Obezite Sorunu Olan ve Olmayan Gebelerin Yaşadığı Sağlık Sorunlarına Göre Yaşam Kalitesi: Kesitsel Çalışma

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 8 - 16, 28.04.2023

Sema Yılmaz Rüveyde Can

https://doi.org/10.25048/tudod.1194962

Öz

Amaç: Çalışma, obezite sorunu olan ve olmayan gebelerin yaşadığı sağlık sorunlarına göre yaşam kalitesinin belirlenmesi amacıyla
planlanmıştır.
Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı ve kesitsel tipte planlanan çalışma Konya merkezinde bulunan bir hastanede yapıldı. Araştırma
evrenini 28 hafta ve üzeri gebeliği olan, hastanenin polikliniğine kontrol amacıyla gelen gebe kadınlar oluşturdu. Araştırmaya 196 gebe
alındı. Veriler anket formu ve WHOQOL-BREF yaşam kalitesi ölçeği ile toplandı.
Bulgular: Obez gebelerin üriner enfeksiyon sorunu yaşamalarına göre yaşam kalitesinin bedensel (39,7(14,7), p=0,019), ruhsal
(45,8(14,9), p=0,007), sosyal (42,7(25,3), p=0,019), çevresel (50,6(6,9), p=0,043) alt boyutlarında fark saptanmıştır. Obez gebelerin
psikiyatrik tanı konulmasına göre yaşam kalitesinin sosyal (46,7(19,9), p= 0,023) ve çevresel (52,5(8,2), p=0,045) alt boyutlarında fark
bulunmuştur. Obez gebelerin uyku sorunu yaşamalarına göre bedensel (47(12,8), p=0,005), sosyal (54,2(18,9), p=0,029) ve çevresel
(55,5(10,2), p= 0,003) alt boyutlarında fark belirlenmiştir. Obez gebelerin yorgunluk yaşamalarına göre bedensel (48,4(12,6), p=0,014)
ve sosyal (55,7(18,4), p=0,046) alt boyutlarında fark saptanmıştır. Ayrıca gebeliğin getirdiği fizyolojik ve psikolojik değişikliklerle obez
olan ve olmayan gebelerin uyku ve yorgunluk nedeniyle yaşam kalitesinin birçok alanında azalma olduğu saptanmıştır.
Sonuç: Maternal obezite ile ilgili çalışmaların daha çok önemsenmesi ile anne ve yenidoğan sağlığının korunması ve geliştirilmesi için
doğum öncesi hizmetler gebelik öncesi dönemden itibaren başlanmalıdır. Özellikle obezite ile mücadele eden kadınların bakım ve izlemlerinin
normal rutin izlemlerden daha fazla yapılmasının önemine dikkat çekilerek çalışmalar yapılmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Yaşam kalitesi, Obezite, Gebelik, sağlık sorunları, Fiziksel sorun, Psikolojik sorun, maternal obezite

Quality of Life in Pregnant Women With and Without Obesity Problems Based on Health Problems: Cross-Sectional Study

Öz

Aim: The study was planned to determine the quality of life according to the health problems experienced by pregnant women with and
without obesity.
Material and Methods: The study, which was planned as a descriptive and cross-sectional study, was carried out in a hospital located in
the center of Konya. The population of the research consisted of pregnant women with a pregnancy of 28 weeks and above, who came to
the hospital’s polyclinic for control purposes. 196 pregnant women were included in the study. Data were collected with a questionnaire
and the WHOQOL-BREF quality of life scale.
Results: According to the urinary infection problem of obese pregnants, the quality of life was determined by physical (39.7(14.7),
p=0.019), mental (45.8(14.9), p=0.007), social (42.7(25.3), p=0.019, environmental (50.6(6.9), p=0.043) sub-dimensions were different.
A difference was found in the social (46.7(19.9), p= 0.023) and environmental (52.5(8.2), p=0.045) sub-dimensions of quality of life
according to the psychiatric diagnosis of obese pregnants. According to the sleep problems of obese pregnants, physical (47(12.8),
p=0.005), social (54.2(18.9), p=0.029) and environmental (55.5(10.2), p=0.003) sub-dimensions were determined. A difference was gebefound
in physical (48.4(12.6), p=0.014) and social (55.7(18.4), p=0.046) sub-dimensions according to the fatigue of obese pregnant
women. In addition, it has been determined that with the physiological and psychological changes brought about by pregnancy, there is
a decrease in the quality of life of obese and non-obese pregnant women due to sleep and fatigue.
Conclusion: Studies should be carried out by emphasizing the importance of starting prenatal services from the preconceptional period
in order to protect and improve maternal and newborn health, with more emphasis on studies on maternal obesity, and by drawing
attention to the importance of caring and follow-up of women struggling with obesity more than normal routine follow-ups

Anahtar Kelimeler

Quality of life, Obesity, Pregnancy, Health problems, Physical problem, Psychological problem, maternal obesity

Kaynakça

• 1. Es B, Güngör Tavşanlı, N. Obezitenin gebelik boyunca yaşam kalitesine etkisi: Kesitsel çalışma, Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi. 2021;13(4):842-850.
• 2. Rahman MM, Abe SK, Kanda M, Narita S, Rahman MS, Bilano V, Ota E, Gilmour S, Shibuya K. Maternal body mass index and risk of birth and maternal health outcomes in lowand middle-income countries: A systematic review and metaanalysis. Obesity. 2015;16:758-770.
• 3. Dodd JM, Grivell RM, Nguyen AM, Chan A, Robinson JS. Maternal and perinatal health outcomes by body mass index category. Aust N Z J Obstet Gynaecol. 2011;51(2):136-140.
• 4. Ersoy E, Saatçı E, Ardıç C. Gebelik planlayan kadınların beden kitle indeksi, obezite ve gebelik ilişkisi hakkındaki farkındalıkları. Türk Aile Hek Derg. 2021;25(1):15-20.
• 5. World Health Organization. Obesity and overweight, (1 April 2020). Available from:URL:https://www.who.int/news-room/ fact-sheets/detail/obesity-and-overweight, 2020.
• 6. Blüher M. Obesity: Global epidemiology and pathogenesis, Nature reviews. Endocrinology. 2019;15(5):288-298.
• 7. Sağlık Bakanlığı, Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması 2010: Beslenme durumu ve alışkanlıklarının değerlendirilmesi sonuç raporu. Ankara: Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü, 2014.
• 8. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Türkiye Nüfus ve Sağlık ve Nüfus Araştırması;2018 http://www.sck. gov.tr/wp.content/uploads/2020/08/TNSA2018_ana_Rapor. pdf
• 9. Yalvaç S, Toker E. Üreme çağındaki kadınlarda obezite ve ebelik bakımı. Aydın Sağlık Dergisi. 2021;7(3):175-189.
• 10. Kabaran S. Obezitenin fetal programlanması: Maternal obezite ve aşırı ağırlık kazanımı. TAF preventive Medicine Bulletin. 2014;13(5):427-434.
• 11. Doğan R, Sayıner FD, Tanır HM. Aile sağlığı merkezine başvuran gebelerde obezite sıklığının ve obezitenin yaşam kalitesine etkisinin incelenmesi. HSP. 2018;5(1):16-23.
• 12. Altıparmak S. Gebelerde sosyo-demografik özellikler, öz bakım gücü ve yaşam kalitesi ilişkisi. Tsk Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2006;5(6):416-423.
• 13. Eser E, Fidaner H, Fidaner C, Eser SY, Elbi H, Göker E. WHOQOL-100 ve WHOQOL-BREF’in psikometrik özellikleri. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji (3P) Dergisi. 1999;7:23-40.
• 14. Alpar R. Spor, sağlık ve eğitim bilimlerinde örneklerle uygulamalı istatistik ve geçerlik-güvenilirlik, Ankara: Detay Yayıncılık, 2010.
• 15. Liu P, Xu L, Wang Y, Zhang Y, Du Y, Sun Y, Wang Z. Association between perinatal outcomes and maternal prepregnancy body mass index. Obesity. 2016;17:1091-1102.
• 16. Davies GA, Maxwell C, McLeod L, Gagnon R, Basso M, Bos H, Delisle MF, Farine D, Hudon L, Menticoglou S, Mundle W, Murphy-Kaulbeck L, Ouellet A, Pressey T, Roggensack A, Leduc D, Ballerman C, Biringer A, Duperron L, Jones D, Lee LS, Shepherd D, Wilson K; Society of Obstetricians and Gynaecologists of Canada. SOGC Clinical Practice Guidelines: Obesity in pregnancy. No. 239, February 2010. Int J Gynaecol Obstet. 2010;110(2):167-173.
• 17. Sebire NJ, Jolly M, Harris JP, Wadsworth J, Joffe M, Beard RW, Regan L, Robinson S. Maternal obesity and pregnancy outcome: A study of 287,213 pregnancies in London. Int J Obes Relat Metab Disord. 2001;25(8):1175-1182.
• 18. Özgül S, Taşpınar A. Maternal obezitenin anne ve yenidoğan sağlığına etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2019;3(3):178-189.
• 19. Arslan B, Arslan A, Kara S, Öngel Kurtuluş M, Muhittin T. Gebelik anksiyete ve depresyonunda risk faktörleri: 452 olguda değerlendirme. Tepecik Eğit Hast Derg. 2011; 21(2):79-84.
• 20. Can R, Dereli Yılmaz S, Çankaya S, Kodaz N. Gebelikte yaşanan sorunlar ve yaşam kalitesi ile ilişkisi. Sağlık ve Toplum. 2019;29:2.
• 21. Morin KH, Reilly L. Caring for obese pregnant women. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs. 2007;36(5):482-489.
• 22. Majumdar A, Saleh S, Candelier CK. Failure to recognise the impact of ‘moderate’ obesity (BMI 30-40) on adverse obstetric outcomes. J Obstet Gynaecol. 2010;30(6):567-570.
• 23. Sarınç Ulaşlı S, Ünlü M. Gebelikte uyku sorunları. Güncel Göğüs Hastalıkları Serisi. 2014;2(2):237-244.
• 24. Özhüner Y, Çelik N. Gebelerde uyku kalitesi ve yaşam kalitesi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi. 2019;6(1):25-33.
• 25. Göktaş E, Çelik F, Özer H. Obez bireylerin uyku kalitesinin belirlenmesi. DEUHFED. 2015;8(3):156-161.
• 26. Taşkıran N. Gebelik ve uyku kalitesi. Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği Dergisi. 2011;8(3):181-187.
• 27. Ünver H, Aylaz R. Gebelerde fiziksel egzersizin yaşam kalitesi üzerine etkisi. Turkiye Klinikleri J Gynecol Obst. 2017;27(2):71-78.