chapter 3, Page 9, (2016).