Sağlık Bilimleri Öğrencilerinde Obezite Ön Yargısı ve İlişkili Etmenler

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 3, 260 - 269, 29.12.2020

Ezgi Bellikci Koyu Yasemin Karaağaç Şafak Miçooğulları

https://doi.org/10.25048/tudod.790209

Öz

Amaç: Bu araştırma, sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerinin obezite ön yargı düzeylerini belirlemek ve öğrencilerde obezite ön yargısı ile ilişkili etmenleri araştırmak amacıyla planlanmıştır.
Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı ve kesitsel tipteki bu araştırma bir devlet üniversitesinin sağlık bilimleri fakültesinde öğrenim görmekte olan 756 öğrenci ile yürütülmüştür. Veriler sosyo-demografik özelliklerin, yaşam tarzı alışkanlıklarının, antropometrik ölçümlerin, GAMS-27 Obezite Ön Yargı Ölçeği’nin ve Yeme Tutum Testi-40’ın yer aldığı bir anket formu kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde SPSS 26.0 istatistik paket programı kullanılmış ve anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edilmiştir.
Bulgular: Araştırmaya katılan öğrencilerin yaş ortalaması 20,07±1,36 yıldır. GAMS-27 obezite ön yargı ölçeği puanına göre öğrencilerin %53,6’sı obeziteye karşı ön yargılı, %41,1’i ön yargıya eğilimli ve %5,3’ü ön yargısız bulunmuştur. Obezite ön yargısı bölümlere göre değerlendirildiğinde, beslenme ve diyetetik öğrencilerinin obezite ön yargısı, hemşirelik bölümü ve fizyoterapi ve rehabilitasyon bölümü öğrencilerine göre daha yüksek bulunmuştur (p<0,001). Öğrenciler beden kütle indekslerine göre sınıflandırıldığında, obezitesi olan öğrencilerin diğer öğrencilere kıyasla obezite ön yargı puanlarının daha düşük olduğu belirlenmiştir (p=0,001). Benzer şekilde, yaşamında, kendini şişman bulduğu bir dönemi olan öğrencilerde, böyle bir dönemi olmayanlara göre ön yargı ölçeği puanlarının anlamlı şekilde daha düşük olduğu saptanmıştır (p=0,005).
Sonuç: Sağlık bilimlerinde, özellikle beslenme ve diyetetik bölümünde öğrenim görmekte olan öğrencilerin büyük çoğunluğunun obeziteye karşı ön yargılı veya ön yargıya eğilimli olduğu saptanmıştır. Öğrencilerin gelecekte etkin ve ön yargısız bir sağlık hizmeti sunabilmeleri için ders programlarına obezite ön yargılarını azaltmaya yönelik uygulamaların eklenmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Obezite, Ağırlık ön yargısı, Sosyal stigma

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

Yazarlar, çalışmanın istatistiksel analizlerinin yapılmasına destek olan Doç. Dr. Mustafa Agah TEKİNDAL’a teşekkür eder.

Obesity Prejudice and Related Factors Among Health Sciences Students

Öz

Aim: This research was planned to determine the obesity prejudice levels of the faculty of health sciences students and to investigate factors related to obesity prejudice in students.
Material and Methods: This descriptive and cross-sectional study was carried out with 756 students studying at the faculty of health sciences of a state university. The data were collected using a questionnaire including sociodemographic characteristics, lifestyle habits, anthropometric measurements, GAMS-27 Obesity Prejudice Scale, and Eating Attitude Test-40. SPSS 26.0 statistical software was used to analyze the data and the significance level was accepted as p<0.05.
Results: The mean age of the students participating in this research was 20.07±1.36 years. According to the GAMS-27 Obesity Prejudice Scale, 53.6% of students were prejudiced against obesity, 41.1% were inclined to prejudice and 5.3% were unprejudiced. When obesity prejudice was evaluated by departments, obesity prejudice was found higher among nutrition and dietetic students compared to nursing and physiotherapy and rehabilitation students (p<0.001). According to body mass index classification, obesity prejudice scale scores were determined lower in students with obesity compared to other students (p=0.001). Similarly, students who accepted themselves as obese in a period throughout their life had significantly lower prejudice scale scores than those without such a period (p=0.005).
Conclusion: The majority of students studying in the health sciences, especially in the nutrition and dietetics department were either prejudiced or inclined to prejudice. It may be suggested to add practices to the curriculum to reduce obesity prejudice in order to provide an effective and prejudice-free healthcare service in the future.

Anahtar Kelimeler

Obesity, Weight prejudice, Social stigma

Proje Numarası

-

Kaynakça

• 1. Bluher M. Obesity: Global epidemiology and pathogenesis. Nat Rev Endocrinol 2019;15(5):288-298.
• 2. World Health Organization. Weight bias and obesity stigma: considerations for the WHO European Region 2017 [Internet]. Available from: https://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0017/351026/WeightBias.pdf. Accessed July 23, 2020.
• 3. Altun S, Ercan A. Obezite önyargısı. Türkiye Klinikleri Beslenme ve Diyetetik-Özel Konular 2016;2(1):17-22. 4. Papadopoulos S, Brennan L. Correlates of weight stigma in adults with overweight and obesity: A systematic literature review. Obesity 2015;23(9):1743-1760.
• 5. Wu YK, Berry DC. Impact of weight stigma on physiological and psychological health outcomes for overweight and obese adults: A systematic review. J Adv Nurs 2018;74(5):1030-1042. 6. Andreyeva T, Puhl RM, Brownell KD. Changes in perceived weight discrimination among Americans, 1995-1996 through 2004-2006. Obesity 2008;16(5):1129-1134.
• 7. Tomiyama AJ, Finch LE, Belsky AC, Buss J, Finley C, Schwartz MB, et al. Weight bias in 2001 versus 2013: Contradictory attitudes among obesity researchers and health professionals. Obesity 2015;23(1):46-53.
• 8. Sikorski C, Spahlholz J, Hartlev M, Riedel-Heller SG. Weight-based discrimination: an ubiquitary phenomenon? Int J Obes (Lond) 2016;40(2):333-337.
• 9. Spahlholz J, Baer N, König HH, Riedel-Heller SG, Luck-Sikorski C. Obesity and discrimination - a systematic review and meta-analysis of observational studies. Obes Rev 2016;17(1):43-55.
• 10. Nutter S, Ireland A, Alberga AS, Brun I, Lefebvre D, Hayden KA, et al. Weight bias in educational settings: a systematic review. Curr Obes Rep 2019;8(2):185-200.
• 11. Phelan SM, Burgess DJ, Yeazel MW, Hellerstedt WL, Griffin JM, van Ryn M. Impact of weight bias and stigma on quality of care and outcomes for patients with obesity. Obes Rev 2015;16(4):319-326.
• 12. Giel KE, Thiel A, Teufel M, Mayer J, Zipfel S. Weight bias in work settings- a qualitative review. Obes Facts 2010;3(1):33-40.
• 13. Sievert K, Lobstein T, Baker P. Stigmatizing images in the media- a cross-national survey. Clin Obes 2018;8(6):407-410.
• 14. Rubino F, Puhl RM, Cummings DE, Eckel RH, Ryan DH, Mechanick JI, et al. Joint international consensus statement for ending stigma of obesity. Nat Med 2020;26(4):485-497.
• 15. Yılmaz H, Yabancı Ayhan N. Is there prejudice against obese persons among health professionals? A sample of student nurses and registered nurses. Perspect Psychiatr Care 2019;55(2):262-268.
• 16. Kadıoğlu B, Uncu F, Nazik F, Sönmez M. İki farklı üniversitede eğitim gören üniversite öğrencilerinin kilofobi ve fiziksel aktivite düzeyleri. Adıyaman Üniv Sağlık Bilim Derg 2015;1:77-86.
• 17. Altinayak SÖ, Gür EY, Apay SE, Özkan H. Ebelik öğrencilerinin obez gebelere karşı önyargısı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2017;20:201-207.
• 18. World Health Organization. Body Mass Index-BMI [Internet]. Available from: https://www.euro.who.int/en/health-topics/disease-prevention/nutrition/a-healthy-lifestyle/body-mass-index-bmi. Assessed July 15, 2020.
• 19. Ercan A, Ok MA, Kızıltan G, Altun S. Sağlık bilimleri öğrencileri için obezite önyargı ölçeğinin geliştirilmesi: GAMS 27-Obezite Önyargı Ölçeği. Uluslararası Hakemli Beslenme Araştırmaları Dergisi 2015;3(2):29-43.
• 20. Garner DM, Garfinkel PE. The Eating Attitudes Test: an index of the symptoms of anorexia nervosa. Psychol Med 1979;9(2):273-279.
• 21. Savaşır I, Erol N. Yeme Tutum Testi: Anoreksiya Nervoza belirtileri indeksi. Psikoloji Dergisi 1989;7:19-25.
• 22. Poon MY, Tarrant M. Obesity: Attitudes of undergraduate student nurses and registered nurses. J Clin Nurs 2009;18(16):2355-2365.
• 23. Bacardía Gascón M, Jiménez-Cruz A, Castillo-Ruiz O, Bezares-Sarmiento Vdel R, León-González JM. Fat phobia in mexican nutrition students. Nutr Hosp 2015;32(6):2956-2957.
• 24. Swift JA, Hanlon S, El-Redy L, Puhl RM, Glazebrook C. Weight bias among UK trainee dietitians, doctors, nurses and nutritionists. J Hum Nutr Diet 2013;26(4):395-402.
• 25. Bacon J, Scheltema K, Robinson B. Fat phobia scale revisited: the short form. Int J Obes 2001;25:252-257.
• 26. Soto L, Armendariz-Anguiano AL, Bacardí-Gascón M, Jiménez Cruz A. Beliefs, attitudes and phobias among Mexican medical and psychology students towards people with obesity. Nutr Hosp 2014;30(1):37-41.
• 27. Diversi TM, Hughes R, Burke KJ. The prevalence and practice impact of weight bias amongst Australian dietitians. Obes Sci Pract 2016;2(4):456-465.
• 28. Puhl RM, Heuer CA. Obesity stigma: Important considerations for public health. Am J Public Health 2010;100(6):1019-1028.
• 29. Puhl R, Suh Y. Health consequences of weight stigma: Implications for obesity prevention and treatment. Curr Obes Rep 2015;4(2):182-190.
• 30. Phelan SM, Dovidio JF, Puhl RM, Burgess DJ, Nelson DB, Yeazel MW, et al. Implicit and explicit weight bias in a national sample of 4,732 medical students: the medical student CHANGES study. Obesity 2014;22(4):1201-1208.
• 31. Wise FM, Harris DW, Olver JH. Attitudes to obesity among rehabilitation health professionals in Australia. J Allied Health 2014;43(3):162-168.
• 32. Puhl R, Wharton C, Heuer C. Weight bias among dietetics students: Implications for treatment practices. J Am Diet Assoc 2009;109(3):438-444.
• 33. Sikorski C, Luppa M, Glaesmer H, Brähler E, König HH, Riedel-Heller SG. Attitudes of health care professionals towards female obese patients. Obes Facts 2013;6(6):512-522.
• 34. Demirtaş HA. Sosyal kimlik kuramı, temel kavram ve varsayımlar. İletişim Araştırmaları 2003;1(1):123-144.
• 35. Cotugna N, Mallick A. Following a calorie-restricted diet may help in reducing healthcare students' fat-phobia. J Community Health 2010;35(3):321-324.