SOVYETLEŞME DÖNEMİNDE AZERBAYCAN’IN TARİHİ ARAZİLERİNİN YİTİRİLMESİ: ZANGEZUR
Yıl 2018,
Cilt: 1 Sayı: 1, 23 - 37, 01.08.2018
Gülzar İbrahimova
,
Vagif Valizada
Öz
1964 yılında doğuldum. 2015 yılından Prof.Dr
Kaynakça
- Özet
- Makale, Sovyetler Birliği’nin kurulmasından sonra Azerbaycan’da sınır ve arazi değişikliklerini inceler. Sovyetleşmenin ilk yıllarında Ermenistan hâkimiyetini asılsız toprak münakaşalarına sevk eden motifler analiz edilir. Arşiv malzemelerine istinaden XX. yüzyılın 20. yıllarında Azerbaycan’ın komşuları tarafından asılsız toprak iddialarına maruz kaldığı anlatılmaktadır. Bölgelerin Sovyetleş¬mesinin ilk yıllarında Azerbaycan’dan arazilerin koparılması Mer¬kez’in Doğu politikasının bir parçası olduğu sonucuna varılmıştır. Ermenistan’ın konumunu güçlendirmek ekonomik, politik ve ideolojik sebeplere ek olarak, Türkiye-Azerbaycan yakınlaşmasının önlenmesi de dikkate alındı. Azerbaycan’ın o dönemki siyasilerinin bile karmaşık siyasi ortamda ve çelişkili çatışmalar sırasında gösterdikleri direnç yeterli değildi.1921’de Batı Zangezur Kazası’nın işgalinden sonra, merkezin desteğiyle, stratejik öneme sahip olan Azerbaycan’ın diğer bölgeleri hakkında da Ermeniler asılsız iddialarda bulundular. Zangezur’u Ermenistan’a dönüştürme girişimi, ESSR yetkililerinin çabalarının sonucu, 1992-1993’te Doğu Zangezur’un işgali ile sonuçlandı.Yeni kurulan Sovyet toplumunda, ulusal kültürler, ulusal diller, vb. ulusal sorunların çözümünde kalkınma eksiklikleri gibi ciddi hatalar vardı. Milliyetçi tezahürlere karşı tutarlı bir mücadele yoktu ve bazen bu teşvik de edilirdi. Halklar, etnik özellikleri dikkate alınmadan kendi asli yerleşim yerlerinden sürüldüler, etnik temizliğe maruz kaldılar. Birçok parti, devlet adamı ve milli aydınlar takip ediliyordu. Doğal olarak, bu faktörler 70 yıl sonra Sovyetler Birliği’nin çöküşünde de rol oynamıştır.Anahtar Kelimeler: Sovyetleşme, Bölge, Güney Kafkasya, Azerbaycan, Ermenistan, Zangezur, Nahçivan, Dağlık Karabağ
Yıl 2018,
Cilt: 1 Sayı: 1, 23 - 37, 01.08.2018
Gülzar İbrahimova
,
Vagif Valizada
Kaynakça
- Özet
- Makale, Sovyetler Birliği’nin kurulmasından sonra Azerbaycan’da sınır ve arazi değişikliklerini inceler. Sovyetleşmenin ilk yıllarında Ermenistan hâkimiyetini asılsız toprak münakaşalarına sevk eden motifler analiz edilir. Arşiv malzemelerine istinaden XX. yüzyılın 20. yıllarında Azerbaycan’ın komşuları tarafından asılsız toprak iddialarına maruz kaldığı anlatılmaktadır. Bölgelerin Sovyetleş¬mesinin ilk yıllarında Azerbaycan’dan arazilerin koparılması Mer¬kez’in Doğu politikasının bir parçası olduğu sonucuna varılmıştır. Ermenistan’ın konumunu güçlendirmek ekonomik, politik ve ideolojik sebeplere ek olarak, Türkiye-Azerbaycan yakınlaşmasının önlenmesi de dikkate alındı. Azerbaycan’ın o dönemki siyasilerinin bile karmaşık siyasi ortamda ve çelişkili çatışmalar sırasında gösterdikleri direnç yeterli değildi.1921’de Batı Zangezur Kazası’nın işgalinden sonra, merkezin desteğiyle, stratejik öneme sahip olan Azerbaycan’ın diğer bölgeleri hakkında da Ermeniler asılsız iddialarda bulundular. Zangezur’u Ermenistan’a dönüştürme girişimi, ESSR yetkililerinin çabalarının sonucu, 1992-1993’te Doğu Zangezur’un işgali ile sonuçlandı.Yeni kurulan Sovyet toplumunda, ulusal kültürler, ulusal diller, vb. ulusal sorunların çözümünde kalkınma eksiklikleri gibi ciddi hatalar vardı. Milliyetçi tezahürlere karşı tutarlı bir mücadele yoktu ve bazen bu teşvik de edilirdi. Halklar, etnik özellikleri dikkate alınmadan kendi asli yerleşim yerlerinden sürüldüler, etnik temizliğe maruz kaldılar. Birçok parti, devlet adamı ve milli aydınlar takip ediliyordu. Doğal olarak, bu faktörler 70 yıl sonra Sovyetler Birliği’nin çöküşünde de rol oynamıştır.Anahtar Kelimeler: Sovyetleşme, Bölge, Güney Kafkasya, Azerbaycan, Ermenistan, Zangezur, Nahçivan, Dağlık Karabağ