CONVERGENCE PROCESSES IN ECOLOGICAL FOOTPRINT: ENVIRONMENTAL PERFORMANCE OF THE TURKIC REPUBLICS THROUGH THE PANEL TAR MODEL

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 3, 343 - 358, 31.07.2025

Oğuzhan Demir , Elifnur Tığtepe

https://doi.org/10.59182/tudad.1697782

Öz

This study investigates the dynamics of environmental sustainability in the Turkic Republics through the lens of the ecological footprint indicator. The analysis employs the Panel Threshold Autoregressive (TAR) model developed by Beyaert and Camacho (2008), using panel data covering the period from 1992 to 2022, to examine convergence patterns among countries. The Panel TAR model, with its nonlinear structure, allows for a more flexible and realistic evaluation by accounting for the influence of distinct economic or environmental regimes. Empirical findings reveal that the threshold for regime transition is determined by Turkmenistan, and that the majority of the sample countries fall under the second regime. While evidence of convergence is observed in both regimes, the type of convergence differs across regimes. Specifically, absolute convergence is identified in the second regime, whereas the full model, which considers both regimes collectively, indicates the presence of relative convergence. This suggests that the strong representation of the second regime underscores the necessity for harmonized environmental policies across the Turkic Republics. However, the evidence of relative convergence in the full model also highlights the need for countries to develop tailored environmental strategies that reflect their unique structural and ecological dynamics. In conclusion, the study provides empirical support for the idea that Turkic Republics should adopt flexible, nationally customized environmental policies aligned with their specific capacities and developmental contexts.

Anahtar Kelimeler

Environmental Sustainability , Ecological Convergence , Panel Threshold Autoregressive Model

EKOLOJİK AYAK İZİNDE YAKINSAMA SÜREÇLERİ: PANEL TAR MODELİYLE TÜRK CUMHURİYETLERİNİN ÇEVRESEL PERFORMANSI

Öz

Bu çalışma ekolojik ayak izi göstergesi aracılığıyla Türk Cumhuriyetleri'nde çevresel sürdürülebilirliğin dinamiklerini incelemektedir. Analiz Beyaert ve Camacho (2008) tarafından geliştirilen Panel Eşik Otoregresif (TAR) modeli çerçevesinde gerçekleştirilmiş olup 1992-2022 dönemine ait panel veri seti kullanılarak ülkeler arasında yakınsama ilişkileri araştırılmıştır. Panel TAR modeli, doğrusal olmayan yapısı, sayesinde farklı ekonomik veya çevresel rejimlerin etkisini göz önünde bulundurarak daha esnek ve gerçekçi bir analiz imkânı sunmaktadır. Ampirik bulgular, rejim geçiş eşiğinin Türkmenistan tarafından belirlendiğini ve çalışmada incelenen ülke örnekleminin büyük bir kısmının ikinci rejimde yer aldığını ortaya koymaktadır. Elde edilen sonuçlara göre, her iki rejimde de yakınsama eğilimi gözlenmekle birlikte yakınsama türleri rejime göre farklılık göstermektedir. İkinci rejimde mutlak yakınsama saptanırken, her iki rejimin birlikte değerlendirildiği genel yapıda nispi yakınsama gözlenmiştir. Bu durum, ikinci rejimin temsil gücünün yüksek olması nedeniyle Türk Cumhuriyetleri arasında ortak çevre politikalarının geliştirilmesinin önemine işaret etmektedir. Öte yandan, genel modeldeki nispi yakınsama bulgusu, ülkelerin farklı yapısal ve çevresel dinamikleri doğrultusunda özgün çevre politikaları geliştirmesi gerekliliğini ortaya koymaktadır. Sonuç olarak, Türk Cumhuriyetleri'nin kendi potansiyelleri doğrultusunda esnek ve ulusal düzeyde özelleştirilmiş çevre stratejileri geliştirmesi gerektiği bu çalışma ile ampirik olarak da desteklenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çevresel Sürdürülebilirlik , Ekolojik Yakınsama , Panel Eşik Otoregresif Modeli

Kaynakça

• Baabou, W., Grunewald, N., Ouellet-Plamondon, C., Gressot, M., & Galli, A. (2017). The ecological footprint of Mediterranean cities: Awareness creation and policy implications. Environmental Science & Policy, 69, 94-104.
• Beyaert, A., & Camacho, M. (2008). TAR panel unit root tests and real convergence. Review of Development Economics, 12(3), 668-681.
• Buğan, M. F. (2021). İslam ekonomisi ve finansı alanyazının bibliyometrik analizi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (26), 658-677.
• Caner, M., & Hansen, B. E. (2001). Threshold autoregression with a unit root. Econometrica, 69(6), 1555-1596.
• Chen, C. (2017). Science mapping: A systematic review of the literature. Journal of Data and Information Science, 2(2), 1-40.
• Çeştepe, H., & Tatar, H. E. (2021). Yakınsama hipotezinin doğrusal olmayan panel birim kök testi ile analizi: MERCOSUR ülkeleri örneği. TESAM Akademi Dergisi, 1-20.
• De Solla Price, D. J., & Beaver, D. (1966). Collaboration in an invisible college. American Psychologist, 21(11), 1011-1018.
• Erdogan, S., & Okumus, I. (2021). Stochastic and club convergence of ecological footprint: An empirical analysis for different income group of countries. Ecological Indicators, 121, 107123.
• Eryüzlü, H., & Hopoğlu, S. (2020). Devlet politikalarının şirket açılış ve kapanışı üzerindeki etkileri: Türkiye için ekonometrik bir analiz, 2010-2018. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 297-303.
• Evans, P., & Karras, G. (1996). Convergence revisited. Journal of Monetary Economics, 37(2), 249-265.
• Ewing, B., Moore, D., Goldfinger, S., Oursler, A., Reed, A., & Wackernagel, M. (2010). Ecological Footprint Atlas 2010. Global Footprint Network, Oakland.
• Ferreira, R. T., & Vieira, G. C. (2009). Clubes de convergência de renda na américa: Uma abordagem através de painel dinâmico não-linear. XXXVII Encontro Nacional de Economia da ANPEC, Foz do Iguaçu. 0-17.
• Fiala, N. (2008). Measuring sustainability: Why the ecological footprint is bad economics and bad environmental science. Ecological Economics, 67(4), 519-525.
• Ghani, S. S. (2020). A comprehensive review of database resources in chemistry. Eclética Química, 45(3), 57-68.
• Işık, C., Ahmad, M., Ongan, S., Ozdemir, D., Irfan, M., & Alvarado, R. (2021). Convergence analysis of the ecological footprint: Theory and empirical evidence from the USMCA countries. Environmental Science and Pollution Research, 28, 32648-32659.
• King, M., & Teodorina, L. (2010). Dünyanın geçici bekçileri, dünyadaki yaşamı sürdürülebilir kılmak için. (Çev. Nesrin Akın, Esra Eğilmez), Caretta.
• Küçükkalay, A.M. (1997). Endüstri devrimi ve ekonomik sonuçlarının analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 51-68.
• Öner, M. H. (2023). İslam ekonomisi ve İslami finansın gelişimi: 2014-2022 dönemine ait bibliyometrik bir analiz. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 19(1), 82-97.
• Peters, H., & Van Raan, A. (1991). Structuring scientific activities by co-author analysis: An expercise on a university faculty level. Scientometrics, 20(1), 235-255.
• Rees, W. E. (1992). Ecological footprints and appropriated carrying capacity: What urban economics leaves out. Environment and Urbanization, 4(2), 121-130.
• Rees,W. & Wackernagel,M., (1996). Urban ecological footprints: Why cities cannot be sustainable—and why they are a key to sustainability. Environmental Impact Assessment Review, 16(4–6), 223–248.
• Solarin, S. A. (2019). Convergence in co2 emissions, carbon footprint and ecological footprint: evidence from OECD countries. Environmental Science and Pollution Research, 26, 6167-6181.
• Solarin, S. A., & Bello, M. O. (2018). Persistence of policy shocks to an environmental degradation index: The case of ecological footprint in 128 developed and developing countries. Ecological Indicators, 89, 35-44.
• Tipoy, C. K. (2015). Real convergence using tar panel unit root tests: an application to Southern African development community. Economic Research Southern Africa (ERSA), 1-23.
• Ulucak, R., & Lin, D. (2017). Persistence of policy shocks to ecological footprint of the USA. Ecological Indicators, 80, 337-343.
• Wackernagel, M., Onisto, L., Linares, A. C., Falfán, I. S. L., García, J. M., Guerrero, A. I. S., & Guerrero, M. G. S. (1997). Ecological footprints of nations: How much nature do they use? how much nature do they have?. Commissioned By The Earth Council For The Rio+5 Forum.
• Yavuz, N. C., & Yilanci, V. (2013). Convergence in per capita carbon dioxide emissions among G7 countries: A TAR panel unit root approach. Environmental and Resource Economics, 54, 283-291.
• Yenigün, İ. & Tuğalan, E. (2021). Geçmişten geleceğe “Çevre Tarihi”. Sürdürülebilir Çevre Dergisi, 1(1), 31-36.