KIRGIZ TÜRKÇESİNDE İSTEK KATEGORİSİ

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 3, 435 - 442, 31.07.2025

Merve Nur Ertem , Meder Saliev

Öz

Türk lehçeleri incelendiğinde bilinen istek kiplerinin yanı sıra gramer kitaplarında yer almayan farklı şekillerin de olduğu bilinmektedir. Bu çalışmada Kuzeybatı Kıpçak Türk lehçelerinden biri olan Kırgızcada görülen “-mAk cok” eki incelenmiş ve ekin hangi işlevde kullanıldığı tespit edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kırgızca , Tasarlama kipleri , istek kipi

Kaynakça

• Azırkı Kırgız Adabiy Tili (2009). Kırgız Respublikasının uluttuk ilimder akademiyası Ç. Aytmatov atındagı til cana adabiyat institutu. Avrasya Press.
• Bekturov, Ş. K., Bekturova A. Ş. (1998). Qazaq tili. Edilet JKM.
• Biner, İ. (2014). Başkurt dili grameri. İstanbul Üniversitesi Avrasya Enstitüsü Yayınları.
• Eckmann, J. (2013). Çağatayca el kitabı (Çev. Günay Karaağaç). Kesit Yayınları.
• Eraslan, K. (2012). Eski Uygur Türkçesi grameri. Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Ercilasun, A. B., Akkoyunlu, Z. (2018). Divanu Lugati’t-Türk. Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Ergönenç, D. (2019). Nogay Türkçesi grameri (ses ve şekil bilgisi). Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Ertem, M. N. (2024). Moldo Niyaz’ın eseri örneğinde geçiş dönemi Kırgız Türkçesi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi.
• Dinar, T. (2023). “{-mAk} vardı ve {-mAk} varmış yapılarının kiplik anlamları üzerine”. Gazi Türkiyat, 32: 13-24.
• Gabain, A. M. (2007). Eski Türkçenin grameri (Çev. Mehmet Akalın). Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Gülsevin, G. (2014). Eski Türkiye Türkçesinde "İstek kipi" üzerine. İlmi Araştırmalar(13), 35-50.
• Güner, G. (2020). Kıpçak Türkçesi grameri. Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Hacıeminoğlu, N. (2008). Karahanlı Türkçesi grameri. Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Kırgız Adabiy Tilinin Grammatikası. (1980). Kırgız İlimder Akademiyası Til Cana Adabiyat İnstitutu. İlim Basması.
• Korkmaz, Z. (1992). Gramer terimleri sözlüğü. Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Korkmaz, Z. (2009). Türkiye Türkçesi grameri şekil bilgisi. Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Saliev, M. (2024). Divānü Lugat’it-Türk’te geçen bazı ses ve şekil özelliklerinin Kırgız Türkçesindeki Yeri. Yazılışının 950. Yılında Uluslararası Dîvânu Lugâti’t-Türk ve Türk Dünyası Sempozyumu. s. 35-44.
• Şahan Güney, F. (2015). Tatarca referans grameri. Kriter Yayınevi.
• Tekin, T. (2022). Orhon Türkçesi grameri. Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Uyğur, C. V. (2018). Karakalpak Türkçesi grameri. Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Üsönaliyev C., Üsönaliyeva G. (2018). Kırgız Tili. Kırgızistan Eğitim Öğretim Bakanlığı