Türkiye’de Turistik Hediyelik Eşya Kapsamında Ayakkabı Biçimindeki Objelerin Yeri ve Önemi

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 2, 45 - 60, 27.03.2023

Nürettin Akçakale , Hatice Somçağ

Öz

Sosyal bir varlık olan insan bilgi, beceri, yetenek ve yaşadığı deneyimlerini gelecek nesillere aktararak zaman içerisinde bulunduğu coğrafyada kendi kültürünü oluşturmuştur. Kültür; dil, sanat, inanç, töre, gelenek ve görenekleriyle, kişileri birbirine bağlamaktadır.
Türkiye köklü bir tarihe, doğal güzelliklere ve zengin kültürel mirasa sahip bir ülkedir. Anadolu topraklarında yaşamış uygarlıklardan kalan birçok yapı, bilgi ve eser, günümüzde turizmin kaynağını oluşturmaktadır. Turizm etkinlikleri üretim ve tüketim biçimini etkileyen önemli bir unsur olarak, kültürün ve kültürel mirasın göstergelerinden birisidir.
Kültürel mirasımızın göstergelerinden birisi de ayakkabı biçimli objelerdir. Antik uygarlıklarda sadece içecek kabı olarak kullanılırken, günümüzde takı, vitrin, duvar, buzdolabı süsleri, vazo, küllük, saksı, kalemlik gibi çeşitli işlevler üstlenen nesneler ayakkabı biçiminde yapılmaktadır. Bu eşyalar özellikle turizme yönelik hediye amaçlı satış mağazalarında görülmektedir.
Araştırma; Ankara, İstanbul, Gaziantep, Kahramanmaraş, Nevşehir il merkezleri, Aydın ili Didim ilçesi ile Antalya iline bağlı Side ilçesinde rastgele seçilen hediyelik eşya dükkânları ve Ankara el sanatları fuarlarında sergilenen ayakkabı biçimindeki ürünler üzerin yapılmıştır.
Ayakkabı temalı bu ürünlerin, turistik ve hediyelik eşya olarak kullanım amaçları, hammaddeleri, üretim yöntemleri, renk, desen, tasarım, boyut, işlevsellik, kültürel özelliklerimizi yansıtması, sergilenme ve paketleme durumları araştırılarak mevcut durumu belirlenmiş, yurt dışında aynı amaçla üretilen örnekler ile hammadde, renk, desen ve tasarım yönünden karşılaştırılarak öneriler getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kültür, Turizm, Turistik ve hediyelik eşya, Ayakkabı biçimli hediyelik eşyalar, Kültür, Turizm, Turistik ve hediyelik eşya, Ayakkabı biçimli hediyelik eşyalar

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• Aktan, C. C ve Tutar, H. (2007). “Bir Sosyal Sabit Sermaye Olarak Kültür”. Pazarlama ve İletişim Kültürü Dergisi, 6 (20), 1-11.
• Akpınarlı, F ve Çolak, A. (2013) “Kahramanmaraş El Sanatlarının Sorunları Ve Çözüm Önerileri”, Uluslararası Türk ve Dünya Kültüründe Kahramanmaraş Sempozyumu 18-20 Nisan 2013, Kahramanmaraş.
• Akyurt Kurnaz, H. (2018). Turistlerin Hediyelik Eşya Satın Alma Davranışlarının Kültürlerarası Boyutları: Marmaris ve Kapadokya Örneği, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Alassad, Z. (2014). Anadolu’da Neolitik Çağ’dan Demir Çağı Sonuna Kadar Ayakkabı Biçimli Ritonlar. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Arkeoloji Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
• Can, M. (2009). Kültürel Miras ve Müzecilik. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Çeliker, D ve Ölmez, F.N. (2014). “Fethiye’de El Sanatlarının Turizme Katkıları”, Akdeniz Üniversitesi Yöresel Ürünler Sempozyumu ve Kültür Sanat Etkinlikleri, 13-15 Kasım, Antalya.
• Çeribaş, S. (2015). Turistik Eşya Üretimi Olgusunun Turizm Sektörü İçerisindeki Yeri ve Önemi. Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir.
• Dingeç, E. (2009). “Osmanlı Sarayında Eski Bir Türk Geleneği: Yeni Yılda Hediyeleşme”. Turkish Studies, 4. (8), 1055-1073.
• Gürgan, N ve Ovacık, M. (2018). “Üniversitede Hediye Verme Kültürü ve Kurumsal Değerlere Uygun Hediyelik Eşya Tasarımı”, Sanat ve Tasarım Dergisi, Cilt 8, Sayı 1, 42 – 66
• Güvenç, B. (1991). İnsan ve Kültür. Ankara: Remzi Kitapevi.
• Nas, E. ve Kandemir, M. (2021). “Hediyelik Eşyaların Bir Kültür Objesi Olarak Değerlendirilmesi: Konya Örneği”. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 2021, Cilt: 14, Sayı: 35, 1092-1103. Soysaldı, A. (2014). “Geleneksel ve Kültürel Değerler Kapsamında Turizme Yönelik Hediyelik Ürünlerin Üretim ve Tasarımı”, Akdeniz Üniversitesi Yöresel Ürünler Sempozyumu ve Kültür Sanat Etkinlikleri, 13-15 Kasım, Antalya.
• Tomak, A. ve Güney, E. (2014). Kültürel Bir Değer Olarak Hediye Geleneği ve Ekslibris, Uluslararası Ekslibrist Dergisi, Cilt 1 / Bölüm 2.
• Yarcan, Ş. (1995). Turizm Endüstrisinin Yapısı, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Yanar, A. (2012). Türkiye’de Geleneksel Turistik Hediyelik Eşyanın Sürdürülebilirliği. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ev Ekonomisi Yüksekokulu, El Sanatları Anabilim Dalı.
• Yetim, F. (2005). “Turistik El Sanatları Eşyaları”. Standard Dergisi. Ağustos. Y: 44, N: 524, s.109-111.
• Öter, Zafer (2010). Türk El Sanatlarının Kültür Turizmi Bağlamında Değerlendirilmesi, Milli Folklor. 22: 86, 174-185.
• https://sozluk.gov.tr/ Türk Dil Kurumu. Güncel Türkçe Sözlük. Erişim Tarihi: 18 Temmuz 2021 Saat: 15: 47
• https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/el-sanati-urunlerin-ihracati-5-yilda-80-milyar-lirayi-gecti/1674117 Erişim Tarihi: Şubat 2022
• https://www.google.com/search?q=ayakkab%C4%B1+bi%C3%A7iminde+hediyelik+e%C5%9Fyalar&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwiPt9HxyLj2AhWhSfEDHU-RDvcQ_AUoAXoECAEQAw&biw=1280&bih=913&dpr=1#imgrc=u0xonmeAoIcV1M Erişim Tarihi: 8 Mart 2022.