Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi
Araştırma Makalesi
PDF EndNote BibTex RIS Kaynak Göster

ҚЫЗЫЛҚҰМ КҮЙШІСІ АҚБАЛА ЖАНҒАБЫЛҰЛЫНЫҢ ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫНДАҒЫ АРНАУ КҮЙЛЕР

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 93 - 102, 15.04.2022

Nurgül BAHYTBEK Tölepbergen TOKJANOV

Öz

Домбыра күйлерінің туындауы – әр өңірдің табиғатына, өмір сүру салтына, күйші-домбырашының орындаушылығына тән болып келеді және осымен байланысты домбыра күйлерінің өңірлік ерекшелігі айқындалады. Осы орайда анда-санда айтылып, оқта-текте жазылып жүрген Қызылқұмның күйшілік дәстүріне аз-кем тоқталсақ. Қазақ совет энциклопедиясында Қызылқұм шөлі – Әмудария мен Сырдария аралығындағы құмды алқап. Оның үштен бір аумағынан астамы Қазақстанда. Солтүстік батысы Арал теңізіне дейін, оңтүстік-шығысы Өзбекстандағы Зеравшан аңғары мен Нұратау тауларына ұласады деген Қызылқұмның қазіргі Қазақ еліне тиесілі бөлігінің көпшілігі Қызылорда облысында екені белгілі. Ертеректе бұл аймақты Сыр бойы деп атаған. Сыр бойындағы жырау-жыршылық пен күйшілік дәстүр "Қыр мен Сырға", яғни Қызылқұм мен Сырдария бойына тегіс тарап дамыған. Құмның қазағы, Сырдың қазағы деп, өзіміз бөліп тастайтынымыз болмаса, әншілік пен күйшілік дәстүрде көзге көрініп, құлаққа ұратындай айырмашылық жоққа тән. Әр өнерпаздың өзіне ғана тән орындаушылық ерекшелігі болса да, жалпы Сыр бойының дәстүрі деп аталады.

Anahtar Kelimeler

Шардара, Қызылқұм, Жетісай, шаңқобыз

Kaynakça

  • Нұрсұлтанова А. (2011) "Ақбала мен Шағдар күйші" Шағдардың орындауындағы күйлер DVD Астана Тоқжанов Т. (2020) Қызылқұм сарыны. Оқу құралы. Алматы. Сейдімбек А. (2002) Қазақтың күй өнері. Монография. - Астана. Нұрымбетов Е. (2005) Сыр сүлейі - Әлшекей. Алматы. Тоқжан Т. (2002) Сырлы сарын. Алматы.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Nurgül BAHYTBEK
Kazak Ulusal Kızlar Pedagoji Üniversitesi
Kazakhstan

Tölepbergen TOKJANOV Bu kişi benim
ҚҰРМАНҒАЗЫ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ КОНСЕРВАТОРИЯСЫ
Kazakhstan

Yayımlanma Tarihi 15 Nisan 2022
Yayınlandığı Sayı Yıl 2022 Cilt: 5 Sayı: 2

Kaynak Göster

Bibtex @araştırma makalesi { tudad1085270, journal = {Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi}, eissn = {2651-5180}, address = {}, publisher = {Kaşgarlı Mahmut Uygur-Çin Uygulama ve Araştırma Merkezi}, year = {2022}, volume = {5}, number = {2}, pages = {93 - 102}, title = {ҚЫЗЫЛҚҰМ КҮЙШІСІ АҚБАЛА ЖАНҒАБЫЛҰЛЫНЫҢ ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫНДАҒЫ АРНАУ КҮЙЛЕР}, key = {cite}, author = {Bahytbek, Nurgül and Tokjanov, Tölepbergen} }
APA Bahytbek, N. & Tokjanov, T. (2022). ҚЫЗЫЛҚҰМ КҮЙШІСІ АҚБАЛА ЖАНҒАБЫЛҰЛЫНЫҢ ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫНДАҒЫ АРНАУ КҮЙЛЕР . Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi , 5 (2) , 93-102 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/tudad/issue/69438/1085270
MLA Bahytbek, N. , Tokjanov, T. "ҚЫЗЫЛҚҰМ КҮЙШІСІ АҚБАЛА ЖАНҒАБЫЛҰЛЫНЫҢ ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫНДАҒЫ АРНАУ КҮЙЛЕР" . Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi 5 (2022 ): 93-102 <https://dergipark.org.tr/tr/pub/tudad/issue/69438/1085270>
Chicago Bahytbek, N. , Tokjanov, T. "ҚЫЗЫЛҚҰМ КҮЙШІСІ АҚБАЛА ЖАНҒАБЫЛҰЛЫНЫҢ ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫНДАҒЫ АРНАУ КҮЙЛЕР". Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi 5 (2022 ): 93-102
RIS TY - JOUR T1 - ҚЫЗЫЛҚҰМ КҮЙШІСІ АҚБАЛА ЖАНҒАБЫЛҰЛЫНЫҢ ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫНДАҒЫ АРНАУ КҮЙЛЕР AU - NurgülBahytbek, TölepbergenTokjanov Y1 - 2022 PY - 2022 N1 - DO - T2 - Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi JF - Journal JO - JOR SP - 93 EP - 102 VL - 5 IS - 2 SN - -2651-5180 M3 - UR - Y2 - 2022 ER -
EndNote %0 Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi ҚЫЗЫЛҚҰМ КҮЙШІСІ АҚБАЛА ЖАНҒАБЫЛҰЛЫНЫҢ ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫНДАҒЫ АРНАУ КҮЙЛЕР %A Nurgül Bahytbek , Tölepbergen Tokjanov %T ҚЫЗЫЛҚҰМ КҮЙШІСІ АҚБАЛА ЖАНҒАБЫЛҰЛЫНЫҢ ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫНДАҒЫ АРНАУ КҮЙЛЕР %D 2022 %J Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi %P -2651-5180 %V 5 %N 2 %R %U
ISNAD Bahytbek, Nurgül , Tokjanov, Tölepbergen . "ҚЫЗЫЛҚҰМ КҮЙШІСІ АҚБАЛА ЖАНҒАБЫЛҰЛЫНЫҢ ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫНДАҒЫ АРНАУ КҮЙЛЕР". Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi 5 / 2 (Nisan 2022): 93-102 .
AMA Bahytbek N. , Tokjanov T. ҚЫЗЫЛҚҰМ КҮЙШІСІ АҚБАЛА ЖАНҒАБЫЛҰЛЫНЫҢ ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫНДАҒЫ АРНАУ КҮЙЛЕР. TÜDAD. 2022; 5(2): 93-102.
Vancouver Bahytbek N. , Tokjanov T. ҚЫЗЫЛҚҰМ КҮЙШІСІ АҚБАЛА ЖАНҒАБЫЛҰЛЫНЫҢ ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫНДАҒЫ АРНАУ КҮЙЛЕР. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi. 2022; 5(2): 93-102.
IEEE N. Bahytbek ve T. Tokjanov , "ҚЫЗЫЛҚҰМ КҮЙШІСІ АҚБАЛА ЖАНҒАБЫЛҰЛЫНЫҢ ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫНДАҒЫ АРНАУ КҮЙЛЕР", Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, c. 5, sayı. 2, ss. 93-102, Nis. 2022