NEVAÎ HAMSA’SINDA EMİR HUSREVİ DİHLEVİ

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 3, 105 - 115, 03.08.2021

Muhammad Yaqob Qarash

Öz

Bu edebiyatlardan gelib çıkan Emir Husrevi Dihlevilerin işleri tüm Türk – Özbek ve Fars edebiyatının büyük şahsiyetlerinden biri olup meydana gelmiştir. Böyle olsada, Ali Şîr Nevaî’nin eserlerinde Emir Husrevi Dihlevi’nin edebiy işleri hakkında söz konusu olmuştur. Başka bir bakışla edebiy yönden temas edelmiştir. Onların her bir kelamından ayrı – ayrı örnekler yazılarak açıklanır. Ali Şîr Nevaî’nin eserlerinde Emir Husrevi Dihlevi’nin ana yurdu, kamilliği, geçimi ve başka önemli sözleri hakkında fikir bildirmiştir. Ali Şîr Nevaî Hamsede Emir Husrevi Dihlevi’nin eserlerine bağlı olduğunu da dile getirir. Ben hiç görülmemiş kimetli sözleri bularak bire- bir eserde beyan edilir. Yene bir taraftan güç kazanması için başka eserlerine de değinildi. Ali Şîr Nevaî’nin eserlerini dikkala okuyarak hayatına dair konuları ve başka önemli mevzular da bulunmaktadır. Bir çok konuda bu iki gevherden böylesine bahsedilmemiştir. Bu yerde açıkça beyan edilmektedir. Ali Şîr Nevaî Hamsede Emir Husrevi Dihlevi’nin nasıl bir şair olup olmadığı hakkında bilgiler vererek, kendisini Emir Husrevi Dihlevi’ye çok düşkün olduğunu da söyler. Nevaî Hamsede, Dihlevi’nin Hamse eserini ve şairliğini değerlendirerek beyan eder.
Anahtar Sözcükler: Ali Şîr Nevaî, Emir Husrevi Dihlev, Özbek ve Hint rabıtaları ve Hamse.

Anahtar Kelimeler

Ali Şîr Nevaî,, Emir Husrevi Dihlev,, Özbek ve Hint rabıtaları, ve Hamse.

Kaynakça

• Manba’lar: 1. Bayoniy, Oyxon.(1990). O’zbek Shoirlari, Vazorati itlo‘ot nashriyoti, Kobil.
• 2. Ishonch, Zikirullah, Muhammad Alem Kohkan.(1995). O’zbek Adabiyoti Farhangi, Davlat nashriyoti, Foryob.
• 3. Malayov, Natan.(2000). O’zbek Adabiyoti Tarixi, tajuma: Nomiq Shahroniy, Amiriy nashriyoti, Kobil.
• 4. Navoiy, Alisher.(1983). Xamsa, tayorlovchi: Abdul G’affor Bayoniy, Davlat nashriyoti, Kobil.
• 5. Navoiy, Alisher.(2006). Majolisunnafoyis, tayorlovchi: Abdulloh Ruyin, farhod nashriyoti, Mazor sharif.
• 6. Navoiy, Alisher.(2007). Mahokimatul-lug’otayn, tayorlovchi: Abdulloh Ruyin, farhod nashriyoti, Mazor sharif.
• 7. Navoiy, Alisher.(2017). Xamsa, tayorlovchi: Abdulloh Ruyin, Suratgar nashriyoti, Mazor sharif.
• 1. خانلری کیا، زهرا. (1385). فرهنگ ادبیات فارسی، تهران: توس.
• 2. دهخدا، علي اكبر. (1377). لغت نامه دهخدا، 2 نچي جلد، تهران: ايكينچي باسمه تهران بيليم يورتي نينگ انتشاراتي.
• 3. نوایی، علیشېر. (2009). حیرت الابرار، تیارلاوچی: غفورغلام نامیده گی ادبیات و صنعت نشریاتی، تاشکینت: فن نشریاتی.
• 4. نوایی، علیشېر. (2009). فرهاد و شیرین، تیارلاوچی: غفورغلام نامیده گی ادبیات و صنعت نشریاتی، تاشکینت: فن نشریاتی.
• 5. نوایی، علیشېر. (2009). لیلی و مجنون، تیارلاوچی: غفورغلام نامیده گی ادبیات و صنعت نشریاتی، تاشکینت: فن نشریاتی.
• 6. نوایی، علیشېر. (2009). سبعه سیار، تیارلاوچی: غفورغلام نامیده گی ادبیات و صنعت نشریاتی، تاشکینت: فن نشریاتی.
• 7. نوایی، علیشېر. (2009). سد اسکندری، تیارلاوچی: غفورغلام نامیده گی ادبیات و صنعت نشریاتی، تاشکینت: فن نشریاتی.