Öz
Bu araştırma lise kademesinde eğitim gören kolej öğrencilerinin ayrıcalıklı kimlik inşalarını araştırmak amacıyla yapılmıştır. Çoğunlukla üst sınıf ailelere mensup kolej öğrencilerin sosyal hayatlarındaki imtiyazlı konumlarını okul içi süreçlerde hangi toplumsal dinamiklerle yeniden ürettiği ve bunun gündelik hayatlarına yansıması çalışmanın odak noktasını oluşturmaktadır. Bu doğrultuda kolej öğrencileri ve kısmen de velileri ile nitel araştırma yöntemlerinden etnometodolojik desenler kullanılarak birebir, toplu veya sınıf içi görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşülen öğrencilerden elde edilen verilerden hareketle ortaya bulgularda kolej öğrencilerinin ayrıcalıklarını başta velilerinin meslek ve statüleri ile ilişkili olmak üzere, öğretmenleri ile olan ilişkileri, dilsel kodları, beğeni ve zevkleri üzerine inşa ettiği tespit edilmiştir. Ayrıcalıklı gruplar içinde ise velilerinin mesleklerinin etkisiyle iş hayatına girmiş olan “patronluğu öğrenen” öğrenciler çalışmanın bir diğer boyutunu oluşturmaktadır. Henüz lise eğitimine devam ederken patronluğu öğrenen öğrencilerin hedefleri ve okula karşı bakış açılarının diğerleriyle farklılaştığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak bu araştırma eğitim sosyolojisi çerçevesinde, toplumda “ayrıcalıklı” olarak tasvir edilen üst sosyoekonomik sınıfa mensup bireylerin eğitimdeki yeri ve bu noktada yaşanan gerçekliğin ortaya konulması açısından önemlidir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aksan, D. (1995). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Avcı, M. (2013). Yoksulluğun Dili ya da Alt Sosyal Sınıf Çocuklarının Dil Kodlarının Eğitim Sürecine Etkileri. International Journal of Human Sciences, 1050- 1077.
- Bayındır, G. (2021). Eğitimde Fırsat Eşit(siz)liği. Sosyolog Dergisi, 7.
- Beşirli, H. (2010). Yemek, Kültür ve Kimlik. Milli Folklor Dergisi, 159-169.
- Bourdieu, P., & Passeron, J. C. (2019). Vârisler Öğrenciler ve Kültür. (L. Ünsaldı, & A. Sümer, Çev.) Ankara: Heretik Yayınları.
- Bourdieu, P., & Passeron, J.-C. (2019). Yeniden Üretim Eğitim Sistemine İlişki Bir Teorinin İlkeleri. (E. Göker, Dü., A. Sümer, L. Ünsaldı, & Ö. Akkaya, Çev.) Ankara: Heretik Yayınları.
- Bozgöz, F. (2004). Dil-Toplum İlişkisi ve Ari-Sami Polemiğinde Dil ve Sami Dilleri. EKEV Akademi Dergisi, 277-294.
- Celep, C., & Erdoğan, S. (2002). Orta Öğretimde Olumlu Öğretmen-Öğrenci İlişkileri. Eğitim ve Bilim, 13-22.
- Esgin, A. (2018). Gündelik Hayat Sosyolojisi: Tarihsel Süreç ve Temel İlkeler. A. Esgin, & G. Çeğin içinde, Gündelik Hayat Sosyolojisi, Temalar, Sorunsallar, Güzergahlar (s. 13-34). Ankara: Phoenix Yayınevi.
- Giddens, A. (2012). Sosyoloji. İstanbul: Kırmızı Yayınları.
- Güven, A. (2012). Toplumsal Dilbilimin Kapsam Alanı. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 55-62.
- İlgar, L. (2014). Özel Okul ve Devlet Okulunda Görev Yapmış Sınıf Öğretmenlerinin Sınıf Yönetimindeki Farklılıklara İlişkin Görüşleri: Nitel Bir Çalışma. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 259-285.
- Karakaş, M. (2020). Covid-19 Salgınının Çok Boyutlu Sosyolojisi ve Yeni Normal Meselesi. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 541–573.
- Kaya Hayatsever, E. (2017). Okuldaki Sınıftan İşyerinde Sınıfa: İşçiliği Öğrenmek Kitabı Üzerine Bir İnceleme. Emek Araştırma Dergisi (GEAD), 141-147.
- Kılıç, M., Kaya, A., Yıldırım, N., & Genç, G. (2004). Eğitimci Gözüyle Öğretmen ve Öğrenci. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi (s. 1-10). Malatya: Pegem Yayınları.
- Osmanoğlu, A. E., & Yaşa, R. (2018). Lise Öğrencilerinin Okul Ortamından Beklentileri. Turkish Studies, 1291-1312.
- Önem, E. E. (2011). Bireysel Dil Kullanımını Etkileyen Etkenler. Ankara Üniversitesi Türkçe ve Yabancı Dil Uygulama ve Araştırma Merkezi Dil Dergisi, 57- 67.
- Soylu, A. (2018). Özel Okullarda Okul İçi Süreçlerin Ayrıcalıklı Kimliğin Kurulumunda ve Yeniden Üretimindeki Rolü. Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Sunar, L. (2020). Salgınla Başa Çıkmak: Hayat İçin Sosyoloji. Covid-19 Salgınının Sosyolojik Analizi, 1-3. Toplumsal Yapı Araştırmaları Programı.
- Tuç, Z., & Özkanlı, O. (2017). Yeme İçme Kültürünün Sosyal Medya Aracılığıyla Yeniden Üretimi Üzerine Bir Araştırma: Gaziantep İli Örneği. Kent Akademisi, 216- 239. Ünal, A. (2017). Bourdieu’nün Tabakalaşma Teorisi Bağlamında Üst Sınıftan Alt Sınıfa Doğru Hayat Tarzı Tahakkümü. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 380-388.
- Vatansever Bayraktar, H. (2015). Eğitim Ortamında Öğretmen Öğrenci İletişimi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 262-285.
- Willis, P. (2016). İşçiliği Öğrenmek Sınıf, İşçilik ve Eğitim: İşçi Çocukları Nasıl İşçi Oluyor? (D. Elhüseyni, Çev.) Ankara: Heretik Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Temmuz 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 5 Sayı: 3 |
