The Effect of Family Support on Acceptance and Treatment Adaptation in Type 2 Diabetes Patients Applied to Internal Medicine Clinics: Ordu Province Sample

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 39 - 48, 30.04.2022

Nurbanu Arı Afitap Özdelikara

https://doi.org/10.25048/tudod.1018441

Cited By: 1

Öz

Aim: This study was conducted to determine the effect of family support on acceptance of the disease and treatment compliance in
individuals with type 2 diabetes.
Material and Methods: The descriptive research was conducted between June 2020 and December 2020 in the internal services and
polyclinics of Ordu Aybastı and Ordu Fatsa State Hospitals. The research sample consists of 200 type 2 diabetic individuals who meet the
criteria for inclusion in the study. Data were collected by face to face interview method using the Introductory Form, Hensarling’s Diabetes
Family Support Scale, Disease Acceptance Scale, and Patient Adherence to Type 2 Diabetes Mellitus Treatment Scale, and analyzed.
Results: Hensarling’s Diabetes Family Support Scale total score average was 64.47 ± 13.43, Disease Acceptance Scale total score mean
24.97 ± 5.00, Type 2 Diabetes Mellitus Patient Adherence Scale total score mean 82, It was found to be 77 ± 9.19. In addition, the mean
HbA1c values of individuals with diabetes were found to be 8.3 ± 1.59%, the mean postprandial blood glucose values were 302mg/dl
± 75.82. In the study, it was determined that family support positively affects acceptance of the disease and adherence to treatment in
individuals with type 2 diabetes.
Conclusion: The family factor should be taken into account in the treatment of individuals with type 2 diabetes, and the family should
be included in their treatment and activities.

Anahtar Kelimeler

Acceptance of the disease, Adherence to treatment, Family support, Nursing, Type 2 diabetes

Dahiliye Kliniklerine Başvuran Tip 2 Diyabet Hastalarında Aile Desteğinin Hastalığı Kabullenme ve Tedavi Uyumuna Etkisi: Ordu İli Örneği

Öz

Amaç: Bu araştırma Tip 2 diyabetli bireylerde aile desteğinin hastalığı kabullenme ve tedavi uyumuna etkisinin belirlenmesi amacıyla
yapılmıştır.
Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı nitelikte olan araştırmaya Haziran 2020-Aralık 2020 tarihleri arasında Tip 2 diyabetli 200 hasta
alınmıştır. Veriler Tanıtıcı Form, Hensarling’in Diyabet Aile Destek Ölçeği, Hastalığı Kabul Ölçeği ve Tip 2 Diabetes Mellitus Tedavisine
Hasta Uyum Ölçeği kullanılarak yüz yüze görüşme yöntemi ile toplanmış ve analiz edilmiştir.
Bulgular: Araştırmada diyabetli hastaların Hensarling’in Diyabet Aile Destek Ölçeği toplam puan ortalaması 64,47 ± 13,43, Hastalığı
Kabul Ölçeği toplam puan ortalaması 24,97 ± 5,00, Tip 2 Diabetes Mellitus Tedavisine Hasta Uyum Ölçeği toplam puan ortalaması 82,77
± 9,19 olarak bulunmuştur. Ayrıca diyabetli bireylerin HbA1c değerleri ortalaması %8,3± 1,59, tokluk kan şekeri değerlerinin ortalaması
302mg/dl±75,82 olarak bulunmuştur. Araştırmada tip 2 diyabetli bireylerde aile desteğinin hastalığı kabulü ve tedaviye uyumu olumlu
yönde etkilediği belirlenmiştir.
Sonuç: Tip 2 diyabetli bireylerin tedavisinde aile faktörü dikkate alınmalı, tedavi ve etkinliklerine ailenin de dâhil edilmesi sağlanmalıdır

Anahtar Kelimeler

aile desteği, hastalığı kabul, hemşirelik, tip 2 diyabet, tedaviye uyum

Kaynakça

• 1. Kristianingrum ND, Wiarsih W, Nursasi AY. Perceived family support among older persons in diabetes mellitus selfmanagement. BMC Geriatr. 2018;18(Suppl 1):304.
• 2. Avdal E, Sofulu F. Tip 2 diyabette aile desteği ve aile çatışmasının özyönetim sürecine etkisi. Diyabet, Obezite ve Hipertansiyonda Hemşirelik Forumu Dergisi. 2016;8:15-18
• 3. Pesantes MA, Del Valle A, Diez-Canseco F, Bernabé-Ortiz A, Portocarrero J, Trujillo A, Cornejo P, Manrique K, Miranda JJ. Family support and diabetes: patient’s experiences from a public hospital in Peru. Qual Health Res. 2018;28(12):1871- 1882.
• 4. Şireci E, Karabulutlu E. Tip 2 diabetes mellituslu hastaların hastalıklarını kabullenme ve kendi bakımlarındaki öz yeterlilik düzeylerinin belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;20:48-54.
• 5. Besen D, Esen A. Hastalığı kabul ölçeğinin türk toplumundaki diyabetik bireylere uyarlanması. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2011;10:155-156.
• 6. İnkaya B, Düzalan Ö, Özpancar N. Diyabetli hastalarda hastalığı kabulün öz bakım aktivitelerine etkisi. Diyabet, Obezite ve Hipertansiyonda Hemşirelik Forumu Dergisi. 2016;8:2-3.
• 7. Demirtaş A, Akbayrak N. Development of an assessment scale for treatment compliance in type 2 Diabetes Mellitus in Turkish population: Psychometric evaluation. Int J Nurs Sci. 2017;4(3):244-251.
• 8. Gülşen G, Olgun N. İnsülin kullanan erişkin tip 2 diyabetli bireylerin tedaviye uyum süreçlerindeki deneyimleri. Diyabet, Obezite ve Hipertansiyonda Hemşirelik Forumu Dergisi. 2016;8:48-49.
• 9. Baykal D, Orak E. Tip 2 diyabetik hastaların glisemi kontrollerinde aile desteğinin araştırılması. IGUSABDER. 2018;4:363-377.
• 10. Eşer A, Doğan E, Kav S, Bulut Y. Tip 2 diyabete mellitus tedavisinde hasta uyumunun değerlendirilmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2018;34:64-76.
• 11. Baykal A, Kapucu S. Tip 2 diyabetes mellituslu hastaların tedavilerine uyumlarının değerlendirilmesi. Hacettepe Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2015;2:44-58.
• 12. Yılmaz F, Şahin D, Türesin A. Tip 2 diyabetli bireylerde hastalığı kabul düzeyinin glisemik kontrol ile ilişkisi. Cukurova Med J. 2019; 44: 1284-1291.
• 13. Akın S. Diyabetli hastalarda uyumun ve aile destek düzeylerinin belirlenmesi. Bilim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2011, İstanbul.
• 14. Besen D. Hastalığı kabul ölçeğinin türk toplumundaki diyabetik bireylere uyarlanması ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Doktora Tezi. Ege Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. 2009, İzmir.
• 15. Aslan G, Tekir Ö, Yıldız H. Diyabetli bireylerde aile desteği ile yaşam kalitesi arasındaki ilişki. Cukurova Med J. 2021;46:299- 309.
• 16. Munawaroh L, Herawati T. The relationship between family support and the quality of post primary PCI patients’ life. UI Proceedings on Health and Medicine. 2019;4:110-114.
• 17. Fatımah P. Hubungan antara Dukungan Keluarga dengan Kepatuhan Penatalaksanaan Diabetes Mellitus pada Pasien Diabetes Mellitus di RSUD Dr. Pirngadi Medan. Diajukan Untuk Memenuhi Persyaratan Ujian Sarjana Psikologi, Fakultas Psıkologı Unıversıtas Sumatera, Utara. 2018. https://repositori. usu.ac.id/bitstream/handle/123456789/10201/131301036. pdf?sequence=1&isAllowed=y (Erişim Tarihi: 17.10.2021).
• 18. Bąk E, Marcisz C, Krzemińska S, Dobrzyn-Matusiak D, Foltyn A, Drosdzol-Cop A. Relationships of sexual dysfunction with depression and acceptance of illness in women and men with type 2 diabetes mellitus. Int J Environ Res Public Health. 2017;14(9):1073.
• 19. Bal Özkaptan B, Kapucu S, Demirci İ. Relationship between adherence to treatment and acceptance of illness in patients with type 2 diabetes. Cukurova Med J. 2019;44:447-454.
• 20. Cramer JA, Benedict A, Muszbek N, Keskinaslan A, Khan ZM. The significance of compliance and persistence in the treatment of diabetes, hypertension and dyslipidaemia: A review. Int J Clin Pract. 2008;62(1):76-87.
• 21. Krass I, Schieback P, Dhippayom T. Adherence to diabetes medication: A systematic review. Diabetic Medicine. 2015;32:725-737.
• 22. Rondhianto R, Nursalam N, Kusnanto K, Soenarnatalina M, Ahsan A. Analysis of the sociodemographic and psychological factors of the family caregivers’ self-management capabilities for type 2 diabetes mellitus. Jurnal Ners. 2019;14:215-222.
• 23. Damanik E, Lubis R, Mutiara E. Relationship between family support and quality of life among type 2 diabetes mellitus patients at hospital Tk. IV 01.07.01 Pematangsiantar North Sumatera. International Journal of Public Health and Clinical Sciences. 2019; 6: 50-61.
• 24. Baig AA, Benitez A, Quinn MT, Burnet DL. Family interventions to improve diabetes outcomes for adults. Ann N Y Acad Sci. 2015;1353(1):89-112.
• 25. Karakurt P, Aşılar R, Yıldırım A. Diyabetli hastaların öz bakım gücü ve algıladıkları sosyal desteğin değerlendirilmesi. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 2013;14:1-9.
• 26. Mayberry LS, Osborn CY. Family support, medication adherence and glycemic control among adults with type 2 diabetes. Diabetes Care. 2012;35:1239-1245.
• 27. İlaslan E, Dalkıran Ş, Özer Z, Balcı MK. Tip 2 diyabetli bireylerin hastalığı kabul düzeyi ve bakım verenlerin bakım verme yükü. STED. 2021;30:84-95.
• 28. Pouwer F, Beekman AT, Lubach C, Snoek FJ. Nurses’ recognition and registration of depression, anxiety and diabetes-specific emotional problems in outpatients with diabetes mellitus. Patient Educ Couns. 2006;60(2):235-240.
• 29. Nowicki A, Krzemkowska E, Rhone P. Acceptance of illness after surgery in patients with breast cancer in the early postoperative period. Pol Przegl Chir. 2015;87(11):539-550.
• 30. Alhazmi T, Sharahili J, Khurmi S. Drug Compliance among Type 2 Diabetic patients in Jazan Region, Saudi Arabia. Int J Adv Res. 2017;5:966-974.
• 31. Kalyango NJ, Owino E, Nambuya PA. Non-adherence to diabetes treatment at Mulago hospital in Uganda: Prevalence and associated factors. Afr Health Sci. 2018;8:67-73.
• 32. Alqarni AM, Alrahbeni T, Qarni AA, Qarni HMA. Adherence to diabetes medication among diabetic patients in the Bisha governorate of Saudi Arabia - a cross-sectional survey. Patient Prefer Adherence. 2018;13:63-71.
• 33. Demirtaş A. Tip 2 diabetes mellitus tedavisinde hasta uyumunun değerlendirilmesine yönelik yeni bir ölçek oluşturulması. Doktora Tezi. Genelkurmay Başkanlığı Gülhane Askeri Tıp Akademisi Komutanlığı. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. 2014. Ankara https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ tezDetay.jsp?id=JMgYWeH04eNzjthDrD2svQ&no=F5lw7hz Wdz7K6qGjRoJ-aw (Erişim Tarihi: 17.10.2021).
• 34. Gimenes HT, Zonetti ML, Haas VJ. Factors related to patient adherence to antidiabetic drug therapy. Rev Lat Ame Enfermagem. 2009;17:46-51.
• 35. Yuksel M, Bektas H. Compliance with treatment and fear of hypoglycaemia in patients with type 2 diabetes. J Clin Nurs. 2021;30(11-12):1773-1786.
• 36. Hernández-Ronquillo L, Téllez-Zenteno JF, Garduño- Espinosa J, González-Acevez E. Factors associated with therapy noncompliance in type-2 diabetes patients. Salud Publica Mex. 2003;45(3):191-197.
• 37. Yıldız E. Diyabetik ayak gelişen hastalarda algılanan sosyal destek ile depresyon düzeyi arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul. 2012 https://tez.yok.gov.tr/ UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp Tez No: 336815 (Erişim Tarihi: 17.10.2021).
• 38. Jalius M, Sari NI, Asep D. Family support with diabetic ulkus prevention effects on diabetes mellitus patients in policy diseases hospital Batam. Tersedia Online. 2019;9:66-71.
• 39. Peker A, Karaöz S. The effects of social support and hope in the healing of diabetic foot ulcers treated with standard care. Popul Health Manag. 2017;20(6):507.
• 40. Demiröz H. Tip 2 diyabetli hastalarda hastalığı kabul ile sağlık okuryazarlığı arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Düzce Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Düzce. 2021. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ tezSorguSonucYeni.jsp Tez No: 660561 (Erişim Tarihi: 17.10.2021).
• 41. Kurpas D, Czech T, Mroczek B. Illness acceptance in patients with diabetes and its influence on the quality of life and the subjective assessment of health. Fam Med Primary Care Rev. 2012; 14(3): 383-388.
• 42. Richardson A, Adner N, Nordström G. Persons with insulindependent diabetes mellitus: Acceptance and coping ability. J Adv Nurs. 2001;33:758-763.
• 43. Sweileh WM, Zyoud SH, Abu Nab’a RJ, Deleq MI, Enaia MI, Nassar SM, Al-Jabi SW. Influence of patients’ disease knowledge and beliefs about medicines on medication adherence: Findings from a cross-sectional survey among patients with type 2 diabetes mellitus in Palestine. BMC Public Health. 2014;14:94.
• 44. Taşkaya S. Diyabet hastalarının tedaviye uyum düzeyleri ile sağlık hizmeti kullanımı ve yaşam kalitesini etkileyen faktörler. Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara. 2014. http://www.openaccess.hacettepe. edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11655/2481/a14ef17d- 521f-4972-92cf-97a52d95e3f0.pdf?sequence=1 (Erişim Tarihi: 17.10.2021).
• 45. Güleyyupoğlu M. Diyabet tanısı almış bireylerde parmak delme ve insülin enjeksiyonu yapma korkusunun tedaviye uyum üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Nevşehir. 2020 http://acikerisim.nevsehir.edu. tr/bitstream/handle/20.500.11787/1371/MERVE%20 DA%C4%9EDELEN%20G%C3%9CLEYYUPO%C4%9ELU. pdf?sequence=1&isAllowed=y (Erişim Tarihi: 17.10.2021).
• 46. Kara AM, Kara T. Tip 2 diyabet tanılı hastalarda uygulanan tedavi yöntemi ile hastalardaki tedaviye uyum, yaşam, kalitesi ve depresyon arasındaki ilişki. Med Bull Haseki. 2019;57:379- 385.
• 47. Arifulla M, John LJ, Sreedharan J, Muttappallymyalil J, Basha SA. Patients’ adherence to anti-diabetic medications in a hospital at Ajman, UAE. Malays J Med Sci. 2014;21(1):44-49.
• 48. Leiter LA, Yale J, Chiasson J, Harris S, Kleinstiver P, Sauriol L. Assessment of the impact of fear of hypoglycemic episodes on glycemic and hypoglycemia management. Can J Diabetes. 2005;29:186-192.
• 49. Wijayanti L. Role of family in implementation of diabetes exercise in type 2 diabetes melitus patients. Journal Nurse and Health. 2018;7(2):152-157.
• 50. Melton L. Development of an acceptance and commitment therapy workshop for diabetes. Clin Diabetes. 2016;34(4):211- 213.
• 51. Bertolin DC, Pace AE, Cesarino CB, Ribeiro RCHM, Ribeiro RM. Psychological adaptation to and acceptance of type 2 diabetes mellitus. Acta Paul Enferm. 2015;28:440-446.
• 52. Ahmad N, Islahudin F, Paraidathathu T. Factors associated with good glycemic control in patients with type 2 diabetes mellitus. JDI. 2014;5:563-569.
• 53. Shamsi A, Khodaifar F, Arzaghi SM, Sarvghadi F, Ghazi A. Is there any relationship between medication compliance and affective temperaments in patients with type 2 diabetes? J Diabetes Metab Disord. 2014;13(1):96.
• 54. Schwartz AV, Vittinghoff E, Sellmeyer DE, Feingold KR, Rekeneire N, Strotmeyer ES, Shorr RI, Vinik A, Odden MC, Parkı SW, Faulkner KA, Harris TB. Diabetes-related complications, glisemic control and falls in older adults. Diabetes Care. 2008;31:391-396.
• 55. Badur Görürgöz F, Özcan Ş. Diyabetli yaşlılarda oral ilaç tedavisine uyumun değerlendirilmesi. Diyabet, Obezite ve Hipertansiyonda Hemşirelik Forumu Dergisi. 2018;10: 47.
• 56. Gustavsson M, Julkunen J, Hietanen P. Quality of life in cancer patients: The role of optimism, hopelessness and partner support. Qual Life Res. 2007;16(1):75-87.
• 57. Hançerlioğlu S, Toygar İ, Çıray N, Polat G, Özbey Y, Yıldırım Şimşir I, Çetinkalp Ş. The effect of family support and family conflict on treatment compliance in type 2 diabetes. Prog Health Sci. 2020;10:48-52.
• 58. Rahayu E, Kamaluddin R, Hapsari ED. Determinants of selfcare management in patients with type 2 diabetes mellitus. Jurnal Keperawatan Soedırman. 2018;13(2):71-76.