İskenderun’da Hizmet Veren Satış Personelinin İş Ahlakı ve Sosyal Sorumluluk Algılarının Karşılaştırılması

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 1, 43 - 58, 17.09.2020

Musa Pirçek Fatih Özdemir

Öz

Araştırmanın Amacı: Araştırmanın amacı, İskenderun’da faaliyet yürüten yerel ve ulusal perakende işletmelerinde hizmet veren satış görevlilerinin iş ahlakı ve sosyal sorumluluk algılarının karşılaştırmak ve herhangi bir anlamlı farklılık olup olmadığını tespit etmektir.

Araştırma Yöntemi: Araştırma nicel çalışma olup, hazırlanan anket formu Ocak 2020 tarihinde kolayda örneklem yoluyla belirlenen yerel ve ulusal perakende işletmelerinde çalışan satış görevlilerine büyük çoğunluğu yüz yüze görüşme şeklinde uygulanıp bir kısmı da bırak-topla ve internet ortamında uygulanmıştır. Anket formu ile toplanan veriler bilgisayar ortamına aktarılarak paket veri programı ile analiz edilmiştir.

Bulgular: Analizlerde; iş ahlakı ve sosyal sorumlulukların satış görevlilerinin algılayışları açısından herhangi bir anlamlı farklılık gösterip göstermediği ele alınmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, satış görevlilerinin iş ahlakı ve sosyal sorumluluk algılayışlarında bazı anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir.

Sonuç ve Öneriler: İş ahlakı ve sosyal sorumluluk kavramları işletme ve çalışanlar açısından büyük öneme sahiptir. Araştırma sonucunda elde edilen sonuçlara göre, İskenderun’daki ulusal perakende işletmelerindeki satış görevlileri yerel perakendecilere oranla iş ahlakı ve sosyal sorumluluk kavramlarını daha önemli bulmaktadır. Yerel perakendecilerin ve liderlerinin iş ahlakı ve sosyal sorumluluğa işletmenin sürdürülebilirliği ve imajı açısından daha çok dikkat etmeleri gerekmektedir. Yöneticiler yasal olmayan veya ahlak dışı davranışlarda bulunmamaları için çalışanlara daha çok diyalog kurmalı ve sosyo-ekonomik eksikliklerini mümkün olduğunca gidermelidir.

Araştırmanın sınırları: Araştırma, Hatay ili İskenderun ilçesi olarak sınırlandırılmıştır.

Orjinalliği/Değeri: İş ahlakı ve sosyal sorumluluğun satış görevlileri açısından farklılık gösterip göstermediği ülkemizin bazı bölgelerinde çalışılmışsa da Hatay ili ve İskenderun ilçesinde benzer bir çalışma gerçekleştirilmemiştir. Bu yönüyle çalışma İskenderun’da bir ilktir. Genel olarak, seçilen araştırma konusunun, iş ahlakı ve sosyal sorumluluk konularında ilgili alanyazına fayda sağlayabileceği ve bilimsel çalışmalara (makale, tez vb.) kaynak olabileceği düşünülmektedir. Konuyla ilgili benzer alan araştırmalarına ışık tutacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: İş Ahlakı, Sosyal Sorumluluk, İskenderun

Anahtar Kelimeler

İş Ahlakı, Sosyal Sorumluluk, İskenderun

Kaynakça

• Akova, O., Alrawadieh Z., & Akın, G. (2015). Turizm İşletmelerinde Sosyal Sorumluluk ve Etik. (Editör) O. Akova, İ. Kızılırmak, H. Tanrıverdi: Turizm İşletmeciliği içinde (301-332) Detay Yayıncılık, Ankara.
• Aktan, C. C. (2008). Meslek Ahlakı ve Sosyal Sorumluluk. İş Ahlakı Dergisi, 1(1), 99-121.
• Akyıldız, M. (2007). Sosyal Sorumluluk ve Ahlaki Yaklaşımlar Çerçevesinde Pazarlamanın Sürdürülebilir Gelişmedeki Rolü. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 1-26.
• Altuğ, D. (1997). Örgütsel Davranış, Ankara, Haberal Eğitim Vakfı.
• Arslan, M. (2011). İş ve Meslek Ahlakı, Ankara, Nobel Yayın Dağıtım.
• Bakirov, R. (2005). İşletmelerde İş Ahlâkı ve Sosyal Sorumluluk, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Bayrak, S. (2001). İş Ahlakı ve Sosyal Sorumluluk, 1. Baskı, İstanbul, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Can, H., Tuncer, D., & Ayhan, D. Y. (1999). Genel İşletmecilik Bilgileri, 10. Baskı, Ankara, Siyasal Kitapevi.
• Cooke, R. A. (1991). Danger Signs of Unethical Behavior: How to Determine if Your Firm is at Ethical Risk. Journal of Business Ethics, 10(4), 249-253.
• Demir, H., & Songür, N. (1999). Sosyal Sorumluluk ve İş Ahlakı. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(3), 150-168.
• Eren, E. (2002). Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası, İstanbul, Beta Yayınları.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2011). How to Design and Evaluate Research in Education. New York: McGraw-Hill Humanities/Social Sciences/Languages.
• Kınran, Ş. B. (2006). İş Ahlakı ve Etik Değerlerin Türk İşletmeciliğindeki Yeri, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Lawrence, A. T., Weber, J., & Post, J. E. (2007). Business and Society: Corporate Strategy, Public Policy and Ethics. McGraw-Hill Higher Education.
• Mcguire, J., Sundgren A., Schneeweis, T. (1988). Corporate Social Responsibility and Firm Financial Performance. Academy of Management Journal, 31(4), 854-872.
• Murat, S. (2008). İş Ahlakı ve İş Uygulamaları, İGİAD İş Ahlâkı Sempozyumu Bildirileri, 67-80.
• Özdemir, Ş., & Yaman, A. G. F. (2008). Afyon’daki Yerel ve Ulusal Perakendecilerde Çalışan Satış Elemanlarının İş Ahlâkı ve Sosyal Sorumluluk Açısından Karşılaştırılması, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(1), 83-94.
• Özdemir, Ş., & Yaman, F. (2008). Afyon’daki Yerel ve Ulusal Perakendecilerde Çalışan Satış Elemanlarının İş Ahlakı ve Sosyal Sorumluluk Açısından Karşılaştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(1), 83-94.
• Özen, Y. (2011). Sorumluluk Bağlamında İş Ahlakı ve Sosyal Sorumluluk: Sosyal Psikolojik Bir Yaklaşım. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 2(4).
• Özgener, Ş. (2000). İş Ahlakı ve Sosyal Sorumluluk: İmalat Sanayiinde Bir Uygulama, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Porter, G. (2004). Work, Work Ethic, Work Excess. Journal of Organizational Change Management, 17(5), 424-439.
• Sabuncuoğlu, Z., & Tokol, T. (2001). İşletme, Bursa, Ezgi Yayınları.
• Şimşek, M. Ş., & Çelik, A. (2011). İşletme Bilimlerine Giriş, Eğitim Kitabevi.
• Tekin, M., Soba, M., & İlter, B. (2018). Girişimcilikte İş Ahlâkı ve Sosyal Sorumluluk Algısı: AFİKAD Örneği. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 18(36), 131-146.
• Torlak, Ö. (2003). Pazarlama Ahlakı. (4.Basım), İstanbul: Beta Yayınevi.
• Uğur, G. (2009). ‘’İşletmelerde İş Ahlakı ve Sosyal Sorumluluk Olgusu: Kuram ve Bankacılık Sektöründe Uygulama: Konya Örneği’’ Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Uzunçarşılı, Ü., Toprak, M., & Ersun, O. (2000). Şirket Kültürü ve İş Prensipleri. İstanbul Ticaret Odası. Yayın 2000-4.
• Yoldaş, A. (2017). Ahilik Teşkilatında Sosyal Sorumluluk ve İş Ahlakına Panaromik Bir Bakış. UMTEB- International Congress on Vocational and Technical Sciences, 826.