HİDAYET ORUCOV’UN ESERLERİNDE GÖÇ VE İŞGAL SORUNLARI

Yıl 2023, Cilt 6, Sayı 1, 79 - 92, 31.01.2023

Şefayet ALİYEV

Öz

Batı Azerbaycan (Bugünkü Ermenistan) Türkün kadim yurtlarından biridir. Buranın işgali ve bölgenin asıl sahibi olan Azerbaycan Türklerinin son neferine kadar göçe mecbur edilmesi konusunda ciddi araştırmalar yürütülmüş ve konuyla ilgili olarak objektif bir tutum sergilenmiştir. Genel olarak son zamanlarda sosyal, siyasi alanda görülen dalgalanmalar, Sovyetler Birliği’nin dağılması ve Azerbaycan’ın tarihî topraklarının Ermeniler tarafından işgale uğraması siyasi ve toplumsal arenada enine boyuna tartışılmıştır. Meydana gelen olayların, tarihî ve sosyolojik gerçeklerin dramatize edilmesi konuyla ilgili olarak adaletsiz yaklaşımların âdeta ifadesi olmuştur. Çeşitli yazarlar konuyla ilgili olarak tafsilatlı yaklaşımlarla gerçekleri dile getirmiş, bu da işgal ve etnik temizlik konusuna daha geniş açıdan yaklaşımı zaruri hâle getirmiştir. Batı Azerbaycan’da doğup büyüyerek orada yetişen yetenekli yazar ve şairlerden biri olan Hidayet Orucovun eserlerinin ana teması neredeyse tamamen göç, işgal ve yurda dönüşle ilgili telkinlerden oluşmaktadır. Sayın Orucovun konuyla ilgili olarak kendine has yaklaşım tarzı ister istemez edebî tenkitçilerin dikkatini kendi üzerinde toplamıştır. Kendisi İrevan edebî çevrenin en parlak simalarından biri olduğu gibi Ermeniler tarafından yürütülen ve meydana getirilen bütün olayların canlı şahidi olmuş ve bunları kaleme almıştır.

Anahtar Kelimeler

Hidayet Orucov, şiir, işgal, göç

Kaynakça

• Azerbaycan Demokratik Respublikası. Azerbaycan hökumeti (1918-1920). Bakı: Genclik: 1990, 92 s.
• BAYRAMOV, Q. (2011). Azerbaycan poeziyasının çeşmesi, seçmelerin seçmesi – ve yahut Hidayet’in poeportreti. Sekiz cild / I. c. - Bakı: Apostroff MMC, s. 13-60
• BELİNSKİ,V.Q. (1979). Seçilmiş Makaleleri. Bakı: Genclik, 227 s.
• CEFEROV, N. (2015). Hidayet. Bakı: AzAtaM, 160 s.
• EMİNOV, A. (1990). Vetendaş Yanğısı. Edebiyyat ve incesenet gazetesi, 13 Haziran.
• HACIYEV, T. (2011). Her işinde şair. Hidayet. Eserleri. Sekiz cilt / I c. , Baktı: Apostroff MMC, s. 5-13
• HİDAYET. (1984). İrevanda Ḫal Ḳalmadı. Yerevan, Sovetskan Qrof, 288 s.
• HİDAYET. (2007). Seçilmiş Eserleri. Bakı: Şerq-Qerb, 488 s.
• HÜSEYNOV, M. (2008). Dil ve Poeziya. Bakı: Elm, 434 s.
• HEZRİ N. (1986). Ömrün Qatarı Yol Gedir. Hidayet. Gatardan Mektub. Bakı: Yazıçı, s. 5-9.
• KARAYEV, Y. ve KÜRDOĞLU, H. (1999). Serrast söze söz çatmaz, calasan da sözü söze. Yeni Azerbaycan Gazetesi, 24 Ağustos 1999.
• ORUCOV, H. (2016). Buradan Min Atlı Keçdi. Bakı: Apostroff MMC, 744 s.
• SEYİDOV, Y. (1990). Bedii ve publisistik yaradıcılığın birliyi. Azerbaycan müellimi Gazetesi, 28 Mart 1990.